2.3.2. Από πότε έχομε ευχές και μνημόσυνα για τους κεκοιμημένους και πώς τελούνται; Γ΄.

του Άριστου Θουκυδίδη

Χημικού, M.Th.

(Φωτογραφία: Αλεξία Φιλίππου)

       Eκτός των ευχών και προσευχών που αναπέμπονται στη θεία λατρεία, για τους κεκοιμημένους, η Εκκλησία όρισε να τελούνται και οι ακολουθίες των μνημοσύνων σε τακτές μέρες, στις τρεις, στις εννέα, στις σαράντα μέρες, μετά το θάνατό τους, και   στους τρεις, στους έξι και στους εννέα μήνες, καθώς και τα ετήσια μνημόσυνα. Για το χρόνο τέλεσης των μνημοσύνων υπάρχουν  διάφορες ερμηνείες,  που σχετίζονται με αντιλήψεις και γεγονότα της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και γεγονότα της Καινής Διαθήκης, όπως η τριήμερη Ανάσταση του Χριστού και η Ανάληψή του.Υπάρχουν και άλλες ερμηνείες που δίνουν άλλο συμβολισμό στα τριήμερα και εννεάμερα, αυτό της Αγίας Τριάδος και των εννέα ταγμάτων των Αγγέλων, αντίστοιχα[1].

      Τα μνημόσυνα τα συναντούμε απο την Παλαιά Διαθήκη[2] και την Καινή Διαθήκη[3], γι’ αυτό είχαν καθιερωθεί από τους πρώτους Χριστιανικούς χρόνους. Οι «Ἀποστολικές Διαταγές» συνιστούν την τέλεση των μνημοσύνων για τους  κεκοιμημένους,  καθώς και τον χρόνο τέλεσής τους: «Ἐπιτελείσθω δέ τρίτα τῶν κεκοιμημένων ἐν ψαλμοῖς καί ἀναγνώσμασιν καί προσευχαῖς διά τόν διά τριῶν ἡμερῶν ἐγερθέντα καί ἔνατα εἰς ὑπόμνησιν τῶν περιόντων(αυτών που ζούν) καί τῶν κεκοιμημένων καί τεσσαρακοστά κατά τόν παλαιόν τύπον∙ Μωσῆν γάρ οὕτως ὁ λαός ἐπένθησεν καί ἐνιαύσια ὑπέρ μνείας αὐτοῦ∙ καί διδόσθω ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ πένησιν εἰς ἀνάμνησιν αὐτοῦ»[4]. Είναι τόσο λεπτομερής και σημαντική η μαρτυρία αυτή για τα μνημόσυνα στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, που δεν παραλείπει να αναφερθεί και στην ελεημοσύνη που πρέπει να συνοδεύει το μνημόσυνο, που, όπως θα αναφέρουμε πιο κάτω, ωφελεί πολύ την ψυχή του κεκοιμημένου.

(συνεχίζεται)

---

[1] Πρβλ. ΣΥΜΕΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, Περί τοῦ τέλους ἡμῶν ..., P. G. 155, 689C-692ABC.

[2] Πρβλ. Β΄ Μακκ. 12, 40-42., Νεέμ, 9, 9.

[3] Πρβλ.Β΄Τιμ. 1, 18.

[4]Διαταγαί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, Η΄42, ΒΕΠΕΣ 2, 169(8-12).