2.2.3. Μέση κατάσταση των ψυχών. Γ΄.

του Άριστου Θουκυδίδη

Χημικού, M.Th.

(Εικόνα: αρχιμ. Γαβριήλ Σιόκουρου)

      Ακόμα ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης ερμηνεύει ότι τον Άδη τον εννοούμε ως κατάσταση ψυχής αόρατη και ασώματη, «...Τόν μνημονευθέντα νῦν ἅδην μή τόπον τινά οὕτως ὀνομαζόμενον οἴεσθαι, ἀλλά τινα κατάστασιν ζωῆς ἀειδῆ(αόρατο) καί ἀσώματον...»[1]. Συμπληρώνοντας ο όσιος Νικήτας ο Στηθάτος, χαρακτηρίζει τον Άδη ως τόπο αφεγγή και σκοτεινό, δεσμωτήριο και φυλακή[2], αφού η αθεράπευτη και αμαρτωλή ψυχή, μη έχοντας παράκληση και παρηγοριά και μη μετέχοντας της φωτιστικής και θεοποιού ενέργειας του Θεού, βιώνει το σκότος και τον αφεγγή τρόπο ζωής που είναι μαρτύριο και βασανιστήριο.

      Αντίθετα ο Παράδεισος είναι ο τρόπος ζωής που βιώνουν οι ψυχές των δικαίων μετέχοντας στη φωτιστική και θεοποιό ενέργεια του Θεού, αφού εξερχόμενες του σώματος βρίσκονται μέσα στο υπερουράνιο φως, μαζί με τους αγγέλους, απολαμβάνοντας την ίδια με αυτούς φωτοχυσία, καθώς μας βεβαιώνει ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς, απαντώντας στην ερώτηση,  πού βρίσκονται τα πνεύματα των απ’αιώνος Aγίων: «Οὐκ ἐν τῷ  ὑπερουρανῷ φωτί μετά τῶν ἀγγέλων τῆς αὐτῆς εἰσιν ἀπολαύοντα φωτοχυσίας;»[3].

      Από τις μέχρι τώρα Πατερικές αναφορές, για τη μέση κατάσταση των ψυχών, που είναι μια κατάσταση αναμονής μέχρι την ανάσταση των νεκρών, οι μεν ψυχές των δικαίων θα πορευθούν σε μια κατάσταση πνευματικής αγαλλίασης,  μακαριότητας και ανάπαυσης, (γι’αυτό και στο προκείμενο του Αποστολικού αναγνώσματος της νεκρώσιμης ακολουθίας ψάλλεται το:«Μακαρία ἡ ὁδός, ᾗ πορεύει σήμερον, ὅτι ἡτοιμάσθη σοι τόπος ἀναπαύσεως»[4]) και, που χαρακτηρίζεται με τον όρο, Παράδεισος ή κόλπος του Αβραάμ, ενώ οι ψυχές των μη θεραπευμένων και αμετανόητων θα πορευθούν σε μια κατάσταση ζωής μακριά από τον Θεό και τις φωτιστικές ενέργειές του, σε ένα τόπο αφεγγή και σκοτεινό  που χαρακτηρίζεται με τον όρο, Άδης. Ωστόσο ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης, διδάσκει ότι όλες οι ψυχές και αυτές των δικαίων θα περάσουν απο τον Άδη, χωρίς όμως να κρατούνται εκεί, «τόν ἀειδῆ τόπον ἐκεῖνον διέρχονται μέν, οὐ κατέχονται δέ»[5]. Αυτό γίνεται, ερμηνεύει ο Άγιος, για να μυηθούν οι δίκαιοι στο μυστήριο της θείας οικονομίας, της καθόδου του Κυρίου στον Άδη και να γνωρίσουν τη νίκη Του πάνω στον Άδη και τον θάνατο.

(συνεχίζεται)

---

[1] ΓΡ. ΝΥΣΣΗΣ, Περί ψυχῆς καί ἀναστάσεως , § 50 P. G. 46, 85B.

[2] ΝΙΚΗΤΑ ΣΤΗΘΑΤΟΥ, Μυστικά συγγράμματα, έκδ. Παν. Κ. Χρήστου,  σ. 112.

[3] ΓΡ. ΠΑΛΑΜΑ,  Ἀντιρρητικά πρός Ἀκίνδυνον, εἰς Συγγράμματα,  ἐπιμ. Παν. Κ. Χρήστου, τόμ Δ΄ σ. 336.

[4] Μικρόν Εὐχολόγιον,  σ. 209.

[5] ΑΝΔΡΕΟΥ ΚΡΗΤΗΣ, Εἰς τήν κοίμησιν τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου, 85, P. G.97, 1049-1052.