ΕΙΠΕ ΓΕΡΩΝ

Είπε ο Γέρων Γερμανός Σταυροβουνιώτης:

«Εάν δεν κατανοήσουμε την ελεηνότητά μας
δεν έχουμε ελπίδες να μας ελεήσει ο Θεός».

"Οι άνθρωποι θέλουν να κάνουν χρήματα
αλλά τα χρήματα δεν κάνουν ανθρώπους".

"Το μυστικό της προσευχής
είναι η μυστική προσευχή".

ΙΑΤΡΕΙΟΝ ΚΑΙ ΧΩΝΕΥΤΗΡΙΟΝ

Την παρακάτω περικοπή από τους λόγους του ιερού Χρυσοστόμου επέλεξε ο αείμνηστος μητροπολίτης Πάφου Γεννάδιος να την δίνει στους πιστούς, όταν πλέον δεν ήταν σε θέση να κάνει κηρύγματα.

ΙΑΤΡΕΙΟΝ ΚΑΙ ΧΩΝΕΥΤΗΡΙΟΝ

            Ιατρείο είναι η μετάνοια.  Ιατρείο που θεραπεύει από την αμαρτία.  Είναι δώρο ουράνιο, δύναμης θαυμαστή.  Ούτε τον ανήθικο αποπέμπει ούτε τον μέθυσο αποστρέφεται ούτε τον ειδωλολάτρη σιχαίνεται ούτε τον υβριστή απομακρύνει ούτε τον βλάσφημο εκδιώκει ούτε τον υπερήφανο.  Όλους τους δέχεται και τους μεταβάλλει.  Είναι χωνευτήρι η μετάνοια, μέσα εις το οποίον καίγεται η αμαρτία…

            Εάν ο Θεός τιμωρούσε τους ανθρώπους ευθύς μόλις αμαρτάνουν, και δεν τους έδιδε καιρόν μετανοίας, ο κόσμος όλος θα καταστρέφετο και θα εχάνετο  τελείως.  Αν ήταν ταχύς ο Θεός εις τον να τιμωρεί δεν θα κέρδιζε τον Παύλο η Εκκλησία, ένα τόσο μεγάλο και σπουδαίο άνθρωπο.  Αλλά ο Θεός συγχωρούσε τον Παύλο, όταν βλασφημούσε, δια να μας τον δείξει κατόπιν μετανοούντα.  Η μακροθυμία του Θεού έκαμε τον λύκο ποιμένα, τον τελώνη ευαγγελιστή.  Η μακροθυμία του Θεού ελέησε και όλους εμάς, αυτή μας μετέβαλε και μας έκαμε καλύτερους.

            Αν δεις καμιά φορά νηστευτή τον άλλοτε μέθυσο, αν δεις θεολόγο τον άλλοτε βλάσφημο, αν δεις εκείνον  που μόλυνε το στόμα του με αισχρά λόγια και άσματα, να εξαγνίζει τώρα την ψυχή του με θείους ύμνους, θαύμασε του Θεού την μακροθυμία, επαίνεσε την μετάνοια και , παρατήρα την μεταβολή που γίνεται εις τας ψυχάς των μετανοούντων, επαναλάμβανε τα λόγια του προφήτου:  «Αυτή η μεταβολή είναι έργον της δεξιάς του Ύψιστου».

            Όλων των κακών αιτία είναι τα αμαρτήματα.  Εξ αιτίας των αμαρτημάτων έρχονται εις ημάς λύπες.  Αυτά φέρνουν ταραχές, αυτά προκαλούν πολέμους, αυτά γίνονται πηγή ασθενειών, απ’ αυτά δημιουργούνται όλα τα βάσανά μας.  Όπως οι καλοί γιατροί όταν εξετάζουν ένα άρρωστο, δεν προσέχουν μόνο εις τας εξωτερικάς εκδηλώσεις της αρρώστιας, αλλά προσπαθούν κάτω από τας εκδηλώσεις να διαγνώσουν την βαθύτερη αιτία, έτσι έκαμνε και ο Σωτήρ.  Διότι και ο Κύριος δίδασκε ότι βαθύτερα αίτια όλων των ανθρωπίνων δυστυχιών είναι η αμαρτία.  Και γι’  αυτό, όταν του πήραν τον παραλυτικό δια να τον θεραπεύσει, τι του είπε:  Και του το είπε αυτό, διότι ως γιατρός της ψυχής, αντελήφθη ότι ο άρρωστος εκείνος πρώτα είχε παραλύσει ψυχικώς και ύστερα έπαθε και την σωματική παράλυση.  Με άλλα λόγια, δια τον άνθρωπο αυτόν, αιτία της ασθένειας ήταν η προηγηθείσα αμαρτία.  Αλλά και γενικώς τέτοια είναι πάντοτε η αμαρτία.  Μας προξενεί λύπη, μας ζημιώνει, γίνεται αιτία συμφοράς.

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Η ιστορία του ιερέα και του αγγέλου

Η ιστορία του ιερέα και του αγγέλου

Σε ένα από τα πολλά χειρόγραφα του Αγίου Όρους αναφέρεται η εξής ιστορία· Στον ιερό ναό του Αγίου Μερκουρίου υπήρχε ένας ιερέας ο οποίος, από βραδύς, ήπιε πολύ κρασί και δυστυχώς εμέθυσε, με αποτέλεσμα να έχει σαρκική πτώση.  Εν πάση περιπτώσει, το πρωί ήτανε γιορτή και ο ιερέας λειτούργησε.
            Όταν τελείωσε τη Θεία Λειτουργία, ένας Άγγελος τον έλεγξε και λέγει σ’ αυτόν με λύπη·
- «Δυστυχισμένε ιερέα, τι ήταν αυτό, το οποίο έκανες σήμερα;»
- «Ποίος είσαι εσύ, που με ελέγχεις;» απαντά ο ιερέας.
- «Άγγελος είμαι, δεν με βλέπεις;»
- «Να μείνεις εκεί που είσαι, δεσμευμένος, σε επιτιμώ», απαντά ο ιερέας.
- «Και σύ», του λέγει ο Άγγελος, «να είσαι δεσμευμένος να μη δεις θάνατον, εκτός εάν εγώ σε συγχωρήσω».
            Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ο μεν Άγγελος να «αποπτερωθεί» και να μείνει εκεί πίσω από την Αγία Τράπεζα, ενώ ο ιερέας να ζήσει για τριακόσια πενήντα χρόνια!  Έφυγε ο ιερέας από εκείνο το μέρος και έκανε – για λόγους οικονομικούς, επειδή δεν μπορούσε να ασκήσει κάποιο επάγγελμα – τον ιερέα.
            Μετά από τρακόσια πενήντα χρόνια ο ιερέας έτυχε να παρευρίσκεται σε μια ομιλία του Επισκόπου της Επαρχίας που έμενε, και το θέμα της ομιλίας ήταν για τον Άγιο Μερκούριο.  Λέγει ο ιερέας στον Επίσκοπο: «Εγώ τα ξέρω από πρώτο χέρι, αφού ήμουνα εκεί».
            Ο Επίσκοπος παίρνει τον ιερέα κατ’ ιδίαν και μαθαίνει απ’ αυτόν όλο το ιστορικό της επιβιώσεώς του για τριακόσια πενήντα ολόκληρα χρόνια!
- «Τότε ο Άγγελος πρέπει να είναι ακόμη εκεί», απαντά ο Επίσκοπος, «και πρέπει να βρεθείτε και οι δύο στον ίδιο τόπο, για να μπορέσετε να αλληλοσυγχωρηθείτε».
            Ο ιερέας δεν είχε καθόλου τις δυνατότητες να πάει σε εκείνο το μέρος και έτσι ο καλός Επίσκοπος προθυμοποιήθηκε και ανέλαβε να βρει ζώα και όλα τα χρειαζούμενα για να πάνε στον τόπο εκείνο, στον οποίο μετά από τριακόσια χρόνια, μόνο χαλάσματα μπορούσες να βρεις και τίποτε άλλο.
            Ρωτώντας τους χωρικούς και με βάση τις οδηγίες του ιερέα, έφτασαν στο μέρος εκείνο και πράγματι, βλέπουν εκεί τον Άγγελο να στέκεται πίσω από την Αγία Τράπεζα, όπως τον άφησε τότε ο ιερέας.
- «Ακόμη, δυστυχισμένε ιερέα, ζεις;» του λέγει ο Άγγελος.
- «Ζω, αφού εσύ με εδέσμευσες», απαντά ο ιερέας.
- «Και συ υπάρχεις εδώ, ακόμη;»
- «Υπάρχω, αφού και συ με εδέσμευσες», απαντά ο Άγγελος.
- «Έλα να συγχωρηθούμε», λέγει ο ιερέας στον Άγγελο.
«Συγχώρησέ με πρώτα εσύ και ύστερα να σε συγχωρήσω και εγώ».
- «Αν σε συγχωρήσω εγώ», του απαντά ο Άγγελος, «θα γίνεις αμέσως σκόνη και έτσι δεν θα μπορέσω να λάβω τη συγχώρηση από εσένα.  Συγχώρησέ με πρώτα εσύ και εγώ, να είσαι βέβαιος, ότι δεν θα σε αφήσω δεμένο».
            Και πράγματι, όπως είπε ο Άγγελος του Θεού, έτσι και έγινε.  Ο Άγγελος επανέκτησε τα φτερά του και ο ιερέας έγινε με μιας όλο χώμα.
            Ο Άγγελος ευχήθηκε στον Αρχιερέα να βρει έλεος από το Θεό, για το καλό, το οποίο έκανε και για τους δύο, και ο Αρχιερέας λέγει στον Άγγελο·
- «Πολύ θα ήθελα να ψάλλεις λίγο, για να μπορέσω να ακούσω πως ψάλλετε και δοξολογείτε το Θεό εσείς οι Άγγελοι εκεί πάνω στον ουρανό».
- «Θα το ήθελα και εγώ, αλλά αν με ακούσεις να ψάλλω θα πεθάνεις, δεν θα αντέξεις», αποκρίνεται ο Άγγελος.  «Θα σου κάνω, όμως, το χατίρι και θα ανεβώ στον τρίτο ουρανό και από εκεί θα ψάλλω».
            Έτσι και έγινε.  Ο Αρχιερέας μόλις άκουσε την ουράνια μελω δια τον Αγγελικό ύμνο, έπεσε κάτω λιπόθυμος για αρκετές ώρες.  Ύστερα σηκώθηκε πάνω και αφού γύρισε πίσω στην πόλη του έγραψε αυτή την ιστορία, η οποία φαίνεται σαν παραμύθι, που είναι όμως πραγματική και αληθινή!

Η αγία Ταϊσία

 

Αγία Ταϊσία

Ορθόδοξο Ενημερωτικό Δελτίο Εκδόσεων «Αγία Ταϊσία»
Τεύχος Α’  Λευκωσία Οκτώβριος 2010

«Ο πλάσας με, ελέησον με»

Η Αγία Ταϊσία

            Η μακαρία Ταϊσία ήταν όμορφη, πρόσχαρη και πολύ ωραία, όταν δε ήταν δεκαεφτά περίπου χρόνων, η μητέρα της, η οποία από μικρή την ωθούσε στο κακό, την οδήγησε σε πορνείο.
            Επειδή δε ήταν ωραία, εξαπλώθηκε παντού η φήμη της ωραιότητας του προσώπου της και σαν φλόγα κατέκαιε η μανία της αγάπης της τις καρδιές όλων όσων την έβλεπαν.  Πολλοί λοιπόν πωλούσαν όλα τα υπάρχοντά τους για να μπορέσουν να απολαύσουν την ωραιότητά της· και έτσι επειδή πωλούσαν όσα είχαν, έχασαν και τα ρούχα τους, για να εκπληρώσουν την επιθυμία τους.
            Όταν άκουσε ο Αββάς Σεραπίων γι’ αυτήν, προσευχήθηκε, φόρεσε ρούχα κοσμικά, πήρε δε μαζί του και ένα νόμισμα και πήγε σ’ αυτήν δήθεν ως στρατιώτης.  Αφού την βρήκε, της έδωσε το νόμισμα και εκείνη αφού τον πήρε χαρούμενη λέγει σ’  αυτόν· «Ας μπούμε στο υπνοδωμάτιό μου».  Και ο Αββάς Σεραπιών της λέγει· «Ας μπούμε».  Όταν μπήκε ο Όσιος βλέπει ένα ψηλό κρεβάτι στρωμένο, στο οποίο εκάθησε η κοπέλα και προσκαλούσε τον γέροντα να ανέβει σ’ αυτό.  Τότε ο Γέροντας της λέγει· «Δεν υπάρχει άλλο δωμάτιο πιο μέσα απ’ αυτό;» Του λέγει η κοπέλα· «Υπάρχει».  Τότε λέγει σ’ αυτήν ο Γέροντας· «Ας πάμε να καθίσουμε λίγο εκεί».  Λέγει η Ταϊσία· «Εφ όσον δεν μας βλέπει κανένας άνθρωπος εδώ, είναι καλύτερα να μιλήσουμε και να εκπληρώσουμε εδώ την επιθυμία μας, διότι όπου και αν πάμε μας βλέπει ο Θεός».
            Αφού άκουσε ο Γέροντας τα λόγια αυτά λέγει σ’ αυτήν· «Γνωρίζεις ότι υπάρχει Θεός, και κρίση και ανταπόδοση και βασιλεία και κόλαση;»  Λέγει εκείνη· «Ναι, το ξέρω».  Ύστερα λέγει σ’ αυτήν ο Γέροντας· «Εφ’ όσον λοιπόν γνωρίζεις ότι υπάρχουν όλ’ αυτά, γιατί καταστρέφεις τους ανθρώπους;»  Κατόπιν ο Γέροντας της έδειξε το μοναδικό (μοναχικό) σχήμα, που φορούσε κάτω από τα στρατιωτικά ρούχα και της απεκάλυψε την πραγματική αιτία για την οποία ήλθε σ’ αυτήν.  Τότε αυτή έπεσε στα πόδια του Γέροντα και έλεγε με δάκρυα στα μάτια· «Γνωρίζεις, Άγιε Πατέρα μου, εάν υπάρχει μετάνοια για τους αμαρτωλούς;  Δέχεται και εμένα ο Θεός, εάν μετανοήσω;»  Λέγει ο Γέροντας· «Ο Θεός είναι εύσπλαχνος και μακρόθυμος και δέχεται όλους όσους μετανοήσουν και γίνεται πολλή χαρά  ̎εν ουράν ω επι ενί αμαρτωλώ μετανοούντι  ̎(Λουκ. ιε΄7).  Τότε λέγει αυτή στον Άγιο· «Περίμενέ με, Πάτερ, μόνον τρείς ώρες και ύστερα κάνε με μένα ότι θέλεις για τα κακά, τα οποία έκανα· γιατί γνωρίζω ότι στάληκες από τον Θεό σ’ εμένα».  Ο Όσιος τότε της υπέδειξε που θα τον βρει και έφυγε.  Η Αγία τότε πήρε όλα όσα και αν είχε αποκτήσει από την πορνεία και τα έκαψε στη μέση της πόλης και έλεγε· «Ελάτε όλοι όσοι επορνεύσατε μαζί μου, και δέστε πως έκαψα όλα εκείνα τα οποία απέκτησα από την πορνεία».  Όσα έκαψε η Αγία κόστιζαν εξακόσιες λίτρες χρυσού, εκτός τα ρούχα και οι στολές.
            Αφού έκαμε αυτά η Αγία πήγε στο Γέροντα, ο οποίος την παρέλαβε και την εισήγαγε σε γυναικείο μοναστήρι και την έκλεισε σε ένα κελί, εσφράγισε δε και την πόρτα, και άφησε μόνο μια μικρή θυρίδα, δια της οποίας θα έπαιρνε η Ταϊσία την τροφή της.
            Έδωσε οδηγίες ο Γέροντας στην Ηγουμένη του Μοναστηριού να δίνει σ’ αυτή κάθε δύο μέρες δύο ουγγιές ξερό ψωμί και λίγο νερό.  Είπε δε στο Γέροντα η μακάρια Ταϊσία μέσα από την θυρίδα· «Προσευχήσου, τίμιε Πάτερ μου, στο Θεό να συγχωρήσει τις πολλές μου αμαρτίες, τις οποίες έπραξα η άθλια».  Λέγει δε ο Γέροντας σ’  αυτήν· «Δεν είσαι άξια ούτε να προσεύχεσαι εσύ στον Θεό, ούτε και να ονομάζεις το πολυύμνητο Όνομά Του με τα χείλη σου, ή να απλώνεις τα χέρια σου σ’ αυτόν, γιατί τα χείλη σου είναι ακάθαρτα και τα χέρια σου μολυσμένα από τις ασωτίες, αλλά αυτό μόνο να κάνεις· έχε το μυαλό σου και την σκέψη σου στραμμένη προς την ανατολή και προς το Θεό, και να μη λέγεις τίποτε άλλο, παρά μόνο αυτά τα λόγια: «Κύριε και Θεέ μου, συ ο οποίος με έπλασες, ελέησόν με κατά το μέγα σου έλεος».
            Έκαμε λοιπόν έτσι η μακαρία Ταϊσία σ’ εκείνο το κελί τρία χρόνια.  Βλέποντας δε ο Αββάς Σεραπίων τη μετάνοιά της, τη λυπήθηκε και πήγε στο Μέγα Αντώνιο για να μάθει απ’ αυτόν εάν συγχώρησε ο Θεός τις αμαρτίες της.  Αφού λοιπόν πήγε σ’ αυτόν του διηγήθηκε όλα τα γεγονότα γύρω από την Ταϊσία.  Αμέσως τότε ο Άγιος Αντώνιος κάλεσε τους μαθητές του και τους λέγει· «Κλειστείτε ο καθένας στο κελί του όλη τη νύκτα και προσευχηθείτε στο Θεό για να γνωρίσουμε τι θα αποκαλύψει σε μας ο Θεός για το ζήτημα αυτό, για το οποίο ήλθε σε μας ο Αββάς Σεραπίων».  Έκαναν λοιπόν ο καθένας από αυτούς όπως διετάχθησαν.  Αφού πέρασε πολλή ώρα, προσέχει ο Αββάς Παύλος, ο μεγαλύτερος από τους μαθητές του Αγίου Αντωνίου, και βλέπει στον ουρανό κρεβάτι στρωμένο, σε μεγάλη τιμή και δόξα, και τρεις παρθένες οι οποίες κρατούσαν λαμπάδες μπροστά από το κρεβάτι και οι οποίες το εφύλασσαν και ήταν τοποθετημένο ένα στεφάνι αμάραντο πάνω στο κρεβάτι.  Είπε τότε ο Αββάς Παύλος από μέσα του· «Δεν θα είναι κανενός άλλου η δόξα αυτή και το στεφάνι, παρά μόνο του Πατέρα μου Αντώνιου».  Τότε ακούστηκε φωνή η οποία έλεγε σ’ αυτόν· «Δεν είναι, Παύλε, του πατέρα σου Αντώνιου, αλλά της Ταϊσίας, η οποία ήταν κάποτε πόρνη».  Αφού έγινε πρωί, διηγήθηκε την οπτασία στους Πατέρες και πληροφορήθηκαν όλοι, ότι δέχθηκε ο Θεός την μετάνοια της μακαρίας Ταϊσίας.
            Τότε ο Αββάς Σεραπίων επέστρεψε από τον Αββά Αντώνιο και με χαρά μπήκε στο γυναικείο μοναστήρι, και άνοιξαν την πόρτα του κελιού, και ήθελε να την βγάλει έξω από το κελί.  Αλλά η Αγία Ταϊσία αφού έμαθε αυτό, τον παρακαλούσε λέγοντας· «Επίτρεψε μου, τίμιε Πάτερ, να μείνω μέχρι τον θάνατό μου στο κελί αυτό· γιατί είναι πολλές οι αμαρτίες μου και θέλω να μου τις συγχωρήσει ο Θεός».
            Λέγει δε σ’ αυτήν ο Γέροντας· «Ήδη ο Θεός σε ευσπλαγχνίσθηκε για την ταπείνωσή σου, και ελέησε και δέχθηκε τη μετάνοιά σου».  Είπε πάλι σ’ αυτόν η μακαρία· «Πίστεψέ με, τίμιε Πάτερ, από την ώρα κατά την οποία μπήκα στο κελί αυτό έκανα τις αμαρτίες μου μεγάλο φορτίο και τις έστησα μπροστά μου.  Και όπως δεν σταμάτησα να αναπνέω, έτσι καθόλου δεν ξέχασα τις αμαρτίες μου, ούτε για μια ώρα, μέχρι αυτή τη στιγμή».  Και λέγει σ’ αυτήν ο Γέροντας· «Όχι για τη μετάνοιά σου, αλλά για το λογισμικό σου αυτό, το οποίο έχεις, γιατί έδωσες όλο σου τον εαυτό στο Χριστό, σε συγχώρησε».
            Και έτσι την έβγαλε έξω από το κελί και μετά τη μεγάλη της αυτή μετάνοια ήταν με τις μοναχές μόνο δεκαπέντε μέρες.  Αφού δε συμπληρώθηκαν οι δεκαπέντε μέρες, εκοιμήθη η μακαρία Ταϊσία και έλαβε με δόξα και τιμή πολλή την επουράνιο Βασιλεία.  Η μνήμη της εορτάζεται στις 8 Οκτωβρίου.

Το πιο κάτω κείμενο του ιερού Χρυσοστόμου επέλεξε ο αείμνηστος μητροπολίτης Πάφου Γεννάδιος να το δίνει στους πιστούς χριστιανούς όταν βρισκόταν σε ηλικία που δεν μπορούσε πλέον να κάνει κηρύγματα.

Η ΣΠΙΘΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ

            Είσαι αμαρτωλός;  Μην απελπισθείς.  Δεν θα παύσω ποτέ να σου δίδω ως φάρμακο τη συμβουλή αυτή.  Διότι γνωρίζω καλά πόσο σπουδαίο όπλο εναντίον του διαβόλου είναι το να μην απελπιζώμεθα ποτέ.  Αν έχεις λοιπόν αμαρτήματα, μην αποθαρρύνεσαι ποτέ.  Και αν αμαρτάνεις κάθε μέρα, να μετανοείς επίσης κάθε μέρα.  Εκείνο, που κάνουμε για τα παλιά σπίτια, αυτό ας εφαρμόσουμε και εις τον εαυτό μας.  Όταν εκείνα τα μέρη φθαρούν και χαλάσουν, αφαιρούμε τα σάπια και τα αντικαθιστούμε με καινούργια, και ποτέ δεν παύουμε να επαγρυπνούμε και να ενδιαφερόμεθα για την  επισκευή τους.  Αυτό λοιπόν ας κάνουμε και εις τον εαυτό μας.  Εάν, λόγου χάριν, σήμερα αισθάνεσαι ότι επάλιωσες λόγω της αμαρτίας, φρόντισε να ξεκαινουργιώσεις τον εαυτό σου με την μετάνοια.  Θα ερωτήσει όμως κανείς.  Είναι δυνατόν να σωθεί ο άνθρωπος, όταν μετανοήσει;  Του απαντώ:  Βεβαιότατα.  Ερωτά όμως πάλιν:  Όλη μου την ζωή την επέρασα εις την αμαρτία, θα σωθώ εάν μετανοήσω;  Ναι, ασφαλώς και θα σωθείς.  Και από πού είναι αυτό φανερό;  Από την φιλανθρωπία του Κυρίου.  Διότι μήπως νομίζεις ότι στηρίζω τας ελπίδας μου εις την δική σου μετάνοια;  Μήπως νομίζεις ότι μόνη η μετάνοιά σου μπορεί να σβήσει τόσα κακά;  Εάν δεν είχες τίποτε άλλο, παρά μόνον την μετάνοιά σου, θα είχες λόγο να φοβάσαι.  Τώρα όμως έχε θάρρος.  Διότι εις την δική σου μετάνοια έρχεται να προστεθεί του Θεού η φιλανθρωπία.  Θάρρος, λοιπόν.  Διότι μέτρο εις την ευσπλαχνία του Θεού δεν υπάρχει.  Η αγαθότητά του δεν είναι δυνατό να παρασταθεί με λόγια.  Η δική σου κακία έχει μέτρο και όριο, η ευσπλαχνία όμως του Θεού όριο δεν έχει.  Η κακία σου, όσον μεγάλη και αν είναι, πάντως είναι ανθρώπινη κακία, η φιλανθρωπία όμως του Θεού είναι απερίγραπτος και ξεπερνά την δική σου κακία.  Σκέψου μια σπίθα, που πέφτει μέσα στο πέλαγος.  Μήπως μπορεί να σταθεί και να φανεί πουθενά;  Ε, λοιπόν!  Ό,τι είναι η σπίθα μέσα στο πέλαγος, αυτό είναι η αμαρτία μέσα εις την φιλανθρωπία του Θεού.  Ή, μάλλον, ούτε τόσο, αλλά πολύ λιγότερο.  Διότι το πέλαγος, όσο μεγάλο και αν είναι, πάντως έχει τέλος και όριο.  Αυτά σας τα λέγω, όχι για να σας κάμω αμελείς, αλλά το αντίθετο, για να σας παρακινήσω εις το να γίνετε προθυμότεροι και θερμότεροι στον βίο της μετανοίας και της αρετής.

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Το μουσικό έργο του π. Σταύρου Παπαγαθαγγέλου

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

Διδάκτορος Θεολογίας - Μουσικού

(Ομιλία, σε εκδήλωση προς τιμήν του αειμνήστου Παπασταύρου Παπαγαθαγγέλου στο χωριό Αγία Βαρβάρα Κύπρου, 2 Φεβρουαρίου 2000)

Αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που μου δίνεται απόψε η ευκαιρία να μιλήσω για το μουσικό έργο του πνευματικού μου πατέρα Σταύρου Παπαγαθαγγέλου.  Συνάμα όμως νοιώθω το βάρος μιας ολόκληρης μουσικής κληρονομίας που ήδη έχει κλείσει περισσότερο από μια πεντηκονταετία να βαραίνει τους ώμους μας αφού μας έχει κληροδοτήσει από το πλούσιο παρελθόν του πνευματικού αυτού γίγαντα της Εκκλησίας και της Πατρίδας.

Είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω για πρώτη φορά στην ηχογράφηση του δίσκου «Πάντα Μπροστά» το 1980, παίζοντας κιθάρα καθώς και αργότερα στην ηχογράφηση της κασέτας «Εθνικά Σαλπίσματα».  Επίσης, συνόδευσα τον πατέρα Σταύρο σε διάφορες κατά καιρούς εκδηλώσεις στο πιάνο. Ένα πράγμα είναι που διακρίνει το πρόσωπο του σεβαστού μας πατέρα. Η γνησιότητα και πηγαία εκφραστικότητα της μουσικής του.  Απλότητα, παλμός και ζωντάνια είναι τα χαρακτηριστικά των συνθέσεων του τιμωμένου στην αποψινή εκδήλωση.

Τα βιβλία:  «Για της καρδιάς το πύρωμα», «Θεέ μου να ξημέρωσεν», «Με τα πουλιά» και το «Πάντα Μπροστά» είναι δείγματα ανεπανάληπτης μουσικής σύλληψης και έμπνευσης που λίγοι μπορούν να φτάσουν, αφού ελάχιστοι μουσικοί είναι αυτοί που παραμένουν απλοί και ανεπιτήδευτοι μπροστά στον πειρασμό του εξεζητημένου και επιτηδευμένου.

Το τελευταίο απαύγασμα της μακροχρόνιας πείρας του είναι το βιβλίο «Δεν Ξεχνώ», στο οποίο είχα την τιμή να γράψω την εισαγωγή. Πολλά από τα τραγούδια του παρόντος βιβλίου βλέπουν για πρώτη φορά το φώς της δημοσιότητος.  Το μέρος για την πατρίδα και τον αγώνα είναι μια επιλογή από τα τραγούδια που χρησιμοποιήθηκαν για την πνευματική αφύπνιση των παιδιών της ΟΧΕΝ το 1946-47 και πιο μετά.  Τα τραγούδια αυτά έστελνε ο σεβαστός πατέρας Σταύρος και στις υπόλοιπες ΟΧΕΝ, τα οποία και συνέχεια διδάσκονταν.  Με τα τραγούδια αυτά προσπαθούσε να συντηρήσει τα ιδανικά Θρησκεία-Οικογένεια-Πατρίδα στις καρδιές των παιδιών, πράγμα που το πέτυχε.

Τα τραγούδια αυτά επειδή τα έγραφε ο ίδιος αφού πρώτα τα τραγουδούσε έχουν το γνώρισμα της απλής μουσικής γραμμής και της εύκολης απομνημόνευσης.  Η προσφορά των τραγουδιών αυτών υπήρξε πολύ μεγάλη στην εποχή τους.  Ετοίμασε τις ψυχές των παιδιών για την πίστη πρώτα και τον αγώνα για την Ένωση της Κύπρου με την μητέρα Ελλάδα.

Η πείρα του παρελθόντος αξίζει να γίνει πράξη του σήμερα και του αύριο.  Πρέπει να μάθουμε τα παιδία μας να τραγουδάνε.  Πιστεύουμε ότι το Υπουργείο Παιδείας έχει καθήκον και χρέος να εντάξει τα τραγούδια αυτά μέσα στην εκπαίδευση για να ποτίζονται τα Ελληνόπουλα, όχι με τα ανούσια και νερόβραστα τραγουδάκια που μέχρι τώρα μαθαίνουνε, αλλά με τα καθάρια νάματα της παράδοσής μας.

Παράλληλα τα τραγούδια που περιέχονται στο βιβλίο «Δεν Ξεχνώ» μπορούν να εκτελεστούν από οποιεσδήποτε χορωδίες σχολικές, ερασιτεχνικές ή επαγγελματικές. Από μαθητές και καθηγητές μουσικής αλλά και από οποιοδήποτε Ελληνόπουλο ακούει απλά τις διάφορες ηχογραφήσεις των τραγουδιών αυτών και εύκολα μπορεί να τα μάθει.  Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη δυσκολία για να απομνημονεύσει κάποιος τα τραγούδια αυτά αλλά ο ίδιος πόθος και ζήλος, η ίδια αγάπη για την Πίστη και την Πατρίδα που έχει και ο ποιητής και συνθέτης των έργων αυτών.

Δεν πιστεύω ότι υπάρχει Έλληνας που ακούει την ηρωική φωνή του Πατρός Σταύρου και να μην σκιρτά μέσα του η καρδία η να μη συγκινείται από τα απαυγάσματα της καρδίας του φλογερού αυτού αγωνιστή.

Γι΄ αυτό και ένας από τους κύριους σκοπούς της χορωδίας «Αγωνιστική Κύπρος» που θα ερμηνεύσει απόψε τα έργα του πατρός Σταύρου είναι η διαφύλαξη και μεταλαμπάδευση στις επόμενες γενεές του μουσικού έργου που μας κληροδότησε η εποποιία του 1955-59, το οποίο και κυρίως και κατ΄ εξοχήν εκπροσωπείται στο πρόσωπο του σεβαστού Παπάσταυρου Παπαγαθαγγέλου.

Κλείνοντας θα ήθελα να σας παρακαλέσω όπως αυτή η βραδιά να μη είναι μια συνηθισμένη σαν τις άλλες αλλά τα τραγούδια που πρόκειται να ακούσουμε από τη χορωδία «Αγωνιστική Κύπρος» καθώς και από τους διακεκριμένους σολίστες μας να μας μεταφέρουν στις ηρωικές εκείνες εποχές καθώς και στο κατεχόμενο νησί μας και να κεντρίσουν τις υπνώττουσες συνειδήσεις μας για να ξυπνήσουν.  Και έτσι δεν θα παραπονιέται ο πατήρ Σταύρος ότι ο Ραγιάς είναι ακόμη κοιμισμένος αλλά ξύπνιος και έτοιμος να αγωνιστεί για τη μοναδική αλήθεια της Ορθοδοξίας μας και τη ζηλευτή Πατρίδα που μας κληροδότησαν οι πατέρες μας.