2.2. Τι συμβαίνει στις ψυχές μετά θάνατο. Α΄. 2.2.1 Επιθανάτια αγωνία

του Άριστου Θουκυδίδη

Χημικού, M.Th.

(Σχέδιο: Αλεξία Φιλίππου)

   Στο νεκρώσιμο ιδιόμελο του Δευτέρου ήχου περιγράφεται η επιθανάτια αγωνία που έχει η ψυχή, που παλεύει να χωρισθεί από το σώμα της. «Οἴμοι, οἶον ἀγῶνα ἔχει ἡ ψυχή, χωριζομένη ἐκ τοῦ σώματος! Οἴμοι, πόσα δακρύει τότε, καί οὐχ ὑπάρχει ὁ έλεῶν αὐτήν! Πρός τούς Ἀγγέλους τά ὄμματα ρέπουσα, ἄπρακτα καθικετεύει∙ πρός τούς ἀνθρώπους τάς χεῖρας ἐκτείνουσα, οὐκ ἔχει τόν βοηθοῦντα»[1]. Η ψυχή είναι βαθιά ριζωμένη στο σώμα της και θέλει να μένει ενωμένη μαζί του όπως την έπλασε ο Θεός, γι’ αυτό ο χωρισμός, της προκαλεί πόνο, αγωνία και στενοχώρια. Απευθυνόμενη στούς αγγέλους, δεν βρίσκει ανταπόκριση, γιατί αποστολή τους είναι μόνον μετά θάνατον, να παραλάβουν και συνοδεύσουν  τις ψυχές των δικαίων στους κόλπους του «Ἀβραάμ». «Ἡ  θέαση τῶν πνευμάτων κατά τήν ὁριακή τοῦ θανάτου στιγμή, κατά τήν ὁποία συντελεῖται ἡ ἀποκόλληση τοῦ πνεύματος ἀπό τίς αἰσθήσεις, πρέπει νά εἶναι ἐμπειρία πραγματική. Τά νεογνά καί οἱ ψυχορραγούντες ὀπτασιάζονται»[2]. Σ’αυτό το οριακό σημείο, ο άνθρωπος που ψυχορραγεί, εάν είναι δίκαιος μπορεί να έχει οπτασία αγίων ανθρώπων ή φωτεινών αγγέλων ή φως θεικό κ.λπ., ενώ αν είναι αμετανόητος και αμαρτωλός, μπορεί να έχει οπτασίες δαιμόνων. Αναφέρει σχετικά ο ιερός Χρυσόστομος, ότι αυτός που αποθνήσκει γίνεται «ὅλος ἔκθαμβος», διότι βλέπει «ἐξουσίας ἀγγελικάς» και «στρατιάς ἀγγέλων φοβεράς» να τον περιβάλλουν[3]. Το γεγονός ότι οι δίκαιοι βλέπουν οπτασίες Αγίων ανθρώπων λέγει ο Άγιος Γρηγόριος ο Διάλογος, εντάσσεται στη φιλανθρωπία του Θεού, διότι βλέποντας με ποιούς θα είναι συμμέτοχοι, δεν θα δειλιάσουν στο πόνο και τον φόβο που προκαλεί ο επερχόμενος θάνατος και έτσι «ἐκ τοῦ δεσμοῦ τῆς σαρκός ἄνευ πόνου καί φόβου ἀπολυθῶσι»[4].

(συνεχίζεται)

---

[1] Μικρόν Εὐχολόγιον, σ. 205.

[2] Α. ΘΕΟΔΩΡΟΥ,  Ἄμωμοι, σ.76.

[3] ΙΩ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Περί ὑπομονῆς....P. G. 60, 727.

[4] ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, ἐκδ. Ι.Μ.Μεταμορφώσεως Σωτῆρος  Ἀττικῆς, Ἀθήνα 1957, τόμ.Α΄, σ. 70.