2.3.4. Εκτός από τα μνημόσυνα και τις ευχές στη θεία Λειτουργία τι άλλο ωφελεί τις ψυχές των κεκοιμημένων; Α΄.

του Άριστου Θουκυδίδη

Χημικού, M.Th.

(Φωτογραφία: Αλεξία Φιλίππου) 

        Κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας, πολύ βοηθά και ωφελεί τις ψυχές των κεκοιμημένων, η ελεημοσύνη στους φτωχούς, η αγαθοεργία και ευποιία. Στις «Διαταγές τῶν Ἀποστόλων», όπως προαναφέραμε, όπου καθορίζεται η τέλεση των μνημοσύνων, γίνεται και προτροπή για ελεημοσύνη στους πτωχούς από τα υπάρχοντα του κεκοιμημένου: «καί διδόσθω ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτοῦ πένησιν εἰς ἀνάμνησιν αὐτοῦ»[1].

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αποτρέποντας το ποίμνιό του από «τό διαβολικόν πένθος», δηλαδή από το υπέρμετρο πένθος των οδυρμών και κοπετών, τονίζει ότι πραγματική τιμή για τους κεκοιμημένους, που θα τους δώσει και κάποια ανακούφιση είναι να κάνουν οι συγγενείς «ἐλεημοσύνας καί προσφοράς» και συνιστά στους πιστούς να τιμούν τους νεκρούς τους με «ἐλεημοσύνας, εὐεργεσίας, λειτουργίας»[2]. Σ’αυτούς που ερωτούσαν τι να κάμουν τα υπάρχοντα του κεκοιμημένου, τους συμβούλευε να τα αποστείλουν στον ίδιο, στους ουρανούς, όχι βέβαια καίοντάς τα και κάνοντάς τα στάχτη, όπως έκαναν οι βάρβαροι, αλλά προσφέροντάς τα στους πτωχούς. Και αυτό, για να συγχωρηθούν τα αμαρτήματα του κεκοιμημένου, εάν πέθανε αμαρτωλός, ή για να αυξηθεί ο μισθός του και η ανταπόδοση των καλών έργων, εάν πέθανε δίκαιος[3]. Σε άλλη περίπτωση, ο ίδιος Πατέρας διδάσκει ότι οι συνεχείς αγαθοεργίες θα καταστήσουν υποφερτή τη βάσανο των ψυχών, «ἥμερον γενέσθαι αὐτῷ τήν κόλασιν». Και συνιστά να μην ασχολούμαστε με σάβανα και μνήματα, διότι το μεγαλύτερον «ἐντάφιον» για τους κεκοιμημένους, που μπορεί να δυσωπήσει τον Θεόν, είναι οι αγαθοεργίες, η βοήθεια στους πτωχούς και τις χήρες, που θα παρακαλούν συνέχεια γι’αυτούς. Διότι, καταλήγει, δεν γίνονται χωρίς λόγο «προσφοραί ὑπέρ τῶν ἀπελθόντων, ἱκετηρίαι, ἐλεημοσύναι∙ ταῦτα πάντα τό Πνεῦμα διέταξε»[4].

(συνεχίζεται)

---

[1] ΔΙΑΤΑΓΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ, Η΄42, 43 ΒΕΠΕΣ 2, 169(12-15).

[2] ΙΩ.ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Εἰς Ἰω. Ὁμ. 62, 5 P. G. 59, 348.

[3] ΙΔΙΟΥ, Εἰς Ματθ. Ὁμ. 31, 4 P. G. 57, 375.

[4] ΙΔΙΟΥ , Ὁμ. 45, Περί τοῦ μή πενθεῖν σφοδρῶς τούς τελευτῶντας...P. G. 63, 891-892.