1.2. Η πτώση του ανθρώπου και οι συνέπειές της I΄.

του Άριστου Θουκυδίδη

Χημικού, M.Th.

(Σχέδιο: Αλεξία Φιλίππου)

Γι΄ αὐτό και ο Δαμασκηνός στο νεκρώσιμο ιδιόμελο του πλαγίου τετάρτου ήχου, της νεκρώσιμης ακολουθίας υμνωδεί σχετικά: «Θρηνῶ καί ὀδύρομαι, ὅταν ἐννοήσω τόν θάνατον, καί ἴδω ἐν τοῖς τάφοις κειμένην τήν κατ’εἰκόνα Θεοῦ, πλασθεῖσαν ἡμῖν ὡραιότητα, ἄμορφον, ἄδοξον, μή ἔχουσαν εἶδος...»[1]. Εξ άλλου στο ιδιόμελο του τετάρτου ήχου στην ίδια  ακολουθία, ο υμνωδός κυριεύεται από φόβο, γιατί δεν καταλαβαίνει το μυστήριον του θανάτου, πώς η ψυχή χωρίζεται βίαια από το σώμα, αφού ο Θεός την έπλασε να είναι σε αρμονική συμφυία και συζυγία μαζί του. «Ὄντως φοβερώτατον, τό τοῦ θανάτου μυστήριον, πῶς ψυχή ἐκ τοῦ σώματος, βιαίως χωρίζεται ἐκ τῆς ἁρμονίας, καί τῆς συμφυḯας ὁ φυσικώτατος δεσμός, θείῳ βουλήματι ἀποτέμνεται»[2]. Τον καθησυχάζει όμως το γεγονός, ότι αυτός ο φυσικώτατος δεσμός της ψυχής και του σώματος, αποτέμνεται κατόπιν θείας βούλησης και τούτο, όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, συνέβηκε, προκειμένου να μη καταστεί το κακόν αθάνατο και να καταργηθεί η αθανασία του κακού, διασφαλίζοντας έτσι τη δυνατότητα του ανθρώπου να επανέλθει στην προτέρα του κατάσταση αλλά και σε κατάσταση «δόξας πολύ τῆς προτέρας παραδοξοτέραν»[3].

    Άλλωστε και ο θάνατος κάποτε θα καταλυθεί και έχει καιρό λήξης, αφού η βασιλεία του δεν είναι διαρκής, αλλά αποτελεί ένα μεσοδιάστημα πρίν την οριστική αποκατάσταση του ανθρώπου, «...εἰς τό ἀρχαῖον τῆς φύσεως»[4]. Ἐτσι  ο οριστικός θάνατος του θανάτου θα γίνει με την ανάσταση των νεκρών, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Γρηγόριος Νύσσης: «Ἀφανισμός γάρ ἐστι θανάτου, ἡ ἐκ θανάτου τοῦ ἀνθρώπου ἀνάστασις»[5]. Η ανθρώπινη φύση, μετά την ανάσταση των νεκρών, θα θεραπευτεί οριστικά και θα σημάνει το τέλος του θανάτου, αλλά και το τέλος όλων εκείνων των ιδιωμάτων που συνοδεύουν την άλογη ζωή, όπως και πάλιν ο ίδιος Πατέρας αναφέρει: «...ἐν τῇ πρώτῃ ζωῇ, ἧς αὐτός γέγονε δημιουργός ὁ Θεός, οὔτε γῆρας ἦν, ὡς εἰκός, οὔτε ἄλλο τῆς σωματικῆς ταλαιπωρίας οὐδέν (οὔτε γάρ εἰκός ἦν τά τοιαῦτα δημιουργεῖν τόν Θεόν), ἀλλά θεῖόν τι χρῆμα ἦν ἡ ἀνθρωπίνη φύσις πρίν ἐν ὁρμῇ γίνεσθαι τοῦ κακοῦ τό ἀνθρώπινον.Ταῦτα δέ πάντα τῇ εἰσόδῳ τῆς κακίας ἡμῖν συνεισέβαλεν. Οὐκοῦν οὐδεμίαν ἀνάγκην ἕξει ὁ ἄνευ κακίας βίος ἐν τοῖς διά ταῦτα συμβεβηκόσιν εἶναι»[6].

(συνεχίζεται)

---

[1] Μικρόν Εὐχολόγιον, σ. 207.

[2] ό.π., σ. 205.

[3] ΓΡ. ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 38, ό.π., 13, P. G. 36, 325C.

[4] ΓΡ. ΝΥΣΣΗΣ, Περί ψυχῆς καί ἀναστάσεως, P. G. 46, 148A.

[5] ΓΡ. ΝΥΣΣΗΣ, Ἀντιρρητικός πρός τά Ἀπολλιναρίου, P. G. 45, 1165B.

[6] Τοῦ ΙΔΙΟΥ, ό.π., P. G. 46, 148A.