25Η ΜΑΡΤΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ Ο ΓΕΡΟΣ ΤΟΥ ΜΩΡΙΑ A΄.

Χριστόδουλος Βασιλειάδης

(Σκίτσο: Χριστόδουλος Βασιλειάδης)

«Ἐμεῖς θὰ ἀναστήσουμε μιὰ πατρίδα, ποὺ κεφάλι θὰ ἔχῃ τὸν Χριστὸ καὶ ὄχι ἀνθρώπους».

          Στὶς 25 Μαρτίου τοῦ 1821 ἀρχίζει νὰ πραγματοποεῖται τὸ ὄνειρο τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους, δηλαδὴ ἡ ἀποτίναξη ἀπὸ τοὺς ἑλληνικοὺς ὤμους τοῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ. Κάποιοι ἥρωες τοῦ ἀπελευθερωτικοῦ ἀγῶνα ἔπαιξαν σημαντικὸ καὶ πρωτεύοντα ρόλο στὶς μάχες κατὰ τῶν Τούρκων. Ἕνας ἀπὸ τοὺς πρωτεργάτες αὐτῆς τῆς ἐποποιΐας ἦταν καὶ ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

          Ὁ παπποῦς τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Γιάννης Κολοκοτρώνης[1], συνελήφθηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους καὶ ὕστερα ἀπὸ φρικτὰ βασανιστήρια ἀκρωτηριάστηκε καὶ ἀπαγχονίστηκε τὸ 1757 στὴν Ἀνδρούσα Μεσσηνίας[2]. Ὁ πατέρας τοῦ Γέρου τοῦ Μωριᾶ[3], Κωνσταντῆς Κολοκοτρώνης[4], ὑπῆρξε ἀπὸ τοὺς ἐνδοξότερους πολεμάρχους - κλεφτοκαπετάνιους τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους. Ὑπῆρξε ἀρχηγὸς σώματος Κλεφτῶν (κάπος[5]) στὴν Κόρινθο καὶ στὴ Μάνη[6]. Αὐτὸς ἔσωσε τὴν Πελοπόννησο ἀπὸ τὸν ὁλοκληρωτικὸ ἀφανισμό. Τὸ 1769 βοήθησε στὴν καταστολὴ τοῦ κινήματος τῶν Ἀλβανῶν. Ἂν δὲν ἀναχαίτιζε τὸν ἀλβανικὸ κίνδυνο, δὲν θὰ ὑπῆρχαν οἱ προϋποθέσεις, γιὰ νὰ ξεκινήσῃ ἡ ἐπανάσταση[7].

          Εἶναι ἄξιος μνείας ὁ θάνατoς τοῦ Κωνσταντῆ. Σὲ μάχη μὲ τοὺς Τούρκους, τραυματίστηκε καὶ κρύφτηκε σὲ ἕνα βουνό. Ὅμως ἐπειδὴ διψοῦσε πολύ, βγῆκε ἀπὸ τὸ καταφύγιό του, γιὰ νὰ βρῇ νερό. Ὅμως τὸν ἐντόπισαν κάποιοι Τοῦρκοι. Ὁ Κωνσταντῆς τότε τοὺς φώναξε ὅτι θὰ χαθῇ καὶ ἐκεῖνος μὰ καὶ ἀπὸ αὐτοὺς θὰ σκοτώσῃ ὅσους μπορέσῃ. Τότε οἱ Τοῦρκοι ἄφησαν κάτω τὰ ὅπλα τους, καὶ ὡρκίσθηκαν ὅτι θὰ τὸν βοηθήσουν νὰ διαφύγῃ. Ὁ Κωνσταντῆς ἔδειξε ἐμπιστοσύνη, κάθισε, καὶ συζητοῦσε μαζί τους μὲ ποιὸ τρόπο θὰ μποροῦσε νὰ διαφύγῃ. Καθὼς ὅμως ζήτησε λίγο νερό, τρεῖς ἀπὸ αὐτοὺς σηκώθηκαν νὰ τοῦ φέρουν. Καθὼς οἱ Τοῦρκοι βρῆκαν τὴν πιὸ κατάλληλη στιγμή, τοῦ ἐπιτέθηκαν καὶ τὸν σκότωσαν. Τὸν λῄστεψαν, τοῦ ἔκοψαν τὸ κεφάλι, καὶ τὸ ἔριξαν σὲ ἕνα πηγάδι[8]. Πόσο εὔκολη εἶχαν ἀπὸ παλιὰ οἱ Τοῦρκοι τὴν καταπάτηση τῶν πιὸ ἱερῶν ὅρκων καὶ ὑποσχέσεων τῆς θρησκείας τους, προκειμένου νὰ σκοτώσουν ἕνα γκιαούρη[9].

---

[1] Τὸ ἐπώνυμο τῆς οἰκογένειάς του, ὅπως ἀναφέρει ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ἀρχικὰ ἦταν Τζεργίνης.

[2] Ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κατέγραψε τὰ βιώματά του πρίν, κατὰ καὶ μετὰ τὴν ἐπανάσταση, ὑπαγορεύοντάς τα στὸν Γεώργιο Τερτσέτη. Τὰ ἀπομνημονεύματά του εἶναι γραμμένα στὴ δημοτική, μὲ τίτλο «Διήγησις συμβάντων τῆς ἑλληνικῆς φυλῆς ἀπὸ τὰ 1770 ἕως τὰ 1851», ἐκδόθηκαν δὲ τὸ 1851. Ὅπως γράφει ὁ Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στὰ Ἀπομνημονεύματά του «Ἀπὸ τὰ 1757, ὅπου ἐφάνησαν εἰς τὰ μέρη μας οἱ Τοῦρκοι, οἱ πρόγονοί μας ποτὲ δὲν τοὺς ἀναγνώρισαν, ἀλλὰ ἦσαν εἰς αἰώνιον πόλεμο».

[3] Ὁ Γέρος τοῦ Μωριᾶ ἦταν προσωνύμιο, τὸ ὁποῖο ἀπέκτησε ἐξ αἰτίας τῆς ἡγετικῆς του μορφῆς στὴν Ἑλληνικὴ ἐπανάσταση. Ὀνομάζεται Γέρος τοῦ Μωριᾶ, διότι ἔδρασε κυρίως στὴν Πελοπόννησο.

[4] Ὁ Κωνσταντῆς Κολοκοτρώνης γεννήθηκε τὸ 1747.

[5] «Κάπος» σήμαινε τὸν καπετάνιο, τὸν ἀρχηγό. Ἦταν ὁ ἐπὶ τουρκοκρατίας ἐπικεφαλὴς στρατιωτῶν.

[6] Οἱ Ἀρβανῖτες εἶχαν τρομάξει πολύ, ὥστε ὅταν ἔκαναν ὄρκο ἔλεγαν: «Νὰ μὴ γλυτώσω ἀπὸ τοῦ Κολοκοτρώνη τὸ Σπαθί». (Βλ. Ἀπομνημονεύματα Θεόδωρου Κολοκοτρώνη). Ἀπὸ τὸ 1762 μέχρι τὸ 1806 ἐξοντώθηκαν ἑβδομήντα Κολοκοτρωναῖοι ἀπὸ τοὺς Τούρκους κατακτητές.

[7] Βλ. Νίκου Γιαννόπουλου, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Ἡ πολυτάραχη ζωὴ καὶ δράση τοῦ ἡγέτη τῆς ἐπανάστασης, Οἱ μονογραφίες τοῦ περιοδικοῦ «στρατιωτικὴ ἱστορία», σ. 12. Ὁ Κωνσταντὴς Κολοκοτρώνης πῆρε μέρος στὴν ἔνοπλη ἐξέγερση τῶν Ὀρλοφικῶν, ἡ ὁποία ὑποκινήθηκε ἀπὸ τὴν Αἰκατερίνη Β΄ τῆς Ρωσσίας τὸ 1770. Ἡ μητέρα του ὀνομαζόταν Γεωργίτσα Κωτσάκη, κόρη προεστοῦ ἀπὸ τὴν Ἀλωνίσταινα Ἀρκαδίας.

[8] Βλ. Γιαννόπουλου, Κολοκοτρώνης, ὅπ.π., σ. 11.

[9] Ὁ μικρὸς Θεόδωρος ἦταν τότε δέκα χρόνων. Αὐτὸ τὸ γεγονὸς σημάδεψε ὁλόκληρή του τὴ ζωή.