γ. ῎Αλλοι μελοποιοὶ καὶ ὑμνογράφοι Γ΄.

(Σχέδιο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

          Μετὰ τὸν 9ο αἰῶνα εἶναι ἐμφανὴς μιὰ χαρακτηριστικὴ ἐπιβράδυνση στὴν ἐξέλιξη τῆς ὑμνογραφίας, ἀφοῦ ὅλες σχεδὸν οἱ ἀκολουθίες ἔχουν συμπληρωθῇ.

          Τὴν ἐποχὴ αὐτὴ (ἀπὸ τὸν 10ο αἰῶνα) ἄνθησε καὶ ἡ περίφημη μονὴ Γκρόττα Φεῤῥάτα. Σ᾿ αὐτὴν εἶχαν συγκεντρωθῇ θησαυροὶ ὁλόκληροι χειρογράφων καὶ ἄλλων ἔργων, φιλοσοφικῆς, θεολογικῆς, καὶ ἀρκετὰ μουσικῆς, φύσεως. Ἡ μονὴ αὐτὴ ὑπῆρξε φυτώριο πολλῶν ᾿Εκκλησια-στικῶν ὑμνογράφων, οἱ ὁποῖοι ἐμπλούτισαν καὶ ὡλοκλήρωσαν, μαζὶ μὲ ἄλλους ἀργότερα, τὸ ὑμνογραφικὸ ἔργο τῆς ᾿Εκκλησίας.

          ᾿Ιωάννης Καμενιάτης (9ος αἰῶνας). Ὑμνογράφος, λόγιος καὶ μουσικὸς ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη.

          Πανάρετος Πατζάδας ὁ Πρασινὸς (9ος-10ος αἰῶνας). Δόκιμος μουσικὸς καὶ μελοποιὸς ᾿Εκκλησιαστικῶν ὕμνων. Μαθητής του στὴ μουσικὴ ἦταν ὁ υἱός του Γεώργιος ὁ δομέστικος, διάσημος μουσικὸς τῆς ἐποχῆς του. Μελοποίησε ᾿Εκκλησιαστικοὺς ὕμνους καὶ δημοτικὰ ᾄσματα, τὰ ὁποῖα δημοσιεύθηκαν σὲ μουσικὲς ᾿Ανθολογίες.

          Νεῖλος μοναχὸς τῆς Καλαβρίας (910-1005). Μελοποίησε πολλοὺς ὕμνους, καθὼς καὶ ὕμνους στὸν ῞Αγιο Βενέδικτο, τοὺς ὁποίους ἔψαλλε μὲ τὸν ἑξηκονταμελῆ χορό, ποὺ εἶχε ἱδρύσει. Εἶναι ὁ ἱδρυτὴς τῆς Μονῆς “Γκρόττα Φεῤῥάτα” (1004).

          Βαρθολομαῖος μοναχὸς (1040). Μαθητὴς τοῦ Νείλου, ἄριστος μελοποιός, μελοποίησε ὕμνους στὴ Θεοτόκο.

(συνεχίζεται)