Παρασκευή 11 Αυγούστου 2023

γ. ῎Αλλοι μελοποιοὶ καὶ ὑμνογράφοι Β΄.

(Σχέδιο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Λέων ὁ Σοφὸς (866-912). Αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου, διάσημος ὑμνογράφος καὶ μουσικός. Μαθητὴς τοῦ Ἱεροῦ Φωτίου. Τὰ ποιήματά του φέρουν τὴν ὑπογραφὴ“Λέοντος τοῦ Σοφοῦ”  ἢ“Λέοντος τοῦ Δεσπότου”  ἢ“Λέοντος τοῦ Βασιλέως”. Αἰσθανόταν μεγάλη χαρὰ νὰ συμψάλλῃ μὲ τοὺς Ψάλτες. Εἶναι ὁ ποιητὴς τῶν ἕνδεκα (11) Ἑωθινῶν, στιχηρῶν ἰδιομέλων καὶ τοῦ δοξαστικοῦ τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς Πεντη-κοστῆς“Δεῦτε λαοὶ τὴν τρισυπόστατον θεότητα προσκυνήσωμεν”.

          Κωνσταντῖνος ὁ Πορφυρογέννητος (906-959). Αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου. ῎Εγραψε τὰ ἕνδεκα (11) ἀναστάσιμα ᾿Εξαποστειλάρια, καθὼς καὶ τέσσερεις τόμους περὶ μουσικῆς μὲ τὸν τίτλο“Ἁρμονικά” 17.

          Κασσιανὴ μοναχὴ (καὶ Κασσία καλουμένη) (9ος αἰῶνας). ῎Εξοχος ὑμνογράφος καὶ ᾀσματογράφος. Εἶχε εὐγενικὴ καταγωγή, καὶ ἦταν εὐσεβὴς καὶ πολυμαθέστατη. Κλείστηκε στὸ μοναστήρι ᾿Ικάσιο (Κάσσου) μετὰ τὴν ἀποτυχία τῆς μνηστείας της μὲ τὸν Θεόφιλο, ὅταν τοῦ ἀπάντησε τὸ“Καὶ ἐκ γυναικὸς τὰ κρείττω”  (ἀπὸ τὴ Θεοτόκο) στὴ φράση, ποὺ τῆς εἶχε πῇ αὐτὸς“᾿Εκ γυναικὸς τὰ φαῦλα”  (ἀπὸ τὴν Εὔα). Στὸ μοναστήρι ὑμνογραφοῦσε καὶ μελοποιοῦσε. ᾿Εκεῖ ἔγραψε καὶ τὸ γνωστὸ δοξαστικὸ ἰδιόμελο“Κύριε ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις...”,  στὸ ὁποῖο ὁ Θεόφιλος πρόσθεσε τὶς λέξεις“τῷ φόβῳ ἐκρύβη”.  ῎Εγραψε ἐπίσης καὶ μελοποίησε τοὺς εἰρμοὺς τοῦ κανόνα“Κύματι θαλάσσης...”  τοῦ Μεγάλου Σαββάτου ἀπὸ τὴν Α΄ μέχρι καὶ τὴν Ε΄ ᾠδή. Τὰ τροπάρια τῶν εἰρμῶν μελοποίησε ὁ Μᾶρκος Μοναχός, ἐνῶ τὶς ᾠδὲς ἀπὸ τὴν ΣΤ΄ μέχρι καὶ τὴν Η΄ ἔγραψε καὶ μελοποίησε ὁ Κοσμᾶς ὁ Μελῳδός. ῎Εγραψε ἐπίσης στιχηρά, δοξαστικὰ κ.ἄ.

          Γαβριὴλ Ἱερομόναχος (διέπρεψε κατὰ τὸν 15ον αἰῶνα). ῎Αριστος ὑμνογράφος καὶ μουσικός. Συνέγραψε μουσικὸ ἐγχειρίδιο μὲ τίτλο “Τί ἐστι ψαλτικὴ καὶ περὶ τῆς ἐτυμολογίας τῶν σημαδίων αὐτῆς”, ποὺ ἀποτελεῖ σήμερα σπουδαῖο βοήθημα γιὰ τὴν ἐξήγηση τῆς παλαιᾶς παρασημαντικῆς.

 (συνεχίζεται)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου