Ἡ Ψαλμωδία στὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη Α΄.

(Σχέδιο: Χριστόδουλος Βασιλειάδης)

          Στὴν Παλαιὰ διαθήκη ἔχομε μαρτυρίες γιὰ τὴ χρήση τῆς ὁρολογίας: «Ψαλτωδοί», καὶ «ἄρχων τῶν ᾠδῶν τῶν ᾀδόντων»· «Καὶ Δαυῒδ περιεζωσμένος ἐν στολῇ βυσσίνῃ καὶ πάντες οἱ Λευΐται αἴροντες τὴν κιβωτὸν διαθήκης Κυρίου καὶ ψαλτῳδοὶ καὶ Χωνενίας ὁ ἄρχων τῶν ᾠδῶν τῶν ᾀδόντων...». ᾿Επίσης, ὑπάρχουν μαρτυρίες γιὰ τὴ χρήση τῆς ὁρολογίας «ᾔνεσαν οἱ ψαλτῳδοί», «ἦχος» καὶ «μέλος»· «Καὶ ἤνεσαν οἱ ψαλτῳδοὶ ἐν φωναῖς αὐτῶν, ἐν πλείστῳ ἤχῳ ἐγλυκάνθη μέλος» (Σοφία Σειράχ, 50, 18).

          ῞Στὴν ἐποχὴ τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος (Ματθ. 26, 30), ὁ θεῖος Διδάσκαλος καὶ οἱ μαθητές Του «ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ῎Ορος τῶν ᾿Ελαιῶν». ᾿Απὸ τοὺς πρώτους Χριστιανικοὺς ὕμνους εἶναι καὶ ὁ ἀκόλουθος· «..Εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξί, καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου». Ἡ μετάφραση εἶναι πιθανῶς ἀπὸ τὴν ἀραμαϊκήν. Ὁ ὕμνος ἀργότερα ἐνσωματώθηκε στὸ γνωστὸ τροπάριο· «Θεοτόκε Παρθένε...». Ἡ ᾠδὴ τῆς Θεοτόκου «Μεγαλύνει ἡ ψυχή μου τὸν Κύριον...» εἶναι ὕμνος ὁ ὁποῖος χρησιμοποιήθηκε ἀπὸ τὴν ᾿Ιουδαιοχριστιανικὴ κοινότητα. ᾿Αργότερα ἐγενικεύθηκε ἡ χρήση του καὶ στὴ συνέχεια ἀπετέλεσε τὸ πρῶτο μέρος τῆς στιχολογίας τῆς Θ΄ ᾠδῆς. Ψάλλεται σήμερα στὸν ὄρθρο μὲ ἐφύμνιο· «Τὴν τιμιωτέραν τῶν χερουβίμ». ᾿Αποτελεῖται ἀπὸ δεκατέσσερεις στίχους σὲ πέντε στροφές.

(συνεχίζεται)