Τετάρτη 16 Αυγούστου 2023

γ. ῎Αλλοι μελοποιοὶ καὶ ὑμνογράφοι Ζ΄.

(Σχέδιο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

          Νικηφόρος ᾿Ηθικὸς (14ος αἰῶνας). ᾿Ανήκει στὴ χορεία τῶν μεγάλων διδασκάλων τῆς μουσικῆς, οἱ ὁποῖοι σταθεροποίησαν βασικὰ μέλη τῶν ἀκολουθιῶν καὶ χρησίμευαν ὡς πηγὴ γιὰ τοὺς μεταγενέ-στερους. ᾿Ανέλυσε μορφολογικὰ πολλὲς συνθέσεις, καὶ εἶναι ὁ ποιητὴς καὶ ὁ μελοποιὸς πολλῶν ᾿Εκκλησιαστικῶν κειμένων.

          Μαζὶ μὲ τοὺς ᾿Ιωάννη Κουκουζέλη, ᾿Ιωάννη Γλυκὺ καὶ ὑένο Κορώνης συνθέτει τὴν τετράδα τῶν μελοποιῶν τῶν Καλοφωνικῶν εἰρμῶν, ἡ ὁποία δεσπόζει τὴν περίοδο τοῦ 14ου καὶ 15ου αἰώνα.

          ᾿Ιωάννης Κουκουζέλης (14ος αἰῶνας). Τὸν 14ο αἰώνα (κατ᾿ ἄλλους τὸν 12ο αἰῶνα) ἔζησε ὁ περίφημος μελοποιὸς καὶ πρωτοψάλτης τῶν Βυζαντινῶν χρόνων, ὁ ἀναμφισβήτητα“διδάσκαλος τῶν διδασκά-λων”,  ὁ ὄντως διδάσκαλος τῆς Βυζαντινῆς μουσικῆς, ὁ ᾿Ιωάννης Κουκουζέλης - Παπαδόπουλος, ἡ δεύτερη πηγὴ τῆς Βυζαντινῆς μουσικῆς μετὰ τὸν ᾿Ιωάννη Δαμασκηνό. Βαθὺς γνώστης τῆς μουσικῆς τέχνης, ὠνομάστηκε“Μαΐστωρ” τῆς μουσικῆς. Καταγόταν ἀπὸ τὸ Δυῤῥάχιο τῆς ᾿Ηπείρου, ἦταν ὀρφανὸς πατρός, ἀπὸ φτωχὴ οἰκογένεια, καὶ τὸ ἐπώνυμό του ἦταν Παπαδόπουλος (σὲ δύο μουσικὰ χειρόγραφα - εἰρμολόγια τῶν ἐτῶν 1302 καὶ 1309 ὑπογράφει ὡς ᾿Ιωάννης Παπαδόπουλος Κουκουζέλης).

          Ὁ Κουκουζέλης κατεκόσμησε τὴν ᾿Εκκλησιαστικὴ ψαλμῳδία μὲ μελισταγῆ ᾄσματα, καὶ ἐργάστηκε, γιὰ νὰ βελτιώσῃ τὴν παρασημαντική τοῦ Δαμασκηνοῦ.

          Ὁ Κουκουζέλης ἀπὸ μικρὸς εἶχε γλυκύτατη φωνή, καὶ προσελήφθη στὴ Βασιλικὴ Μουσικὴ Σχολὴ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅπου εἶχε καταφύγει, καὶ τελικὰ διωρίστηκε ἀρχιμουσικὸς τῶν Αὐτοκρατορικῶν Ψαλτῶν. Ἡ μεγάλη του ὅμως ἐπιθυμία νὰ ζήσῃ μοναχικὸ βίο τὸν ὡδήγησε στὸ ῞Αγιον ῎Ορος, ὅπου ἐκεῖ ἔζησε γιὰ πολλὰ χρόνια, ἔψαλλε καὶ ἀφιέρωσε τὴ ζωή του στὴ Βυζαντινὴ μουσική.

(συνεχίζεται)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου