25Η ΜΑΡΤΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ Ο ΓΕΡΟΣ ΤΟΥ ΜΩΡΙΑ Θ΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλος Βασιλειάδης)

Συνεχίζοντας ἀναφέρει τὰ ἑξῆς ἀξιομνημόνευτα: «Πρέπει νὰ φυλάξετε τὴν πίστη σας, καὶ νὰ τὴν στερεώσετε, διότι, ὅταν ἐπιάσαμε τὰ ἄρματα, εἴπαμε πρῶτα ὑπὲρ Πίστεως καὶ ἔπειτα ὑπὲρ Πατρίδος[1]... Νὰ μὴν ἔχετε πολυτέλεια, νὰ μὴν πηγαίνετε εἰς τοὺς καφενέδες καὶ εἰς τὰ μπιλιάρδα. Νὰ δοθῆτε εἰς τὰς σπουδάς σας, καὶ καλύτερα νὰ κοπιάσετε ὀλίγον δύο καὶ τρεῖς χρόνους, καὶ νὰ ζήσετε ἐλεύθεροι εἰς τὸ ἐπίλοιπο τῆς ζωῆς σας, παρὰ νὰ περάσετε τέσσαρους πέντε χρόνους τὴ νεότητά σας, καὶ νὰ μείνετε ἀγράμματοι. Νὰ σκλαβωθῆτε εἰς τὰ γράμματά σας. Νὰ ἀκούετε τὰς συμβουλὰς τῶν διδασκάλων καὶ γεροντοτέρων, καί, κατὰ τὴν παροιμία, μύρια ἤξευρε καὶ χίλια μάθαινε. Ἡ προκοπή σας καὶ ἡ μάθησή σας νὰ μὴ γίνῃ σκεπάρνι μόνο διὰ τὸ ἄτομό σας, ἀλλὰ νὰ κοιτάξῃ τὸ καλὸ τῆς κοινότητος, καὶ μέσα εἰς τὸ καλὸ αὐτὸ εὑρίσκεται καὶ τὸ δικό σας.

Ἐγώ, παιδιά μου, κατὰ κακή μου τύχη, ἐξ αἰτίας τῶν περιστάσεων, ἔμεινα ἀγράμματος καὶ διὰ τοῦτο σᾶς ζητῶ συγχώρηση, διότι δὲν ὁμιλῶ καθὼς οἱ δάσκαλοί σας. Σᾶς εἶπα ὅσα ὁ ἴδιος εἶδα, ἤκουσα καὶ ἐγνώρισα, διὰ νὰ ὠφεληθῆτε ἀπὸ τὰ ἀπερασμένα καὶ ἀπὸ τὰ κακὰ ἀποτελέσματα τῆς διχόνοιας, τὴν ὁποίαν νὰ ἀποστρέφεσθε, καὶ νὰ ἔχετε ὁμόνοια. Ἐμᾶς μὴ μᾶς τηρᾶτε πλέον. Τὸ ἔργο μας καὶ ὁ καιρός μας ἐπέρασε. Καὶ αἱ ἡμέραι τῆς γενεᾶς, ἡ ὁποία σᾶς ἄνοιξε τὸ δρόμο, θέλουν μετ’ ὁλίγον περάσει. Τὴν ἡμέρα τῆς ζωῆς μας θέλει διαδεχθῇ ἡ νύκτα τοῦ θανάτου μας, καθὼς τὴν ἡμέραν τῶν Ἁγίων Ἀσωμάτων θέλει διαδεχθῇ ἡ νύκτα καὶ ἡ αὐριανὴ ἡμέρα. Εἰς ἐσᾶς μένει νὰ ἰσάσετε καὶ νὰ στολίσετε τὸν τόπο, ὅπου ἡμεῖς ἐλευθερώσαμεˑ καί, διὰ νὰ γίνῃ τοῦτο, πρέπει νὰ ἔχετε ὡς θεμέλια τῆς πολιτείας τὴν ὁμόνοια, τὴν θρησκεία, τὴν καλλιέργεια τοῦ θρόνου καὶ τὴν φρόνιμον ἐλευθερία. Τελειώνω τὸ λόγο μου. Ζήτω ὁ βασιλεύς μας Ὄθων! Ζήτω οἱ σοφοὶ διδάσκαλοι! Ζήτω ἡ Ἑλληνικὴ Νεολαία»[2].

          Ὁ Γέρος τοῦ Μωριὰ γαλουχήθηκε στὸ ἄφθαρτο καὶ ἄφθαστο ἀειθαλὲς πανεπιστήμιο τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀναφέρει στὰ Ἀπομνημονεύματά του: «Τὸ ψαλτήρι, τὸ κτωήχι, ὁ μηναῖος, ἄλλαι προφητεῖαι, ἦσαν τὰ βιβλία ὅπου ἀνέγνωσα»[3]. Τὸ ὄνομά του συνδέθηκε μὲ τὶς πιὸ συμαντικὲς φάσεις τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως καὶ ἡ συμβολή του στὸν ἀγῶνα τῶν ἑλλήνων ἦταν πολύτιμη καὶ καθοριστική.

Τὸ ὄνομα τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη συνδέθηκε μὲ τὶς πιὸ σημαντικὲς φάσεις τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως καὶ ἡ συμβολή του στὸν ἀγῶνα τῶν Ἑλλήνων ἦταν πολύτιμη καὶ καθοριστική. Εἶναι πολὺ σημαντικὸ ὅμως ὅτι ἡ ἀγάπη του πάντως πρὸς τὴν πατρίδα ἔχει ἄμεση σχέση μὲ τὸ ὅτι γαλουχήθηκε στὸ ἄφθαρτο καὶ ἄφθαστο ἀειθαλὲς πανεπιστήμιο τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἀναφέρει στὰ Ἀπομνημονεύματά του: «Τὸ ψαλτήρι, τὸ κτωήχι, ὁ μηναῖος, ἄλλαι προφητεῖαι, ἦσαν τὰ βιβλία ὅπου ἀνέγνωσα»[4]. Ἡ πίστη του εἶναι ἐντυπωσιακή. Γράφει ὁ ἴδιος: «ἦτον μιὰ ἐκκλησιὰ εἰς τὸν δρόμον, (ἡ Παναγία ’ς Χρυσοβίτσι), καὶ τὸ καθησιό μου ἦτον ὁποῦ ἔκλαιγα τὴν Ἑλλάς: “Παναγία μου, βοήθησε καὶ τούτην τὴν φορὰ τοὺς Ἕλληνας διὰ νὰ ἐμψυχωθοῦν!”»[5]. Αὐτὴ ἡ πίστη γίνεται πεποίθηση καὶ σιγουριά, γι’ αὐτὸ καὶ διαβεβαιώνει ὅτι «Ὁ Θεὸς ἔδοσε τὴν ὑπογραφή του διὰ τὴν ἐλευθερία τῆς Ἑλλάδος, δὲν τὴν παίρνει πίσω»[6].

---

[1] Βλ. περιοδικὸ «Ὁ Ζωοποιὸς Σταυρός», Ἀπρίλιος 2016, ἀρ. τεύχους 122-131, σσ. 879ἑξ. «Αὐτὰ τὰ ἐμπνευσμένα λόγια τοῦ γέροντος τοῦ γένους, ἀπαρτίζουν οὐσιαστικὰ τὸν ‘θεμέλιο λίθο’ καὶ τὸ ‘ἀναπαλλοτρίωτο καταστατικὸ’ γιὰ τὴν ἀποτίναξη τοῦ ζυγοῦ τῆς δουλείας καὶ τὴν ἐπανεγκαθίδρυση τῆς ἑλληνορωμηοσύνης». Ὅπ.π. σ. 879.

[2] Βλ. Χρόνης Τσιανάκας, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀθηνῶν, Μάρτιος 2005, σσ. 7-10. Ὁ Λόγος τοῦ Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στὴν Πνύκα, Ἵδρυμα τῆς Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων γιὰ τὸν κοινοβουλευτισμὸ καὶ τὴ δημοκρατία, σσ. 11-15.

[3] Ἅπαντα Κολοκοτρωναίων, ὅπ.π., σ. 148.

[4]. Ἅπαντα Κολοκοτρωναίων, σ. 148.

[5]. Ὁ γέρων Κολοκοτρώνης. Διήγησις συμβάντων τῆς ἑλληνικῆς φυλῆς. Ρητὰ τοῦ Κολοκοτρώνη. Τραγούδια τῶν Κολοκοτρωναίων, τόμ. Α’, Ἐν Ἀθήναις 1889, σ. 61.

[6]. Ὁ γέρων Κολοκοτρώνης. Διήγησις συμβάντων τῆς ἑλληνικῆς φυλῆς, τόμ. Β’, σ. 93.