Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης B΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλος Βασιλειάδης)

Β.    Η ζωή του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

        Ο Παπαδιαμάντης ήτανε γέννημα και θρέμμα της λαϊκής πνευματικότητας κι ευλάβειας του Ελληνικού χώρου προτού «βελτιωθεί» και «διαφωτιστεί».  Γνώριζε καλά τα πατερικά κείμενα και προπαντός το Ορθόδοξο λειτουργικό τυπικό (Το έμαθε όταν, νέος είκοσι δύο χρόνων, πήγε για λίγο καιρό στην χερσόνησο του Αγίου Όρους).  Παραμένει ίσαμε σήμερα ένας από τους σημαντικότερους θεολόγους του Νεότερου Ελληνισμού, στον οποίο δίκαια δόθηκε ο χαρακτηρισμός «Ο Άγιος των Ελληνικών Γραμμάτων».

        Κι ήτανε μια πραγματικά αγία ψυχή ο Παπαδιαμάντης.  Ασκητής σωστός.  Δίκαια του δόθηκε και το προσωνύμιο ο «κοσμοκαλόγερος».  Αγαπούσε τις ακολουθίες όσο ελάχιστοι.

        Γι΄ αυτό δεν είναι παράξενο ότι τον απέρριψαν οι σύγχρονοί του και η κατοπινή γενιά που ήτανε άνθρωποι ψωριασμένοι από την Ευρωπαϊκή διανόηση, ακαδημαϊκοί, θεολόγοι, λόγιοι, διαφωτιστές κι ένα σωρό άλλοι εκπρόσωποι της νεοελληνικής νεοειδωλολατρείας.

         Χαρακτηριστικά της ευλάβειας και της ασκητικότητάς του είναι τα τελευταία γεγονότα της ζωής του.  Ο Παπαδιαμάντης, όταν ήτανε ετοιμοθάνατος στις 3 Ιανουαρίου του 1911, κάλεσε τον ιερέα, ζήτησε να μεταλάβει και να του διαβάσουν την προσευχή των μεγάλων αμαρτωλών που μετανοούν.  Ύστερα από λίγο έγειρε την κεφαλή του ψάλλοντας – δηλαδή ευχαριστώντας – το δοξαστικό της ενάτης ώρας των Θεοφανείων:  «Την χείρα σου την αψαμένην την ακήρατον κορυφήν του Δεσπότου…».

(συνεχίζεται)