Το χρονικό της Αγίας Εβδομάδας

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Πίνακας: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Μεγάλη Δευτέρα

          Τὴ μέρα αὐτὴ ἡ ἁγία Ἐκκλησία μᾶς ὑπενθυμίζει τὸν πάγκαλο ᾿Ιωσήφ, υἱὸ τοῦ Πατριάρχη ᾿Ιακώβ, καὶ τὴν ἄκαρπο συκιά, τὴν ὁποία ὁ Κύριος καταράστηκε καὶ ἀμέσως ξεράθηκε.

          Οἱ ἀδελφοὶ τοῦ ᾿Ιωσήφ τὸν ἐφθόνησαν καὶ ἔτσι τὸν ἔρριψαν σὲ ἕνα λάκκο, ὕστερα δὲ τὸν ἐπούλησαν στὸν ἀρχιμάγειρα τοῦ βασιλιᾶ τῆς Αἰγύπτου, Πετεφρή. Ἡ γυναίκα τοῦ Πετεφρῆ, βλέποντας τὸν ᾿Ιωσὴφ ὅτι ἦταν πολὺ ὡραῖος, ἠθέλησε νὰ ἁμαρτήσῃ μαζί του. Αὐτὸς ἀρνήθηκε καὶ τότε ἐκείνη τὸν ἐσυκοφάντησε στὸν ἄνδρα της ὅτι τάχα αὐτὸς ἐπετέθηκε μὲ σκοπὸ νὰ τὴ βιάσῃ.

          Λέει χαρακτηριστικὰ ἕνας ὕμνος τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας· «Δευτέραν Εὔαν τὴν Αἰγυπτίαν, εὑρὼν ὁ δράκων, διὰ ῥημάτων ἔσπευδε κολακείας, ὑποσκελίσαι τὸν ᾿Ιωσήφ. ᾿Αλλ’ αὐτὸς καταλιπὼν τὸν χιτῶνα, ἔφυγε τὴν ἁμαρτίαν, καὶ γυμνὸς οὐκ ᾐσχύνετο, ὡς ὁ πρωτόπλαστος πρὸ τῆς παρακοῆς».

          Κάποτε ὁ ἄρχοντας τῆς Αἰγύπτου Φαραὼ εἶδε ἕνα ὄνειρο καὶ ὁ ᾿Ιωσήφ, μὲ τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ ἐξήγησε. Τοῦ εἶπε δηλαδὴ ὅτι θὰ ἔλθουν σ’ ὅλη τὴ χώρα ἑπτὰ χρόνια εὐφορίας καὶ ἑπτὰ χρόνια ἀκαρπίας καὶ πείνας. Τότε ὁ Φαραὼ διώρισε τὸν ᾿Ιωσὴφ γενικὸ ἄρχοντα τῆς Αἰγύπτου καὶ αὐτός, ὅταν, ὅπως ἐπροφήτευσε, ἦλθαν τὰ χρόνια τῆς δυστυχίας καὶ πείνας, ἄνοιξε τὶς ἀποθῆκες καὶ ἐχόρτασε τὸν κόσμο.

          Ὁ Κύριος ἐπωλήθηκε, ὅπως ὁ ᾿Ιωσήφ, ἀπὸ τοὺς ᾿Ιουδαίους καὶ μετὰ ἐῤῥίφθη νεκρὸς στὸν τάφο. Ὕστερα ὅμως ἀνεστήθη· ἔκτοτε δὲ μᾶς τρέφει μὲ τὸ Πανάγιο σῶμα καὶ αἷμά Του.

          Τὸ ἄλλο θέμα, ποὺ προβάλλει ἡ ᾿Εκκλησία μας τὴν ἴδια μέρα, εἶναι ἡ συκιά, ἡ ὁποία δὲν ἔκανε καρποὺς καὶ τὴν ὁποία ὁ Χριστὸς καταράστηκε καὶ ξεράθηκε. Ἡ συκιὰ συμβολίζει τὴ Συναγωγὴ τῶν Ἑβραίων, καθὼς καὶ κάθε ἄνθρωπο, ποὺ δὲν ἔχει ἀρετές.

Μεγάλη Τρίτη

          Τὴν ἡμέρα αὐτὴ θυμόμαστε τὴν παραβολὴ τοῦ Κυρίου γιὰ τὶς δέκα παρθένους, ἀπὸ τὶς ὁποῖες οἱ πέντε ἦσαν φρόνιμες καὶ ἕτοιμες, ἐνῷ οἱ ἄλλες πέντε ἦσαν ῥάθυμες καὶ ὀκνηρές. Οἱ πέντε εἰσῆλθαν εἰς τὸ νυμφῶνα μαζὶ μὲ τὸν νυμφίο, ἐνῷ οἱ ἄλλες ἔμειναν ἔξω τοῦ νυμφῶνος.

          Μὲ αὐτὴ τὴν παραβολὴ ὁ Κύριος, θέλει νὰ μᾶς διδάξῃ ὅτι πρέπει νὰ εἴμαστε πάντοτε ἕτοιμοι γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦμε τὸν Νυμφίο Χριστό, διότι δὲν ξέρομε πότε θὰ ἔρθῃ. Καὶ ἡ στιγμὴ τῆς ἐλεύσεως τοῦ Κυρίου εἶναι γιὰ τὸν καθένα μας ἡ μέρα τοῦ θανάτου καὶ γιὰ ὅλους μαζὶ ἡ Δευτέρα Παρουσία τοῦ Κυρίου.

          Σὲ ὅλους ἀρέσει τὸ ὡραῖο καὶ πάντοτε ἀναζητᾶμε κάτι ποὺ νὰ γεμίζῃ τὴν καρδιά μας. ᾿Εὰν γνωρίσωμε καὶ βιώσωμε τὴν ᾿Αλήθεια τῆς ᾿Εκκλησίας μας ποὺ εἶναι ὁ Χριστός, ἡ χαρὰ ἡμῶν, τότε μὲ καμιὰ ἀνθρώπινη χαρὰ καὶ ἠδονὴ δὲ θὰ ἀλλάξωμε τὴν οὐράνια εὐφροσύνη καὶ ἀγαλλίαση.

          Τὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Τρίτη θυμόμαστε ἐπίσης τὴν παραβολὴ τῶν ταλάντων μὲ τὴν ὁποία ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ νὰ καλλιεργήσωμε τὰ χαρίσματα τὰ ὁποῖα ἔδωσε σὲ μᾶς ὁ πανάγαθος καὶ ἀπειροτέλειος Θεός.

Μεγάλη Τετάρτη

          Κατὰ τὴν ἡμέρα αὐτὴ ἡ ἁγία ᾿Εκκλησία φέρνει στὴ μνήμη μας τὸ γεγονὸς τῆς ἀλείψεως τοῦ Κυρίου μὲ μύρο ἀπὸ τὴν πόρνη. Δύο γυναῖκες ἄλειψαν τὸν Κύριο μὲ μύρο: ἡ μία πολὺ πρὶν ἀπὸ τὸ πάθος τοῦ Χριστοῦ καὶ ἡ ἄλλη λίγες ἡμέρες προηγουμένως. Ἡ μία ἦταν πόρνη καὶ ἁμαρτωλή, ἐνῷ ἡ ἄλλη ἐνάρετη. Τὰ λόγια μας περισσεύουν μπροστὰ στὴν ἄφθαστη ὡραιότητα τῆς ὑμνογραφίας τῆς ᾿Εκκλησίας μας. Ἡ πόρνη λέγει χαρακτηριστικά, κλαίγοντας, γιατὶ ἀντιλαμβάνεται ὅτι τὰ ἔργα της εἶναι ἄξια δακρύων: «Διάλυσον τὸ χρέος ὡς κἀγὼ τοὺς πλοκάμους. ᾿Αγάπησον φιλοῦσαν, τὴν δικαίως μισουμένην, καὶ πλησίον τελωνῶν σε κηρύξω εὐεργέτα φιλάνθρωπε». Κατὰ τὴν ὥρα ποὺ ἡ ἁμαρτωλὸς προσέφερε τὸ μύρο, τότε ὁ μαθητής, δηλαδὴ ὁ ᾿Ιούδας, ἔκλειε συμφωνία μὲ τοὺς παράνομους καὶ σκληρόκαρδους ᾿Ιουδαίους.

          Ἀναφέρει παραστατικὰ στὸ Δοξαστικὸ τῶν αἴνων τὸ περιστατικό, κατὰ τὸ ὁποῖο ἡ πόρνη τρέχει νὰ ἀγοράσῃ μύρο, καὶ ὄχι φτηνὸ μύρο, ἀλλὰ πανάκριβο, γιὰ νὰ ἀλείψῃ μὲ αὐτὸ τὸν Δεσπότη Χριστό, καὶ στὸν μυροπώλη ἔλεγε δυνατά: «Δός μου τὸ μύρο, γιὰ νὰ ἀλείψω καὶ ἐγὼ αὐτόν, ὁ ὁποῖος ἐξαφάνισε ὅλα μου τὰ πταίσματα καὶ τὶς ἁμαρτίες».

          Τὸ πολύτιμο μύρο ἐκόστιζε τριακόσια δηνάρια ἢ περίπου δεκαπέντε φλωριὰ βενετικά. Ὁ ᾿Ιούδας σκανδαλίζεται καὶ ἐρωτᾷ γιατί νὰ πάῃ χαμένο τόσο μύρο, ἀλλὰ ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν ἐπιπλήττει. ᾿Αλήθεια, σκεφτήκαμε ποτὲ καὶ συναισθανθήκαμε τὴν ἁμαρτωλότητά μας, ὅπως ἡ πόρνη τοῦ Εὐαγγελίου; Καὶ σὲ ποιὸ βαθμό;

          Σύμφωνα μὲ ἕνα θρύλο, ὁ ὁποῖος φαίνεται ὅτι δὲν ἔχει καμμιὰ ἱστορικὴ ὑπόσταση, ὁ τότε Βυζαντινὸς αὐτοκράτορας Θεόφιλος διωργάνωσε στὰ ἀνάκτορα μιὰ συγκέντρωση καὶ σ᾿ αὐτὴν ἐκάλεσε τὶς ὡραιότερες καὶ πιὸ εὐγενεῖς κοπέλλες προκειμένου νὰ διαλέξῃ σύζυγο. ᾿Εκεῖ λοιπὸν ξεχώρισαν ἀπὸ ὅλες ἡ Κασσιανὴ καὶ ἡ Θεοδώρα.

          Ὁ Θεόφιλος, γιὰ νὰ δοκιμάσῃ τὴν Κασσιανή, στάθηκε μπροστά της καὶ τῆς λέει: «᾿Απὸ τὴ γυναῖκα, δηλαδὴ τὴν Εὔα, προῆλθαν ὅλα τὰ κακὰ στὸν κόσμο». Τότε ἡ Κασσιανή, εὔστροφα ἀνταπαντῶντας, παρετήρησε τὸ ἑξῆς: «Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ μιὰ γυναῖκα, δηλαδὴ τὴν Παναγία, ἐξεπήγασεν ὅ,τι καλύτερο ὑπάρχει σ᾿ αὐτὸ τὸν κόσμο, δηλαδὴ ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου». Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ περιστατικό, λέγει ὁ θρύλος ὅτι ὁ Θεόφιλος διάλεξε τὴν Θεοδώρα γιὰ σύζυγό του, γιατὶ ἡ ἐξυπνάδα τῆς Κασσιανῆς ἦταν ἀσυμβίβαστη μὲ τὴν αὐταρχικότητά του. Τότε ἡ Κασσιανή, λυπημένη γιὰ τὴν ἀποτυχία της νὰ γίνῃ βασίλισσα, ἔγινε μοναχή. Αὐτὴ ἡ ἰστορία ὅμως δὲν ἀπηχεῖ τὴν πραγματικότητα.

Μεγάλη Πέμπτη

          Κατὰ τὴ Μεγάλη Πέμπτη θυμόμαστε τέσσερα γεγονότα:

          α) Τὴ νίψη τῶν ποδῶν τῶν ᾿Αποστόλων ἀπὸ τὸν Κύριο

          β) Τὸν Μυστικὸ Δεῖπνο, δηλαδὴ τὴν παράδοση σὲ μᾶς ἀπὸ τὸν Δεσπότη Χριστὸ τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας

          γ) Τὴν προσευχὴ τοῦ Κυρίου πρὸς τὸν πατέρα Του καὶ

          δ) Τὴν προδοσία τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸν ᾿Ιούδα.