Παπαδιαμάντης καὶ Ὀρθοδοξία Η΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Πίνακας: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

          «Ὁ Παπαδιαμάντης τραγούδησε τοὺς φτωχούς, καὶ τὸ ἔργο του στάθηκε τὸ μεγάλο χρονικὸ τῆς Ἑλληνικῆς φτωχολογιᾶς»[1]. Ὁ κῦρ-᾿Αλέξανδρος, παρὰ τὴν ἀσθενική του κράση, ἐτηροῦσε τὶς νηστεῖες μὲ ὅλη τους τὴν αὐστηρότητα.

          Εἶναι ἕνα «χαστούκι» γιὰ μᾶς σήμερα, ποὺ προφασιζόμαστε διάφορους λόγους, γιὰ νὰ μὴ νηστεύουμε. Βέβαια ἡ νηστεία δὲν εἶναι αὐτοσκοπός, ἀλλὰ ἕνα μέσο, ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν καθυπόταξη τῶν σαρκικῶν καὶ ἄλλων ἐπιθυμιῶν τοῦ σώματος.

          ῎Εψαλλε στὸν ἱερὸ ναὸ τοῦ ἁγίου ᾿Ελισσαίου δεξιά καὶ ἐγνώριζε τὸ τυπικό, καθὼς καὶ τὴν Βυζαντινὴ Μουσική, ὅσο πολὺ λίγοι. Εἶναι μεγάλο ψέμα ἡ κατηγορία, ποὺ τοῦ προσάπτουν μερικοὶ ἄθεοι ἢ ὁπαδοὶ τοῦ Μακράκη, ὅτι ἦταν οἰνόφλυγας καὶ ἐρωτύλος. Ὁ ᾿Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης ἦταν καθ’ ὅλα ἀσκητικώτατος καὶ ἐγκρατέστατος.

          Ὁ ἰδιόμορφος ἐκφραστικὸς χαρακτῆρας τοῦ Παπαδιαμάντη καθιστᾷ τὸν λόγο του πολὺ γλαφυρό. Γιὰ τὴν κατανόηση τῶν διηγημάτων του σὲ βάθος χρειάζεται ἡ ἐξάσκηση στὴν «ἀνάγνωση» ἀρχαίων συγγραφέων ἀπὸ τὸ πρωτότυπο, γιατὶ ἡ μετάφραση δὲν ἐξασκεῖ τὸ μυαλό μας, ἀλλὰ μᾶς καθιστᾷ, τὶς περισσότερες φορές, παθητικοὺς δέκτες ὁποιασδήποτε συνθηματολογίας!

(συνεχίζεται)

---

[1] ΚΩΣΤΗ ΜΠΑΣΤΙΑ, Παπαδιαμάντης, δοκίμιο, εκδ. Ιωάννη Κ. Μπαστιά, Αθήναι ²1974 σ. 101.