του Χριστόδουλου Βασιλειάδη
Τὰ Χριστούγεννα
θεωροῦνται ἡ μεγαλύτερη γιορτὴ στὴν Ὀρθοδοξία μετὰ ἀπὸ τὸ Πάσχα. Εἶναι ἡ ἀπαρχὴ
τῆς σωτηρίας τοῦ γένους τῶν ἀνθρώπων, ἀφοῦ τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδας
σαρκοῦται γιὰ νὰ θεοποιηθῆ κατὰ χάριν ὁ ἄνθρωπος.
Στὴν ἀκολουθία
τοῦ ὄρθρου τῶν Χριστουγέννων ὑπάρχουν δύο κανόνες, ὁ ἕνας ποίημα κυρίου Κοσμᾶ,
ἐπισκόπου Μαϊουμᾶ καὶ ὁ ἄλλος, ὁποῖος εἶναι ἰαμβικὸς κανόνας, ποίημα Ἰωάννου
μοναχοῦ του Δαμασκηνοῦ. Καὶ οἱ δύο κανόνες εἶναι τονισμένοι σὲ ἦχο πρῶτο.
Ὁ
Ἰωάννης Δαμασκηνὸς γεννήθηκε γύρω στὸ 680 στὴ Δαμασκὸ τῆς Συρίας. Τόσο ὁ
Ἰωάννης Δαμασκηνὸς ὅσο καὶ ὁ Κοσμᾶς μαθήτευσαν κοντὰ στὸν Κοσμᾶ Ξένο ἢ Ἱκέτη.
Διδάχθηκαν ἀριθμητική, γεωμετρία, μουσική, ἀστρονομία, ρητορική, διαλεκτική,
ἠθικὴ καὶ θεολογία. Εἰσῆλθαν καὶ οἱ δύο κατὰ τὶς ἀρχές του H΄ αἰώνα στὴν μονὴ τοῦ ἁγίου
Σάββα καὶ ἐπιδόθηκαν στὴν σύνταξη ὕμνων. Σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, ὁ Λέων Γ΄
πλαστογράφησε γιὰ ἐκδίκηση ἐπιστολὴ τοῦ Ἰωάννου, μὲ τὴν ὁποία ζητοῦσε ἐπέμβαση
γιὰ νὰ ἐλευθερωθῆ ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ χαλίφη. Ὁ χαλίφης, θεώρησε τὸν σύμβουλό του
Ἰωάννη Δαμασκηνό, ὡς προδότη καὶ διέταξε νὰ κόψουν τὸ δεξί του χέρι. Ὁ Ἰωάννης προσευχήθηκε
θερμὰ στὴν Παναγία γιὰ νὰ θεραπευθεῖ καὶ πράγματι τὸ χέρι τοῦ θεραπεύθηκε. Ἡ
παράδοση αὐτὴ ἀναγράφεται σὲ εἰκόνα τῆς Παναγίας Τριχερούσας στὴ μονὴ
Χιλανδαρίου. Ὁ γέροντας τοῦ Ἰωάννη, θέλοντας νὰ πολεμήση τὸν ἐγωισμό του, τοῦ
ἀπαγόρευσε νὰ συνθέτῃ ὕμνους. Ὁ Ἰωάννης ὅμως συνέθεσε τὸν ὕμνο «Πάντα ματαιότης
τὰ ἀνθρώπινα...». Ὁ γέροντας τότε τοῦ ἐπέβαλε ἐπιτίμιο νὰ καθαρίσει τὴν μονὴ
καὶ ἀφοῦ ὁ Ἰωάννης καθάρισε τὴν μονή, ὁ γέροντας του τοῦ ἐπέτρεψε νὰ ἀσχολεῖται
μὲ τὴ συγγραφή. Χειροτονήθηκε σὲ πρεσβύτερο καὶ συνέχισε τὴ συγγραφὴ μέχρι καὶ
τὴν κοίμησή του. Ὁ Ἰωάννης ἀπέθανε λίγο πρὶν τὴν σύγκληση τῆς Ζ΄ Οἰκουμενικῆς
Συνόδου, ἀφοῦ στὰ πρακτικά της μνημονεύεται ὡς ἀποθανών[1].
Ἡ μνήμη τοῦ ἑορτάζεται στὶς 4 Δεκεμβρίου.
[1] Πάν. Κ. Χρήστου, Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, Θρησκευτικὴ καὶ Ἠθικὴ Ἐγκυκλοπαιδεία, Ἀθήνα 1965, τ. 6, στ. 1218-1221.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου