ΒΟΡΕΙΑ ΚΥΠΡΟΣ - ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ – ΜΙΑ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ Z΄.

Μαρία Δ.  Χατζηνικολάου

Φιλόλογος

Πίνακας Χριστόδουλου Βασιλειάδη

Ιμερόεσσα Λάπηθος - Λακώνων κτίσμα και Πραξάνδρου

Με τη ψυχή του πολιτισμού της από τα αρχαία χρόνια ως τα σήμερα, στέκεται εκεί στο περιγιάλι να τραγουδά με τον κεφαλόβρυσό της, μέσα στους λεμονανθούς της η ιμερόεσσα Λάπηθος.  Έτσι την αποκαλεί ο Αλέξανδρος ο Εφέσιος.  Ιμερόεσσα.  Που θα πει πολυπόθητη γοητευτική.  Κι ο Στράβωνος μας λέει: «Λάπηθος τε εστί, πόλις ύφορμον έχουσα και νεώρια, Λακώνων κτίσμα και Πραξάνδρου...  Που σημαίνει είναι και η Λάπη­θος, η πόλη που έχει λιμάνι και ναυπηγεία και που την έκτισαν οι Λάκωνες και ο Πράξανδρος.»

Ο Ολλανδός βυζαντινολόγος Έσσελιγκ, μελετώντας την ιστορία μας, τους θρύλους και τις παραδόσεις μας βγάζει τούτο το συμπέρασμα.  «Οι Κύπριοι, παρά τις τόσες κατακτή­σεις και τα βάσανα που υπέστη το Νησί τους, αυτοί διατήρησαν τα πάντα ανόθευτα, ελληνικά.  Γλώσσα και θρησκεία και ήθη και έθιμα.  Τούτο δείχνει ένα πράγμα.  Πως το Νησί αυτό ο ελληνισμός είναι ανεξολόθρευτος.

 

«Ες γην εναλίαν Κύπρον...

Κι αν πάμε σ’ άλλο περιγιάλι, εκεί θα βρούμε άλλο δείγμα του ανεξολόθρευτου ελληνισμού μας.  Τη μεγαλώνυμη Σαλαμίνα, κτίσμα του Τεύκρου, του γιου του Τελαμώνα.  Από τότε που η ευλογία της Ιστορίας έφερε τον ελληνισμό στην Κύπρο, εδώ και 3.200 χρό­νια, ακούμε τη φωνή του να φτάνει ως εμάς, αιώνα με αιώνα.  «Ες γην εναλίαν Κύπρον, ου μ’ εθέσπισεν οικείν Απόλλων όνομα νησιωτικόν, Σαλαμίνα θέμεσον, της εκεί χάριν Πάτρας».  Δηλαδή, «στη θαλασσοφίλητη Κύπρο, όπου μου έδωσε χρησμό ο Απόλλωνος να κατοικήσω, στης Κύπρου το νησί να κτίσω τη Σαλαμίνα, σε ανάμνηση της μακρινής πατρίδας μου».  Σ’αυτήν τη μεγαλώνυμη πόλη ο χρησμολόγος Εύκλος προφήτεψε, σε στίχους του, τη γέννηση του θεϊκού Ομήρου: «Και τότε ένα μεγάλος / θα γεννηθεί τρα­γουδιστής και δοξασμένος / στην Κύπρο τη θαλασσινή / που η Θεμιστώ / στις διαλεχτές η διαλεχτή θάχει βλαστό / βλαστό που γεννημένος / σ’ άγονο αγρό μοναχικό / μακριά από τις ευφορίες της Σαλαμίνας / την Κύπρο πίσω του θ’ αφήσει κι απάνω από τα κύ­ματα / για τη μεγάλη Ελλάδα θα κινήσει / της μοίρας της τα μαύρα νήματα / πρώτος αυτός θα τραγουδήσει / τραγούδι θείο που θα τον κάνει / να μην γεράσει όταν γερνά και να μην πεθαίνει / όταν πεθάνει.

Κι ο περιηγητής Στράβωνος, συνεχίζοντας μας μεταφέρει και σε ένα άλλο κτίσμα των Αχαιών: «είτα Αχαιών Ακτή, όπου Τεύκρος προσωρμίσθη πρώτον, ο κτίσας Σαλαμίνα την εν Κύπρω, εκβληθείς ως φάσιν υπό του πατρός Τελαμώνος, είτα Κασπασίαν, πόλις λιμένα έχουσα».  Δηλαδή, «έπειτα είναι η Αχαιών Ακτή, όπου προσορμίστηκε πρώτα ο Τεύκρος, αυτός που έκτισε τη Σαλαμίνα της Κύπρου, αφού διώχτηκε, ως λέγουν, από τον πατέρα του Τελαμώνα».

(συνεχίζεται)