ΒΟΡΕΙΑ ΚΥΠΡΟΣ - ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ – ΜΙΑ ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΣΗ Θ΄.

Μαρία Δ.  Χατζηνικολάου

Φιλόλογος

Σκίτσο με κάρβουνο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη

Παναγία η Κανακαριά - το θαύμα με  τον Αράπη

Κατά τον Μενέλαο Χριστοδούλου η ιδεολογία της παράδοσης της Κύπρου είναι η ελλη­νική, που δίνει το λόγο και το μέτρο και καταδικάζει το παράλογο.  Είναι και η χριστια­νική, που δίνει τον αγιασμό του ανθρώπου και των έργων του.  Τούτη η διαπίστωση βγαίνει από όλες τις ιστορικές παραδόσεις του νησιού, όπως και από αυτή που μας διη­γείται η Αθηνά Ταρσούλη.

«Η Παναγία η Κανακαριά είναι από τις ωραιότερες εκκλησίες του νησιού και βρίσκεται στη Λυθράγκωμη.  Μιαν των ημερών επέρασεν απ’ εκεί Αράπης και του εφάνη καλόν και ετόξευσεν την Παναγίαν εις το δεξιόν γόνατον και παρευθύς, ω του Θαύματος! Δια να δείξει η Παναγία την ενέργειαν της εικόνας, αίμα εχύθη περισσόν από την πληγήν και έσταζεν εις την γην.  Ο δε Αράπης, ως είδε το θαύμα, εξεψύχησε εις την στράταν».

Η λαϊκή παράδοση αναφέρει πως καταματωμένος ο Αράπης έτρεχε να πλυθεί με το αγίασμα, φωνάζοντας: «Κανί, κανί» που στα τουρκικά θα πει «αίμα».  Από τη λέξη αυτή, κανί, πήρε το όνομά της η Παναγία η Κανακαριά.

Γι’ αυτό και ο μεγάλος Έλληνας λογοτέχνης Στρατής Μυριβήλης, εκστατικός από τις  πυκνές ιστορικές παραδόσεις και τα μνημεία του νησιού μας, διαπιστώνει:

«Πουθενά δεν βρήκα την ιστορία να πατά τόσο καταθλιπτικά το στήθος ενός τόπου όσο  στην Κύπρο.  Είναι πύργοι βαριοί και πένθιμοι που κοιτάζουν τα κύματα και τα μετράνε επί αιώνες και περιμένουν να αγναντέψουν στο φουρτουνιασμένο πέλαγος τα μαύρα καράβια των Φράγκων κουρσάρων, των σουλτάνων και των Αράπηδων».  Κι ο Ι.Μ.  Παναγιωτόπουλος συμφωνεί πως «ένας μεγάλος ελληνικός και ελληνορωμαϊκός και πρωτοχριστιανικός κόσμος, όλος λαχτάρα και ζωή και κατάνυξη, προσπαθεί να υπάρξει και πάλι με τη γοητεία της άσπρης πέτρας, μέσα σε μια πλάση χρυσή και γαλάζια.

(συνεχίζεται)