ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΖΩΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΚΡΩΣΙΜΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΙΑ΄.

του Άριστου Θουκυδίδη

Χημικού, M.Th.

(Φωτογραφία: Αλεξία Φιλίππου)

1.1. Εποχή

      Μέσα  σ΄ αυτές τις συνθήκες ο Δαμασκηνός παρουσιάζει το έργο του και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο  στο θέμα της εικονομαχίας, αφού αναδεικνύεται ως ένας από τους πιο διαπρεπείς θεωρητικούς υπερασπιστές των εικόνων, θεμελιώνοντας θεολογικά την τιμή που αποδίδεται στις εικόνες και θέτοντας τις ορθόδοξες προϋποθέσεις για την προσκύνησή τους . Είναι χαρακτηριστική η απήχηση και η επίδραση που είχαν οι τρείς λόγοι του περί εικόνων, που τον έφεραν σε σύγκρουση με τους εικονομάχους αυτοκράτορες Λέοντα Ίσαυρο και Κωνσταντίνο τον Ε΄, με τον τελευταίο να συγκαλεί τη Σύνοδο της Ιέρειας με τις γνωστές αποφάσεις της. Ο Δαμασκηνός, επειδή ζούσε εκτός βυζαντινού εδάφους, δεν ήταν συνηθισμένος στις παρεμβάσεις των αυτοκρατόρων στα εσωτερικά της Εκκλησίας, γι΄αυτό και εναντιώθηκε στα αυθαίρετα αυτοκρατορικά διατάγματα του Λέοντα Ίσαυρου, κατά των εικόνων, αλλά εναντιώθηκε και στην αντίληψη που είχε ο Λέοντας  να επεμβαίνει στα της Εκκλησίας, γράφοντας στο πάπα Γρηγόριο Β΄«βασιλεύς εἰμι καὶ ἱερεύς». Ο Δαμασκηνός στούς λόγους του «πρός τούς διαβάλλοντας τάς ἁγίας εἰκόνας» απαντά στον Λέοντα ότι δεν αποδέχεται τον βασιλέα, που με τυραννικό τρόπο  αρπάζει την ιερωσύνη, και δεν πείθεται στους βασιλικούς κανόνες να διατάσσουν την Εκκλησία, αλλά στις πατερικές παραδόσεις[1]. Μέσα σε αυτό το κλίμα αντιπαράθεσης και με την αυτοκρατορική νοοτροπία επέμβασης στα της Εκκλησίας, ο Δαμασκηνός καταφέρνει να αναδειχθεί πολυγραφότατος συγγραφέας με ποικίλα έργα, δογματικά, αντιρρητικά, ερμηνευτικά απολογητικά, ηθικά αγιολογικά και υμνογραφικά[2].

(συνεχίζεται)

---

[1]Π. ΧΡΗΣΤΟΥ, Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ό.π., στ. 1230.

[2] P. G. 94-96.