ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΕΡΑΝ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΖΩΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΚΡΩΣΙΜΗ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ Θ΄.

του Άριστου Θουκυδίδη

Χημικού, M.Th.

(Φωτογραφία: Αλεξία Φιλίππου)

1. Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ

      Ο Ιωάννης, όταν εγκαταβίωσε στη μονή του Αγίου Σάββα, παραδόθηκε απο τον προεστώτα σε γέροντα αυστηρό και σοφό που, θέλοντας να καταπολεμήσει τον τυχόν εγωισμό του Ιωάννη λόγω της σπουδαίας παιδείας του αλλά και του ψηλού κοσμικού αξιώματος του, του απαγόρευσε να γράφει και «νά μή  ψάλῃ ποτέ οὐδέ τό παραμικρόν ψαλτικόν  κατά τή τέχνην τῆς μουσικῆς τήν ὁποίαν ἢξευρε, διό καί ὁ Ἰωάννης ἐφύλαξεν ἀδιακρίτως τήν προσταγήν τοῦ γέροντος εἰς χρόνους πολλούς»[1]. Είναι αξιοθαύμαστη η ταπείνωση του Δαμασκηνού, διότι, όντας κάτοχος της επιστημονικής και θεολογικής γνώσης και προικισμένος με χαρίσματα ασματογραφίας και μελοποιίας, εξασκούσε την τέλεια υπακοή στον αυστηρό γέροντά του και δεν έκαμνε χρήση των γνώσεων και χαρισμάτων του. Όπως αναφέρει και ο βίος του, «...καί οὐκ ἐφυσιοῦτο τῇ γνώσει, ἀλλ’ ἐταπεινοῦτο τῷ ἔρωτι τῆς μυστικοτέρας σοφίας»[2]. Στόν βίο του επίσης αναφέρεται πως, μετά από επίμονη παράκληση κάποιου μοναχού, του οποίου εκοιμήθη ο κατά σάρκα αδελφός του, συνέθεσε το τροπάριο, «πάντα ματαιότης τά ἀνθρώπινα...», προκειμένου να παρηγορήσει τον αδελφό μοναχό[3]. Ο γέροντας τότε του επέβαλε αυστηρό επιτίμιο, να καθαρίσει τις ακαθαρσίες της Λαύρας με τα χέρια του, πράγμα που ο Δαμασκηνός εκτέλεσε με προθυμία και χωρίς γογγυσμό. Τότε ο γέροντάς του, αφού πείσθηκε για το μέγεθος της ταπείνωσης του Ιωάννη και αφού του παρουσιάσθηκε η Παναγία, προτρέποντάς τον να παρακινήσει τον υποτακτικό του να συγγράψει ύμνους, επέτρεψε στον Δαμασκηνό να ασχοληθεί με τη συγγραφή[4]. «Ὅθεν λαβών ὁ θεῖος Ἰωάννης τὴν ἄδεια παρά τοῦ γέροντός του, συνέγραψε ὕμνους καὶ ἄσματα μελίρρυτα.... συνέγγραψε συγγράμματα πάμπολλα, διά τῶν ὁποίων εὑρίσκεται ἡ λύσις πάσης ἀπορίας Γραφικῆς καὶ παντὸς ζητήματος ἡ ἐξήγησις. Μὲ τήν δύναμιν δὲ τῶν λόγων του καὶ μὲ τὰς ἀπό τῶν θείων Γραφῶν ἀποδείξεις του, ἐστηλίτευσε τὴν δυσσεβῆ αἵρεσιν τῶν εἰκονομάχων»[5].

(συνεχίζεται)

---

[1] ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, Συναξαριστής,  ό.π., σ. 242.

[2] P. G. 94, 448, κεφ.12^ον .

[3] P. G. 94, 468, κεφ.27^ον .

[4] P. G. 94, 471, κεφ.31^ον .

[5] ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, Συναξαριστής, ό.π., σ. 242.