ΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΗΣ Δ΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Φωτογραφία: Αλεξία Φιλίππου)

Ὅπως εἶπαμε, ἡ Παρακλητικὴ ὀνομάζεται καὶ «Ὀκτώηχος ἡ Μεγάλη» σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὴν ἁπλὴ Ὀκτώηχο. Ὁ Ἰωάννης Δαμασκηνὸς θεωρεῖται ὁ δημιουργὸς καὶ βασικὸς ὀργανωτὴς τῆς Ὀκτωήχου. Μαζὶ μὲ τὸν Ἀνδρέα Κρήτης καὶ τὸν αὐτάδελφό τοῦ Δαμασκηνοῦ, Κοσμᾶ τὸν μελῳδό, θεωροῦνται οἱ πρῶτοι ποιητὲς τῶν κανόνων. Οἱ τελευταῖοι εἶναι βασικὸ καὶ θεμελιῶδες στοιχεῖο στὶς ἀκολουθίες τοῦ μεσονυκτικοῦ καὶ ὄρθρου. Ἡ ποίηση τοῦ Δαμασκηνοῦ περιλαμβάνει θεολογικὰ καὶ κυρίως δογματικὰ στοιχεῖα. Εἶναι χαρακτηριστικὰ στὴν Ὀκτώηχο τὰ Δογματικὰ Θεοτοκία τῶν μικρῶν ἑσπερινῶν καθὼς καὶ τὰ πρῶτα θεοτοκία τῶν ἤχων στὸν ἑσπερινό, τὰ ὁποῖα παρικλείουν δογματικὲς ἀλήθειες.

        Ὅσον ἀφορᾶ τὴν Παρακλητική, κάθε μέρα ἔχει τροπάρια ἀφιερωμένα σὲ κάποιους ἁγίους ἢ γεγονότα. Ἡ Κυριακὴ εἶναι ἀφιερωμένη στὴ ζωηφόρο ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, ἡ Δευτέρα στοὺς ἁγίους ἀγγέλους, ἡ Τρίτη στὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ Βαπτιστὴ τοῦ Σωτῆρος, ἡ Τετάρτη στὰ Πάθη τοῦ Κυρίου καὶ στὴν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἡ Πέμπτη στοὺς ἁγίους ἀποστόλους καὶ στὸν ἅγιο Νικόλαο, ἡ Παρασκευὴ στὴ Σταύρωση καὶ τὰ Πάθη τοῦ Κυρίου καὶ τὸ Σάββατο στοὺς ἁγίους Πάντες καὶ στοὺς κεκοιμημένους[1].

(συνεχίζεται)

---

[1] Βλ. ὅπ.π., σ. 13.