ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΕΙΣ Ε΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Κάποτε ρώτησαν τὸν γέροντα Ἐπιφάνιο Θεοδωρόπουλο τὴν ἑξῆς ἐρώτηση: «Ἔχω διαβάσει, ὅτι ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔλεγε πὼς τὸ κακὸ θὰ ἔλθῃ ἀπὸ τοὺς διαβασμένους. Καὶ τὸ βλέπουμε σήμερα αὐτό. Διερωτῶμαι, ἀξίζει ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει ν’ ἀποκτᾶ κάνεὶς γνώσεις;» Ὁ γέροντας, μέσα ἀπὸ τὴν κατὰ Θεὸν σοφία του, ποὺ τὸν διέκρινε, ἀπάντησε ὡς ἑξῆς: «Ἐὰν οἱ γνώσεις βαδίζουν σὲ ἰσορροπία μὲ τὴν ἠθικὴ συνείδηση, μὲ τὴν κατὰ Χριστὸν Ζωή, δὲν κινδυνεύουμε. Ἐὰν οἱ γνώσεις βαδίζουν ἀντιθέτως ἢ ἀσχέτως πρὸς τὴν κατὰ Χριστὸν ζωή, ὄντως τότε τὸ κακὸ θὰ ἔλθῃ ἀπὸ τὴν γνώση. Ἐὰν ἡ ζωή μας εἶναι ΄ἐν Χριστῷ΄, ὅσο περισσότερα γνωρίζουμε, τόσο περισσότερο καταλαβαίνουμε τὴν ἄγνοιά μας καὶ τόσο περισσότερο ταπεινούμεθα. Μερικοὶ ἀπὸ τοὺς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας ἦσαν γιὰ τὴν ἐποχή τους πανεπιστήμονες. Δὲν ὑπῆρχε ἀνθρώπινη γνώση τῆς ἐποχῆς του, ποὺ δὲν τὴν κατεῖχε ὁ Μέγας Βασίλειος. Δὲν ἦταν μόνο θεολόγος, ἢ φιλόσοφος ἢ δικανικὸς ρήτωρ∙ ἦταν καὶ ἰατρὸς καὶ φυσικὸς καὶ ἀστρονόμος, μὲ τὰ μέτρα τῆς ἐποχῆς του. Γι’ αὐτὸ οἱ ὁμιλίες του στὴν ἐξαήμερο ἐμφανίζουν μοναδικὴ πολυγνωσία μὲ τὰ τότε δεδομένα. Δὲν κινδυνεύουμε, λοιπόν, ἀπὸ τὴν γνώση, ἐὰν «ἡ γνώση συνοδεύεται μὲ τὴν κατὰ Χριστὸν ζωή»[1].

Γι’ αυτό θεωρώ ότι είναι καλές μεν οι κοσμικές γνώσεις, συμπεριλαμβανομένου και των θεολογικών γνώσεων, αλλά έχουν πέραση μόνο για τον ψεύτικο αυτό κόσμο. Μπροστά στα μάτια του Θεού, «το εν ανθρώποις υψηλόν, βδέλυγμα ενώπιον του Θεού»[2].

---

[1] Βλ. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου (ἀρχιμ), Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα, καθοδηγώντας τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ, ἔκδ. Ἱ. Η»συχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου, Τροιζῆνος, ⁶2006, σσ. 13-14.

[2] Βλ. Λουκ. ιστ΄ 15.