ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ - ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ Β΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδης)

        Ο Κοσμάς υπήρξε μελωδός του Η΄ αιώνα. Είναι γνωστός με διάφορα επωνύμια: Μελωδός, ποιητής, μοναχός, νεώτερος (σε σύγκριση με τον δάσκαλό του Κοσμά Ξένο ή Ικέτη), ιεροσολυμίτης και αγιοπολίτης. Γεννήθηκε κατά πάσα πιθανότητα στην Δαμασκό γύρω στο 685. Έμεινε ορφανός και υιοθετήθηκε από τον πατέρα του Ιωάννου Δαμασκηνού, Σέργιο. Γύρω στο 743 χειροτονήθηκε επίσκοπος Μαϊουμά. Κοιμήθηκε γύρω στο 750. Η μνήμη του τιμάται στις 14 Οκτωβρίου.

        Ο Κοσμάς μαζί με τον Ανδρέα Κρήτης και τον Ιωάννη Δαμασκηνό είναι από τους πρώτους εισηγητές του ποιητικού είδους του «Κανόνα». Ο Κανόνας είναι ένα σύστημα σύντομων τροπαρίων, που διατάσσονται σε εννέα ωδές. Το πρώτο τροπάριο κάθε ωδής λέγεται ειρμός και είναι το ποιητικό και μουσικό πρότυπο (κανόνας) για τα υπόλοιπα τροπάρια της ωδής, τα οποία ακολουθούν τον τρόπο (μέλος) του. Ο Κανόνας αντικατέστησε το ήδη προϋπάρχον Κοντάκιο.

(συνεχίζεται)