Α΄ Οι δύο κανόνες των Χριστουγέννων
Τα
Χριστούγεννα θεωρούνται η μεγαλύτερη γιορτή στην Ορθόδοξη Εκκλησία μετά από το
Πάσχα. Είναι η απαρχή της σωτηρίας του γένους των ανθρώπων, αφού το δεύτερο
πρόσωπο της Αγίας Τριάδας σαρκούται για να θεοποιηθεί κατά χάριν ο άνθρωπος. Στην
ακολουθία του όρθρου των Χριστουγέννων υπάρχουν δύο κανόνες, ο ένας ποίημα
κυρίου Κοσμά, επισκόπου Μαϊουμά και ο άλλος, o οποίος
είναι ιαμβικός, ποίημα Ιωάννου μοναχού του Δαμασκηνού. Και οι δύο κανόνες είναι
τονισμένοι σε ήχο πρώτο.
Ο
Ιωάννης Δαμασκηνός γεννήθηκε γύρω στο 680μ.Χ. στη Δαμασκό της Συρίας. Τόσο ο
Ιωάννης Δαμασκηνός όσο και ο Κοσμάς μαθήτευσαν κοντά στον Κοσμά Ξένο ή Ικέτη.
Διδάχθηκαν αριθμητική, γεωμετρία, μουσική, αστρονομία, ρητορική, διαλεκτική,
ηθική και θεολογία. Εισήλθαν και οι δύο κατά τις αρχές του Η΄ αιώνα στην μονή
του αγίου Σάββα και επιδόθηκαν στην σύνταξη ύμνων. Σύμφωνα με την παράδοση, ο
Λέων Γ΄ πλαστογράφησε για εκδίκηση επιστολή του Ιωάννου, με την οποία ζητούσε
επέμβαση για να ελευθερωθεί από τα χέρια του χαλίφη. Ο χαλίφης, θεώρησε τον
σύμβουλό του Ιωάννη Δαμασκηνό, ως προδότη και διέταξε να κόψουν το δεξί του
χέρι. Ο Ιωάννης προσευχήθηκε θερμά στην Παναγία για να θεραπευθεί και πράγματι
το χέρι του θεραπεύθηκε. Η παράδοση αυτή αναγράφεται σε εικόνα της Παναγίας
Τριχερούσας στη μονή Χιλανδαριου. Ο γέροντας του Ιωάννη, θέλοντας να πολεμήσει
τον εγωισμό του, του απαγόρευσε να συνθέτει ύμνους. Ο Ιωάννης όμως συνέθεσε τον
ύμνο «Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα...». Ο γέροντας τότε του επέβαλε επιτίμιο να
καθαρίσει την μονή και αφού ο Ιωάννης καθάρισε την μονή, ο γέροντας του του
επέτρεψε να ασχολείται με τη συγγραφή και σύνθεση ύμνων. Χειροτονήθηκε σε
πρεσβύτερο και συνέχισε την συγγραφή μέχρι και την κοίμησή του. Ο Ιωάννης
απέθανε λίγο πριν τη σύγκληση της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, αφού στα πρακτικά
της μνημονεύεται ως αποθανών[1].
Η μνήμη του εορτάζεται στις 4 Δεκεμβρίου.
[1] Βλ/Παν. Κ. Χρήστου, Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, Αθήνα 1965, τ. 6, στ. 1218-1221.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου