ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ - ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ Ε΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

        Η ποίηση του Κοσμά συγγενεύει σε πολλά σημεία με την ποίηση Ιωάννου του Δαμασκηνού. Πολλές φορές χρησιμοποιεί ομοιοκαταληξία. Χρησιμοποιεί επίσης ακροστιχίδα. Ο Θεόδωρος Πρόδρομος έχει γράψει εξήγηση στους Κανόνες του Κοσμά και Ιωάννου Δαμασκηνού. Είναι χαρακτηριστικές οι παρομοιώσεις που κάνει ο Κοσμάς στον ειρμό της ενάτης ωδής του πρώτου Κανόνα των Χριστουγέννων. Παρομοιάζει το σπήλαιο, όπου γεννήθηκε ο Χριστός με τον ουρανό, την Παρθένο ως θρόνο Χερουβικό, και την φάτνη σαν χωρίο, στο οποίο ανεκλήθη ο αχώρητος. Από τους ωραιότερους ύμνους, σε νόημα και περιεχόμενο, είναι και το τροπάριο της Θ΄ ωδής του πρώτου Κανόνα «Νεηγενές, Μάγων λεγόντων, παιδίον Άναξ...». Από τη μια παρουσιάζει τους μάγους να αναζητούν το γεννηθέν παιδίο και από την άλλη τον Ηρώδη, ο οποίος εξεμαίνετο εναντίον του Ιησού[1].

(συνεχίζεται)

---

[1] Χρονικά η γέννηση του Κυρίου δεν ταυτίζεται με την προσκύνηση των μάγων, η οποία έγινε περίπου δύο χρόνια μετά την γέννηση. Είναι χαρακτηριστική η περιγραφή του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου, όταν λέγει ότι οι μάγοι εισήλθαν «εις την οικίαν» και είδαν το παιδίο με τη μητέρα του. Επομένως η προσκύνηση των μάγων δεν έγινε στο σπήλαιο όπου γεννήθηκε ο Ιησούς αλλά σε οικία πάλιν στην Βηθλεέμ, περίπου δύο χρόνια αργότερα. Περί αυτού βλ. ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ (Αρχιμ.), Άρθρα, μελέται, επιστολαί, τ. Α΄, Αθήναι, 1986, σσ. 325-328.