Δευτέρα 22 Μαρτίου 2021

ΟΙ ΔΥΟ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ A

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Φωτογραφία Αλεξία Φιλίππου)

   Τα Χριστούγεννα θεωρούνται η μεγαλύτερη γιορτή στην Ορθοδοξία μετά από το Πάσχα. Είναι η απαρχή της σωτηρίας του γένους των ανθρώπων, αφού το δεύτερο πρόσωπο της Άγιας Τριάδας σαρκούται για να θεοποιηθεί κατά χάριν ο άνθρωπος.

        Στην ακολουθία του όρθρου των Χριστουγέννων υπάρχουν δύο κανόνες, ο ένας ποίημα κυρίου Κοσμά, επισκόπου Μαϊουμά και ο άλλος, οποίος είναι ιαμβικός κανόνας, ποίημα Ιωάννου μοναχού του Δαμασκηνού. Και οι δύο κανόνες είναι τονισμένοι σε ήχο πρώτο.

        Ο Ιωάννης Δαμασκηνός γεννήθηκε γύρω στο 680 στη Δαμασκό της Συρίας. Τόσο ο Ιωάννης Δαμασκηνός όσο και ο Κοσμάς μαθήτευσαν κοντά στον Κοσμά Ξένο ή Ικέτη. Διδάχθηκαν αριθμητική, γεωμετρία, μουσική, αστρονομία, ρητορική, διαλεκτική, ηθική και θεολογία. Εισήλθαν και οι δύο κατά τις αρχές του Η΄ αιώνα στην μονή του αγίου Σάββα και επιδόθηκαν στην σύνταξη ύμνων. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Λέων Γ΄ πλαστογράφησε για εκδίκηση επιστολή του Ιωάννου, με την οποία ζητούσε επέμβαση για να ελευθερωθεί από τα χέρια του χαλίφη. Ο χαλίφης, θεώρησε τον σύμβουλό του Ιωάννη Δαμασκηνό, ως προδότη και διέταξε να κόψουν το δεξί του χέρι. Ο Ιωάννης προσευχήθηκε θερμά στην Παναγία για να θεραπευθεί και πράγματι το χέρι του θεραπεύθηκε. Η παράδοση αυτή αναγράφεται σε εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας στη μονή Χιλανδαριου. Ο γέροντας του Ιωάννη, θέλοντας να πολεμήσει τον εγωισμό του, του απαγόρευσε να συνθέτει ύμνους. Ο Ιωάννης όμως συνέθεσε τον ύμνο «Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα...». Ο γέροντας τότε του επέβαλε επιτίμιο να καθαρίσει την μονή και αφού ο Ιωάννης καθάρισε την μονή, ο γέροντας του του επέτρεψε να ασχολείται με τη συγγραφή. Χειροτονήθηκε σε πρεσβύτερο και συνέχισε την συγγραφή μέχρι και την κοίμησή του. Ο Ιωάννης απέθανε λίγο πριν την σύγκληση της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, αφού στα πρακτικά της μνημονεύεται ως αποθανών[1]. Η μνήμη του εορτάζεται στις 4 Δεκεμβρίου.

(συνεχίζεται)



[1] Παν. Κ. Χρήστου, Ιωάννης ο Δαμασκηνός, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαιδεία, Αθήνα 1965, τ. 6, στ. 1218-1221.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου