Χριστόδουλου Βασιλειάδη
Τα Χριστούγεννα θεωρούνται
η μεγαλύτερη γιορτή στην Ορθοδοξία μετά από το Πάσχα. Είναι η απαρχή της
σωτηρίας του γένους των ανθρώπων, αφού το δεύτερο πρόσωπο της Άγιας Τριάδας σαρκούται
για να θεοποιηθεί κατά χάριν ο άνθρωπος.
Στην ακολουθία του όρθρου
των Χριστουγέννων υπάρχουν δύο κανόνες, ο ένας ποίημα κυρίου Κοσμά, επισκόπου
Μαϊουμά και ο άλλος, οποίος είναι ιαμβικός κανόνας, ποίημα Ιωάννου μοναχού του
Δαμασκηνού. Και οι δύο κανόνες είναι τονισμένοι σε ήχο πρώτο.
Ο Ιωάννης Δαμασκηνός
γεννήθηκε γύρω στο 680 στη Δαμασκό της Συρίας. Τόσο ο Ιωάννης Δαμασκηνός όσο
και ο Κοσμάς μαθήτευσαν κοντά στον Κοσμά Ξένο ή Ικέτη. Διδάχθηκαν αριθμητική,
γεωμετρία, μουσική, αστρονομία, ρητορική, διαλεκτική, ηθική και θεολογία.
Εισήλθαν και οι δύο κατά τις αρχές του Η΄ αιώνα στην μονή του αγίου Σάββα και
επιδόθηκαν στην σύνταξη ύμνων. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Λέων Γ΄ πλαστογράφησε
για εκδίκηση επιστολή του Ιωάννου, με την οποία ζητούσε επέμβαση για να
ελευθερωθεί από τα χέρια του χαλίφη. Ο χαλίφης, θεώρησε τον σύμβουλό του Ιωάννη
Δαμασκηνό, ως προδότη και διέταξε να κόψουν το δεξί του χέρι. Ο Ιωάννης
προσευχήθηκε θερμά στην Παναγία για να θεραπευθεί και πράγματι το χέρι του
θεραπεύθηκε. Η παράδοση αυτή αναγράφεται σε εικόνα της Παναγίας Τριχερούσας στη
μονή Χιλανδαριου. Ο γέροντας του Ιωάννη, θέλοντας να πολεμήσει τον εγωισμό του,
του απαγόρευσε να συνθέτει ύμνους. Ο Ιωάννης όμως συνέθεσε τον ύμνο «Πάντα
ματαιότης τα ανθρώπινα...». Ο γέροντας τότε του επέβαλε επιτίμιο να καθαρίσει
την μονή και αφού ο Ιωάννης καθάρισε την μονή, ο γέροντας του του επέτρεψε να
ασχολείται με τη συγγραφή. Χειροτονήθηκε σε πρεσβύτερο και συνέχισε την
συγγραφή μέχρι και την κοίμησή του. Ο Ιωάννης απέθανε λίγο πριν την σύγκληση
της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου, αφού στα πρακτικά της μνημονεύεται ως αποθανών[1].
Η μνήμη του εορτάζεται στις 4 Δεκεμβρίου.
(συνεχίζεται)
[1] Παν. Κ. Χρήστου, Ιωάννης ο
Δαμασκηνός, Θρησκευτική και Ηθική
Εγκυκλοπαιδεία, Αθήνα 1965, τ. 6, στ. 1218-1221.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου