Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙZ΄.

Μαρία Χατζηνικολάου

Φιλόλογος

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Η μουσική, στην αρχαία Ελλάδα, έβγαινε από τη γοητευτική εμμέλεια της γλώσσας μας, που οι συλλαβές της συνηχούσαν, για την παραγωγή αρμονίας. Η μουσική ήταν τότε και γνώση και ταυτόχρονα τέρψη. Δεν ήταν αφηρημένη, όπως σήμερα, που προσπαθεί να μας επιβληθεί με τον ηχητικό και ποσοτικό όγκο των οργάνων και των πολυπλοκοτήτων.

Η μουσική των αρχαίων Ελλήνων έβγαινε μέσα από τα φωνήεντα, που μαζί με τα σύμφωνα σχημάτιζαν τις συλλαβές, τις λέξεις, τις φράσεις και δημιουργούσαν έννοιες, που τις πρόφεραν ηχητικά μαζί με απλή συνοδεία ενός και μόνου, συγκεκριμένου, μουσικού οργάνου, για να μη διαταράσσεται ο ανθρώπινος στοχασμός, που καλλιεργούσε ο λόγος. Έτσι, η μουσική καθοδηγούσε τον άνθρωπο, τον ενημέρωνε, τον καταπράϋνε, τον ημέρευε, τον ειρήνευε, του περνούσε μηνύματα. Γι’ αυτό και ο πολιτισμός εκείνος μεγαλούργησε, ως ανθρωποποιός και η μεγαλουργία του δεν ξεπεράστηκε ακόμα. Οι σπίθες του μας αγγίζουν, όχι για να γίνουμε δούλοι του, αλλά - όπως λέει ο Γιάννης Κακριδής - για να πάρουμε τα στηρίγματά του για να στηρίζουμε τον δικό μας πόνο μέσα στην Ιστορία. Ο Ορφέας με τη λύρα του εξιστορούσε τα μυστήρια του Σύμπαντος. Μιαν επιστημονική ανακάλυψη την κατανοούσαν με τη βοήθεια της μουσικής. Η συνεργασία μουσικής και λόγου έδωσε τα υψηλά αποτελέσματα του μεγάλου πολιτισμού των Ελλήνων. «Όταν λέγω θάλασσα, όπως η Σαπφώ έλεγε θάλασσα, είμαι προνομιούχος και χρεωμένος ασφαλώς, όπως όλοι είμαστε χρεωμένοι, να μη φτωχύνουμε» αναφέρει ο Ελύτης.

(συνεχίζεται)