ΚΩΛΥΜΑΤΑ ΙΕΡΩΣΥΝΗΣ, 5. Κανόνες Μεγάλου Βασιλείου Β΄.

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Ἑρμηνεία

Ἂν ἴσως κάποιος διάκονος, μετὰ τὴ χειροτονία πορνεύσῃ, καθαιρεῖται μὲν ἀπὸ τὴ διακονία, σύμφωνα μὲ τὸν κανόνα αὐτὸ καὶ στὸν τόπο τῶν λαϊκῶν τοποθετεῖται, ὅμως δὲν ἀποδιώκεται ἀπὸ τὴν κοινωνία, δηλαδὴ ἀπὸ τὴ σύσταση καὶ προσευχή μὲ τοὺς πιστούς, σὰν νὰ λέμε, δὲν ἀφορίζεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ὅπως οἱ κατηχούμενοι (καὶ δὲν μεταλαμβάνει), ἐπειδὴ ὁ κε΄ κανόνας τῶν ἀποστόλων (τὸν ὁποῖο διάβασε) μὲ μόνη τὴν παιδεία τῆς καθαιρέσεως τοὺς ἐπαίδευσε, ὄχι δὲ καὶ μὲ τὴν παιδεία τοῦ ἀφορισμοῦ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ἕνα μὲν γιατὶ ἀκολούθησε σὲ ἐκεῖνο ρητὸ, ποὺ λέγει: Δὲν θὰ παιδεύσεις κάποιον δύο φορὲς γιὰ ἕνα καὶ τὸ αὐτὸ ἁμάρτημα, καὶ ἄλλο δὲ (αὐτὸ τὸ λέγει ὁ Βασίλειος ἀπὸ μόνος του), γιατὶ οἱ μὲν λαϊκοὶ ὅταν ἁμαρτάνουν, διώκονται μὲν ἀπὸ τὸν τύπο τῆς συστάσεως μὲ τοὺς πιστοὺς στὴν Ἐκκλησία, ὅταν δὲ τελειώσουν τοὺς χρόνους τῆς μετανοίας ποὺ ἔχουν διορισθεῖ, πάλι ἀναλαμβάνουν τὸν ἴδιο τόπο. Ὁ δὲ διάκονος (καὶ ἁπλῶς κάθε ἱερωμένος) ὅταν καθαιρεθῇ μία φορὰ καὶ χάσῃ τὴ διακονία, δὲν τὴν λαμβάνει γιὰ δεύτερη φορὰ (βλέπε τὴν β΄. ὑποσημείωση τοῦ κη΄. ἀποστολικοῦ κανόνα). Καὶ λοιπόν, λέγει, ἐπειδὴ δὲν τοῦ δίνεται ἡ διακονία ἄλλη φορὰ, γιὰ αὐτὸ οἱ παλαιοὶ κανόνες, δηλαδὴ οἱ ἀποστολικοί, στὴν καθαίρεση καὶ μόνη ἔβαλαν τὴν τιμωρία, δηλαδή προστάζουν νὰ καθαιρεῖται καὶ νὰ μὴν ἀφορὀζεται.

Καὶ αὐτὸ μὲν εἶναι τὸ ἐπιτίμιο, ποὺ οἱ κανόνες συνηθίζουν νὰ δίνουν στοὺς διακόνους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν πορνεύσει, δηλαδὴ μόνη ἡ καθαίρεση. Καθολικὴ ὅμως καὶ τέλεια καὶ ἀκριβὴς ἰατρεία σὲ αὐτοὺς εἶναι, τὸ νὰ κάμουν ἀποχὴ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, καὶ τὸ νὰ ἀπομακρυνθοῦν ἀπὸ τὶς ἡδονές, ἀπὸ τὶς ὁποῖες κατασκλαβώθηκαν καὶ ἔχασαν τὴ χάριη τῆς ἱερωσύνης, μὲ συντριβή, μὲ ἐγκράτεια καὶ κάθε ἄλλη δουλαγωγία καὶ κακοπάθεια. Τὸ ὑπόλοιπο δὲ μέρος τοῦ κανόνα αὐτοῦ, τὸ διαλαμβάνουν γύρω ἀπὸ τὴ συνηθεία καὶ ἀκρίβεια, βλέπε στὴν ὑποσημείωση τοῦ ιβ΄ τῆς α΄. καὶ μάλιστα στὸν ρβ΄. τῆς στ΄. ὑποσημείωση. Διότι αὐτολεξεὶ ἀπὸ ἐκεῖνο ἀναφέρεται καὶ ἀπὸ ἐμᾶς ἑρμηνεύεται.