Ὑπακοὴ Α΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ἀναφερόμενος στὴν ὑπακοή, λέγει τὰ ἑξῆς: «Τί οὖν ἐστιν ἡ ὑπακοή; Ὃν τρόπον ἐπιποθεῖ ἡ ἔλαφος ἐπὶ τὰς πηγὰς τῶν ὑδάτων, οὕτως ἐπιποθεῖ ἡ ψυχή μου πρὸς σὲ ὁ Θεός»[1]. Ὁ ὅρος ὑπακοὴ προέρχεται ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ σημαίνει τὴ συμμόρφωση τοῦ λαοῦ στὴ μελέτη τῶν ψαλμῶν. Ἡ λέξη ὑπακοὴ ἐμφανίζεται ἀπὸ τοὺς πρώτους αἰῶνες μ.Χ. καὶ εἶναι ἕνα εἶδος ἐφυμνίου ἢ ἐπῳδοῦ. Ὁ ψάλτης ἀπάγγελλε ἢ ἔψαλλε ἕνα ψαλμὸ καὶ ὁ λαὸς ἐπανελάμβανε τὰ ἀκρόστιχα ἢ τὰ ἀκροτελεύτια.

Ἡ ὀνομασία «ὑπακοὴ» προῆλθε, κατὰ πᾶσα πιθανότητα, ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι τὸ τροπάριο αὐτὸ ἔψαλλε ὁλόκληρος ὁ χορός. Σὲ ἀντίθεση μὲ αὐτό, ἀλλὰ τροπάρια, ποὺ προηγοῦντο αὐτοῦ, ψαλλόντουσαν ἀπὸ ἕνα μονῳδό. Ὁ διάκονος ἔψαλλε τοὺς πρώτους στίχους τῆς ὑπακοῆς καὶ ὁ λαὸς συμπλήρωνε αὐτούς. Στὴν ψαλμῳδία ὁ ὅρος ὑπακοὴ ἐσήμαινε τὸν στίχο, ποὺ ἦταν παρμένος ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, τὸν ὁποῖο ἐπανελάμβανε ὁ λαὸς μετὰ ἀπὸ κάθε στίχο τοῦ ψαλμοῦ, τὸν ὁποῖο διάβαζε ὁ ἀναγνώστης.

(συνεχίζεται)

---

[1] Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τοὺς ψαλμούς, 41, PG 55, στ. 155 ἑξ.