Τρίτη 11 Ιουλίου 2023

Η ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΝ ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΗΣ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑΣ - ΚΕΝΤΡΑ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΚΜΗ

(Εικόνα: Χριστόδουλου Βασιλειάδη. Σαρκώματα: Αρχιμ.Γαωριήλ Σιόκουρου)

          Στὰ τέλη τοῦ 8ου μὲ 9ο αἰῶνα γράφτηκαν ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Λέοντα τὸ Σοφὸ τὰ 11 ἑωθινὰ (δοξαστικά, τὰ ὁποῖα ψάλλονται τὶς Κυριακὲς στὸν ὄρθρο πρὶν ἀπὸ τὴ Δοξολογία).

          Τὸν 9ο αἰῶνα γράφτηκε ὁ κανόνας τῆς Θεοτόκου ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Φώτιο.

          Τὸν 10ο αἰῶνα γράφτηκαν τὰ 11 ἐξαποστειλάρια (ὕμνοι, οἱ ὁποῖοι ψάλλονται στὸν ῎Ορθρο πρὶν ἀπὸ τοὺς Αἴνους) ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα Κωνσταντῖνο τὸν Πορφυρογέννητο.

          ᾿Απὸ τὸν 11ο αἰῶνα ἀρχίζει ἡ παρακμή.

          1) Κατὰ τοὺς πρώτους αἰῶνες

          Δύο κέντρα ὑπῆρξαν γιὰ τὴ συστηματικὴ ὀργάνωση τῆς Μουσικῆς κατὰ τὸν 4ο αἰῶνα, τὸ ἕνα στὴν ᾿Αλεξάνδρεια, ὅπου ἐργάστηκε ὁ Μέγας ᾿Αθανάσιος, καὶ τὸ ἄλλο στὴ Συρία, ὅπου ἐργάστηκε ὁ ἅγιος ᾿Εφραὶμ ὁ Σῦρος.

          ᾿Επίσης ὁ ἱερὸς ᾿Αμβρόσιος εἰργάσθη εἰς τὰ Μεδιόλανα. Οὗτος εἰσήγαγε πρῶτος εἰς τὴν Δύσιν ψαλμοὺς καὶ ὕμνους κατὰ τὴν συνήθειαν τῆς ᾿Ανατολικῆς ᾿Εκκλησίας. Ἡ μουσικὴ αὐτὴ ὠνομάσθη “᾿Α μ β ρ ο σ ι α ν ὸ ν  ἆσμα”.

          Τὴν μουσικὴν αὐτὴν συνεπλήρωσεν ὁ Πάπας ῾Ρώμης Γρηγόριος ὁ Διάλογος (6ον αἰῶνα). Ἡ μουσικὴ τοῦ Γρηγορίου ὠνομάσθη “Γ ρ η γ ο ρ ι α ν ὸ ν  ἆ σ μ α”. Τοῦτο ἐπεκράτησεν εἰς ὅλην τὴν Δύσιν, καὶ ἦτο σύστημα μ ο ν ό φ ω ν ο ν, βασιζόμενον εἰς τοὺς 8 ἤχους τῆς Βυζαντινῆς.

          Βραδύτερον τὸ Γρηγοριανὸν ἆσμα παρήκμασε, καὶ ἤρχισε νὰ ἀναφαίνεται ἡ πολυφωνία (ἀπὸ τοῦ 10ου αἰῶνος). ᾿Εκεῖνος ποὺ περιέβαλε τὴν ἀρχαίαν μελῳδίαν τοῦ Γρηγοριανοῦ ᾄσματος μὲ πολυφωνικὴν λαμπρότητα εἶναι ὁ κλασσικὸς Μουσουργὸς Παλεστρίνα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου