Σύμφωνα μὲ τὸν Ἱστορικὸ Σωκράτη (4ος αἰῶνας μ.Χ.), ἡ διαῤῥύθμι-ση αὐτὴ ἔγινε ἀπὸ τὸν ᾿Επίσκοπο ᾿Αντιοχείας ᾿Ιγνάτιο τὸν Θεοφόρο κατὰ τὸν 2ον μ.Χ. αἰῶνα. Ὁ ᾿Ιγνάτιος εἶναι ὁ Ποιητὴς τῶν ᾿Αντιφώνων, στὰ ὁποῖα ψάλλονται τὰ γνωστὰ “Ταῖς Πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου...” καὶ “Σῶσον ἡμᾶς Υἱὲ Θεοῦ...”. Ἦταν μαθητὴς τοῦ ᾿Ιωάννη τοῦ Θεολόγου καὶ εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι σὲ μιὰ ἐπιστολή του πρὸς ᾿Εφεσίους προτρέπει τοὺς Πρεσβυτέρους νὰ ὑμνοῦν τὸν ᾿Ιησοῦν Χριστόν, “ψάλλοντες ὁμοθύμως διὰ μιᾶς μόνης φωνῆς”.
Πρῶτο μελῳδικὸ εἶδος τοῦ ¥ᾄσματος, στηριζόμενο πάνω στὸ μελῳδικὸ σύστημα τῆς ᾿Αρχαίας Ἑλληνικῆς μουσικῆς, χρησίμευε η παρακαταλογή6, ἡ“μέση” δηλαδὴ καὶ“διαστηματικὴ” φωνὴ κατὰ τοὺς ᾿Αρχαίους ῞Ελληνες. Ἦταν ἕνα εἶδος ἀνάγνωσης μεταξὺ ἀπαγγελίας καὶ ὕμνου. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἔψελναν τοὺς“ὕμνους καὶ τὶς ᾠδὲς πνευματικές” , ποὺ ἦσαν κατὰ βάση οἱ Ψαλμοὶ τοῦ Δαυΐδ, καὶ ἀποσπά-σματα ἀπὸ ἔργα τῶν Προφητῶν.
᾿Αργότερα οἱ λατρευτικὲς ἀνάγκες αὐξήθηκαν, ὁπότε αὐξήθηκαν κατ᾿ ἀνάγκη καὶ οἱ ὕμνοι. ῎Αρχισε προοδευτικὰ νὰ διαμορφώνεται ἡ ᾿Εκκλησιαστικὴ ποίηση καὶ μουσικὴ κατὰ τὸν Ἑλληνικὸ χαρακτῆρα καὶ νὰ γίνωνται νέες συνθέσεις ὕμνων μὲ πρότυπο τὴν ᾿Αρχαία δραματικὴ καὶ λυρικὴ ποίηση.
Οἱ ψαλμοί, τὰ τροπάρια καὶ οἱ ὕμνοι ἔχουν Ἑλληνικὴ ποιητικὴ γλῶσσα, καὶ εἶναι ἐμφανὴς ὁ ἐπηρεασμὸς τῆς Ἑλληνικῆς ἄποψης στὶς νέες συνθέσεις, τῆς συνύφανσης μελῳδίας καὶ λόγου.
Οἱ πρῶτοι αὐτοὶ ᾿Εκκλησιαστικοὶ ὕμνοι χαρακτηρίζονται ἀπὸ ἁπλό-τητα καὶ λιτότητα δομῆς, ὅπως ἀκριβῶς ὑπαγόρευε τὸ πνεῦμα τῆς νέας Θρησκείας. Οἱ Ἑβραϊκοὶ ὕμνοι, οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ὁποίους εἶχαν καὶ ὀργανικὴ συνοδεία, ἐγκαταλείφθηκαν ὁλοσχερῶς, γιατὶ θύμιζαν κοσμικὰ ᾄσματα μὲ ὄργανα, γιὰ τὰ ὁποῖα πίστευαν ὅτι τὰ εἶχε ἀπαγορεύ-σει ὁ Θεός, ὅταν εἶπε διὰ στόματος τοῦ προφήτου ᾿Αμώς:
“᾿Απόστησον (ἀπομάκρυνε) ἀπ᾿ ἐμοῦ ἦχον ᾠδῶν σου καὶ φωνὴν ὀργάνων σου οὐκ ἀκούσομαι”.
Στοὺς ὕμνους αὐτοὺς ἀργότερα προστέθηκαν καὶ πολλοὶ ἄλλοι μὲ ὑποθέσεις τὰ κοσμοσωτήρια γεγονότα τῆς Χριστιανοσύνης.
(συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου