Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου 2023

῾Ο ᾿Ακάθιστος ῞Υμνος Α΄.

(Σχέδιο: Χριστόδουλος Βασιλειάδης)

          ῾Ο ᾿Ακάθιστος ῞Υμνος εἶναι «Κοντάκιο». «Κοντάκια» παλαιότερα ἐλέγονταν ὁλόκληροι ὕμνοι, ἀνάλογοι πρὸς τοὺς «Κανόνας». ῾Η ὀνομασία ὀφείλεται μᾶλλον στὸ κοντὸ ξύλο πάνω στὸ ὁποῖο τυλίσσετο ἡ μεμβράνη, ποὺ περιεῖχε τὸν ὕμνο. Τὸ πρῶτο τροπάριο λεγόταν «προοίμιον» ἢ «κουκούλιο» καὶ τὰ ἀκολουθοῦντα ἐλέγοντο «οἶκοι», ἴσως διότι ὁ ὅλος ὕμνος θεωρεῖτο σὰν σύνολο οἰκοδομημάτων, ἀφιερωμένων στὴ μνήμη κάποιου ἁγίου. Κοντάκιο λέγεται συνήθως σήμερα τὸ πρῶτο τροπάριο ἑνὸς τέτοιου ὕμνου (Κοντακίου).

          ῾Ο ᾿Ακάθιστος ῞Υμνος περιέχει προοίμιο καὶ εἰκοσιτέσσερεις «οἴκους». Τὸ προοίμιό του παλαιότερα δὲν ἦταν τὸ «Τῇ ῾Υπερμάχῳ Στρατηγῷ», ποὺ εἶναι σήμερα, ἀλλὰ ἄλλο. («Τὸ προσταχθὲν μυστικῶς λαβὼν ἐν γνώσει»). ῾Η «ἀκροστιχίδα» τοῦ ὕμνου εἶναι ἀλφαβητική. «᾿Εφύμνια» ἔχει δύο: Τὸ «Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε» καὶ τὸ «᾿Αλληλούϊα». Τὸ πρῶτο ἀπαντᾷ στὸ προοίμιο καὶ στοὺς περιττοὺς «οἴκους» (1, 3, 5, 7, κ.τ.λ.), τὸ δὲ δεύτερο στοὺς ἄρτιους «οἴκους» (2, 4, 6, 8, κ.τ.λ.). «᾿Εφύμνιο» λέγεται ἡ τελευταία λέξη ἢ φράση τοῦ ὕμνου, τὴν ὁποία ὁ λαὸς ἐπανελάμβανε, ἀφοῦ βέβαια οἱ ψάλτες ἔψαλλαν ὁλόκληρο τὸν ὕμνο.

(συνεχίζεται)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου