Ἡ ἀνδρεία γυνὴ κατὰ τὸ Παροιμιῶν λα΄ (στ. 10-31) A΄.

Χριστόδουλου Βασίλειαδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Τὸ βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τὸ ὁποῖο φέρει τὸν τίτλο «Παροιμίαι» ἔχει γραφτεῖ σύμφωνα μὲ τὴν ἐπιγραφὴ τοῦ βιβλίου καθὼς καὶ μὲ τὴν πατερικὴ παράδοση ἀπὸ τὸν σοφὸ Σολομώντα, ἀπόγονό του Δαβίδ. Ἔχει γραφτεῖ ὑπὸ μορφὴ ποιήματος στὴν ἑβραϊκὴ γλώσσα τῆς κλασσικῆς περιόδου. Στὸ τελευταῖο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου τῶν Παροιμιῶν, στίχοι 10-31 ὑπάρχει ἕνας ὑπέροχος ὕμνος πρὸς τὴν δραστήρια καὶ ἐνάρετη γυναίκα. Ὁ ὕμνος αὐτὸς ἀποτελεῖται ἀπὸ 22 στίχους καὶ ἔχει στὸ Μασωριτικὸ (ἑβραϊκὸ κείμενο) ἀλφαβητικὴ ἀκροστοιχίδα.

Ἡ γυναίκα ὅπως ἀναφέρει ὁ ἀπόστολος Πέτρος εἶναι ἀσθενέστερο σκεύος[1]. Ὅμως γίνεται ἀνδρεία μὲ τὴ σύνεση καὶ τὴν πιστότητά της πρὸς τὸ σύζυγό της. Τέτοιες γυναῖκες ὅμως σύμφωνα μὲ τὸν συγγραφέα τῶν Παροιμιῶν εἶναι σπάνιες καὶ πολύτιμες. Ὁ σύζυγος τῆς ἀνδρείας γυναίκας τῆς ἔχει πλήρη ἐμπιστοσύνη, ἀφοῦ εἶναι οἰκονόμος καὶ βοηθᾶ τὸ σύζυγό της στὴν ἐξοικονόμηση τῶν ἀγαθῶν, ἔτσι ὥστε στὸ σπίτι τους νὰ τὰ ἔχουν ὅλα ἄφθονα.

(συνεχίζεται)

Μποροῦμε νὰ ἀμνηστεύουμε τὶς αἱρέσεις ἐν ὀνόματι τῆς «Ἀγάπης»; Δ΄.

Μακαριστοῦ ἁγίου Γέροντος
Ἀρχιμ. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου

(Ἀπόσπασμα ἀνοικτῆς ἐπιστολῆς, τὴν ὁποία ἀπέστειλε ὁ ἅγιος Γέροντας, τὸ ἔτος 1969,

πρὸς τὸν τότε Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην Ἀθηναγόραν)

δ) Αἱ προγαμιαῖαι γενετήσιοι σχέσεις θὰ ἀπέβαινον θεσμὸς τῆς Ἐκκλησίας. Ποίου εἴδους ἀγάπην «ἄνευ ὅρων καὶ ὀρίων» ἔχω, ὅταν ἀπαγορεύω εἰς ἓν νεαρὸν ζεῦγος νὰ προχωρήσῃ εἰς «ὁλοκλήρωσιν» τῆς ἀγάπης αὐτοῦ πρὶν ἣ εὐλογηθῇ ἐκκλησιαστικῶς ἡ ἔνωσις αὐτῶν; Διατὶ νὰ καταδικάζω αὐτοὺς εἰς δυσβάστακτον ἀναμονήν, μακροχρόνιον πολλάκις, ὅταν αἱ συνθῆκαι δὲν ἐπιτρέπωσι ταχεῖαν τὴν τέλεσιν τοῦ γάμου;

ε) Ὑμεῖς αὐτός, Παναγιώτατε, δὲν θὰ ἠδύνασθε νὰ τιμωρήσητε οὐδένα Κληρικόν, ἔστω καὶ ἂν ὑπέπιπτεν εἰς τὰς πλέον βαρείας παραβάσεις. Καὶ ὅμως οὐ μόνον πρό τινος χρόνου κατεδικάσατε εἰς καθαίρεσιν καὶ ἀπέλασιν ἐξ Ἁγίου Ὄρους ὁμάδα ὅλην Ἱερομονάχων (οὐδένα ἐξ αὐτῶν γνωρίζω καὶ συνεπῶς δὲν γράφω ταύτα πρὸς ὑπεράσπισιν αὐτῶν), ἀλλ᾽ ἀκούεται ὅτι ἑτοιμάζετε κατ᾽ αὐτὰς καὶ ἄλλας θανατικὰς καταδίκας (δηλαδὴ καθαιρέσεις) Κληρικῶν τινων ἐν Ἀμερικῇ, ἐπειδὴ ἀπεκόπησαν (δικαίως ἢ ἀδίκως, ἀδιάφορον), τῆς μεθ᾽ Ὑμῶν κοινωνίας. Ἀλλὰ τότε ποῦ ὑπάγει ἡ «ἄνευ ὅρων καὶ ὁρίων» ἀγάπη Ὑμῶν, Παναγιώτατε;

Ὤ! Εἰς ποῖον θρησκευτικὸν καὶ κοινωνικὸν χάος θὰ ἠδύνατο νὰ ὁδηγήσῃ ἡ ἐφαρμογὴ τοῦ συνθήματος «Ἀγάπη ἄνευ ὅρων καὶ ὁρίων»!…

***

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1053-1056.

Ὑμνολογία, ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ καὶ ποιμαντικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας Δ΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Προσπάθεια λοιπὸν τῶν ποιμένων εἶναι νὰ προσεγγίσουν τοὺς νέους ἔτσι ὥστε νὰ τοὺς προσελκύει τὸ ψαλτήρι. Εἶναι εὐχάριστο σήμερα ποῦ ὑπάρχουν ἀρκετὲς σχολὲς σὲ κάθε πόλη, ὅπου διδάσκεται ἡ ἐκκλησιαστικὴ μουσική. Παράλληλα ὅμως μὲ τὴ ψαλτικὴ τέχνη ἐπιβάλλεται νὰ διδάσκονται καὶ τὰ συναφῆ μὲ αὐτὴ μαθήματα, ὅπως τυπικό, ὑμνολογία, ἱστορία βυζαντινῆς μουσικῆς, λειτουργική, ὀρθογραφία τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς καὶ ἰσοκρατήματα, ἔτσι ὥστε οἱ νέοι νὰ ἔχουν μιὰ πιὸ σφαιρικὴ προσέγγιση τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς. Ὅταν ὁ πτυχιοῦχος νέος θὰ ἀνεβεῖ στὸ ψαλτήρι πρέπει νὰ γνωρίζει ὄχι μόνο νὰ ψάλλει ἀλλὰ νὰ ἔχει γνώσεις τοῦ τυπικοῦ της Ἐκκλησίας μας καὶ ὅλων των συναφῶν μὲ αὐτὴ μαθημάτων.

Τέλος, τόσο ἡ ὑμνολογία ὅσο καὶ ἡ ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ εἶναι ἕνα ἐργαλεῖο στὰ χέρια τῶν ποιμένων. Ὁ ἐπίσκοπος εἶναι ὁ κύριος ἁρμόδιος γιὰ τὴν ποιμαντικὴ δραστηριότητα στὴν ἐπισκοπή. Παράλληλα μὲ τὴν ἀνάπτυξη τῶν διαφόρων τεχνῶν μέσα στὴν ἐπισκοπὴ πρέπει νὰ εἶναι καὶ ἡ ἀνάπτυξη τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς. Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι ἀποτελεῖ μιὰ ἀκραία θέση, ἀλλὰ ὁ ἅγιος Νεκτάριος ἀναφέρει στὴν ποιμαντική του ὅτι αὐτὸς ποῦ δὲν γνωρίζει ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ καὶ τὴν ἐν γένει ἐκκλησιαστικὴ μόρφωση εἶναι ἀνάξιος γιὰ τὸ ἀξίωμα τῆς ἱεροσύνης, ἀφοῦ θὰ ἐλέγχεται ἀπὸ τοὺς κατώτερούς του ἱεραρχικά. Αὐτοὶ ποῦ στεροῦνται τῶν γνώσεων αὐτῶν δὲν εἶναι κατάλληλοι γιὰ τὴν ἱεροσύνη καὶ μάλιστα γιὰ τὴν ἀρχιεροσύνη, διότι στεροῦνται ἐκείνων τῶν γνώσεων ἀκριβῶς, τὶς ὁποῖες ἔπρεπε νὰ ξέρουν. Διότι διὰ μέσου των γνώσεων αὐτῶν μποροῦν ἀνελλιπῶς νὰ ἐκπληρώνουν τὰ ἱερατικά τους καθήκοντα. Χωρὶς τῶν γνώσεων αὐτῶν ἃ) θὰ ἀδυνατοῦν νὰ ἐπιτελοῦν τὰ ἱερὰ καθήκοντά τους, β) θὰ ἀγνοοῦν τὴν ἱερὴ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, τὸ ἄγραφο αὐτὸ τεῦχος τοῦ Εὐαγγελίου, καὶ γ) θὰ ἁμαρτάνουν σφάλλοντες, καὶ θὰ ταπεινοῦνται καὶ θὰ ἐλέγχονται ὑπὸ τῶν ὑποδεεστέρων[i].

Ἐν κατακλείδι θὰ θέλαμε νὰ τονίσουμε τὴν σπουδαιότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς, ἀφοῦ μὲ τὴν τερπνότητά της ὑπεισέρχονται καὶ τὰ θεία νοήματα. Κλείνομε τὴν παροῦσα μελέτη μὲ τὰ λόγια τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου: «Οὐδὲν γάρ, οὐδὲν οὕτως ἀνίστησι ψυχήν, καὶ πτεροὶ καὶ τῆς γῆς ἁπαλλάττει, καὶ τῶν τοῦ σώματος ἀπολύει δεσμῶν, καὶ φιλοσοφεῖν ποιεῖ... ὡς μέλος συμφωνίας, καὶ ρυθμῶ συγκείμενον θεῖον ἄσμα»[ii].

---

[i] Νεκταρίου Κεφαλὰ (Μητροπ. Πενταπόλεως), Μαθήματα ποιμαντικῆς (ἀνατ.), βιβλιποπωλεῖο Νεκτάριος Παναγόπουλος, Ἀθῆναι χ.χ., σ. 126.

[ii] Ἰωάννου Χρυσοστόμου, PG 55, 156.

Μποροῦμε νὰ ἀμνηστεύουμε τὶς αἱρέσεις ἐν ὀνόματι τῆς «Ἀγάπης»; Γ΄.

Μακαριστοῦ ἁγίου Γέροντος
Ἀρχιμ. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου

(Ἀπόσπασμα ἀνοικτῆς ἐπιστολῆς, τὴν ὁποία ἀπέστειλε ὁ ἅγιος Γέροντας, τὸ ἔτος 1969,

πρὸς τὸν τότε Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην Ἀθηναγόραν)

Ποῖον ἑτερόδοξον ὡδηγήσατε Ὑμεῖς καὶ οἱ δορυφοροῦντες Ὑμᾶς μελιστάλακτοι καὶ ἀσπόνδυλοι Ἐπίσκοποι εἰς τὴν Ὀρθοδοξίαν; Οὔτε ἕνα, Παναγιώτατε! Οὔτε ἕνα, παρὰ πάντα τὰ ταξίδια, τὰ συνέδρια, τὰ γεύματα, τὰ δῶρα, τὰ μειδιάματα. Μόνον «φανατικοί» τινες Ὀρθόδοξοι ἐγένοντο ἀφορμὴ προσελκύσεως αἱρετικῶν εἰς τὴν ἀλήθειαν τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ἀντιλαμβάνεσθε ἆράγε, Παναγιώτατε, ποῦ δύναται νὰ ὁδηγήσῃ τὸ σύνθημα Ὑμῶν «Ἀγάπη ἄνευ ὅρων καὶ ὁρίων», ἐὰν κατορθώσῃ νὰ ἐφαρμοσθῇ καθολικῶς;

Ἰδού τινα παραδείγματα:

α) Οἱ δικασταὶ θὰ ἀπήλλασσον τοὺς πάντας, ἀθώους καὶ ἐνόχους. Ἡ φυλακὴ δύναται νὰ ἑρμηνευθῇ ὡς ἐκδήλωσις ἀγάπης, ἀλλὰ μόνον ἂν ἡ ἀγάπη ἔχῃ «ὅρους καὶ ὅρια». Ὅταν ἀγαπῶ «ἄνευ ὅρων καὶ ὁρίων», πὼς θὰ φυλακίσω τὸν ἀποστέργοντα τὴν φυλακὴν καὶ δυσφοροῦντα ἐν αὐτῇ;

β) Οἱ διδάσκαλοι θὰ προεβίβαζον καὶ τοὺς ἀμελεστάτους τῶν μαθητῶν. Ποίου εἴδους ἀγάπην «ἄνευ ὅρων καὶ ὁρίων» ἔχω, ὅταν καταδικάζω εἰς ἀπώλειαν ὁλοκλήρου ἔτους τόσους καὶ τόσους νέους;

γ) Οἱ γονεῖς δὲν θὰ ἠρνοῦντο εἰς τὰ τέκνα αὐτῶν οὐδὲ τὰ βλαπτικώτερα τῶν πραγμάτων.

 *

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1053-1056.

Ὑμνολογία, ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ καὶ ποιμαντικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας Γ΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Στὴ συνάφεια αὐτὴ θὰ θέλαμε νὰ κάνουμε ἀναφορὰ καὶ στὴ μετάφραση τῶν ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων. Εἶναι γνωστὸ ὅτι κάθε λέξη ἑνὸς ὕμνου ἔχει καὶ τὸ ἀνάλογο περιεχόμενο. Ἡ ἐκκλησιαστικὴ γλώσσα λοιπὸν εἶχε καὶ τὸ ἀνάλογο περιεχόμενο, ἀφοῦ οἱ ὕμνοι εἶναι ἀπόρροια τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ βιώματος. Ἡ γλώσσα, ποῦ χρησιμοποίησαν οἱ ὑμνογράφοι τῆς Ἐκκλησίας μᾶς ἦταν πλούσια, διότι ἦταν πλούσιο καὶ τὸ βίωμα ποῦ ζοῦσαν οἱ χριστιανοὶ μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἡ σημερινὴ καθημερινή μας γλώσσα ἔχει φτωχύνει καὶ οἱ λέξεις ἔχουν χάσει τὸ περιεχόμενό τους διότι ἀκριβῶς δὲν ὑπάρχουν τὰ ἀνάλογα βιώματα στὴν καθημερινὴ ζωὴ τῶν χριστιανῶν. Μιὰ μετάφραση λοιπὸν τῶν ὕμνων τῆς Ἐκκλησίας μας θὰ σήμαινε μιὰ μεταφορὰ ἀπὸ μιὰ πλούσια καὶ γεμάτη νοήματα διάλεκτο πρὸς μιὰ φτωχότερη καὶ πενιχρότερη διάλεκτο. Τί πρέπει νὰ γίνει λοιπόν; Ὡς χριστιανοὶ πρέπει νὰ ζοῦμε καθημερινὰ μέσα στὴν Ἐκκλησία τὸ βίωμα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς. Μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο ἡ ζωή μας θὰ ἀποκτήσει νόημα καὶ περιεχόμενο. Ἀπόρροια αὐτοῦ του βιώματος θὰ εἶναι νὰ ἐμπλουτιστεῖ καὶ ἡ γλώσσα μας μὲ τὶς ἀνάλογες ἐκφράσεις καὶ λέξεις, οἱ ὁποῖες θὰ ἐκφράζουν τὸ καθημερινὸ βίωμα τῶν χριστιανῶν. Ἔτσι θὰ μποροῦμε εὔκολα νὰ βιώνουμε τὰ νοήματα, ποῦ κρύβουν οἱ ὕμνοι καὶ μιὰ μετάφραση τῶν ὕμνων θὰ εἶναι ἀχρείαστη. Ἀκόμη θὰ τολμούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι ἂν παραστεῖ ἀνάγκη νὰ γίνει μιὰ μετάφραση τῶν ὕμνων θὰ γίνει μέσα στὰ σωστὰ πλαίσια, χωρὶς οἱ ὕμνοι νὰ χάσουν τὸ ἀνάλογο περιεχόμενό τους.

(συνεχίζεται)

Μποροῦμε νὰ ἀμνηστεύουμε τὶς αἱρέσεις ἐν ὀνόματι τῆς «Ἀγάπης»; Β΄.

Μακαριστοῦ ἁγίου Γέροντος
Ἀρχιμ. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου

(Ἀπόσπασμα ἀνοικτῆς ἐπιστολῆς, τὴν ὁποία ἀπέστειλε ὁ ἅγιος Γέροντας, τὸ ἔτος 1969,

πρὸς τὸν τότε Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην Ἀθηναγόραν)

Ἀκούσατε, Παναγιώτατε, μίαν παράδοξον ἀλήθειαν: ΟΧΙ! Ἡμεῖς ἀγαπῶμεν πραγματικῶς καὶ εἰλικρινῶς τοὺς αἱρετικούς, ἡμεῖς οἱ «στενοκέφαλοι» καὶ «φανατικοί», καὶ οὐχὶ Ὑμεῖς καὶ οἱ μεθ᾽ Ὑμῶν. Ἡ ἀγάπη Ὑμῶν, δὲν εἶναι γνησία, ἀλλὰ ἐπιφανειακὴ καὶ ἐπίπλαστος· δὲν εἶναι ἄνωθεν κατερχομένη, ἀλλ᾽ ἀγάπη ἐπίγειος, ψυχική, δαιμονιώδης…

Ποῖος ἀγαπᾷ εἰλικρινῶς τὸν νοσοῦντα; Ὁ λέγων πρὸς αὐτόν: «εἶσαι ὑγιέστατος, τρῶγε ὅ,τι θέλεις», καὶ ἀπεργαζόμενος οὔτω χαλεπωτέραν τὴν νόσον καὶ ταχύτερον τὸν θάνατον, ἢ (τὸν ἀγαπᾷ εἰλικρινῶς) ὁ ἐπισημαίνων αὐτῷ τὴν ἀσθένειαν καὶ ἀπαγορεύων τὰς βλαπτούσας τροφάς;

Ἡμεῖς, ἐπισημαίνοντες τὰς πλάνας τῶν αἱρετικῶν καὶ διακηρύσσοντες ὅτι ἀκολουθοῦσιν ὁδῷ ἐπισφαλεστάτῃ, ὑπάρχει ἐλπὶς νὰ δημιουργήσωμεν ἐν αὐτοῖς κρίσιν συνειδήσεως καὶ ἔφεσιν ἀναζητήσεως τῆς ἀλήθειας. Ὑμεῖς (ὅμως) καὶ οἱ μεθ᾽ Ὑμῶν, διακηρύσσοντες ὅτι «οὐδὲν μᾶς χωρίζει» ἀπὸ τῶν αἱρετικῶν κ.τ.τ., ναρκοῦτε καὶ ἀποκοιμίζετε αὐτοὺς καὶ ἀποκλείετε ἔμπροσθεν αὐτῶν τὴν ὁδὸν τῆς ἀλήθειας. Οὕτως ἐφαρμόζεται ἐν προκειμένῳ τὸ προφητικόν: «Λαός μου, οἱ μακαρίζοντες ὑμᾶς πλανῶσιν ὑμᾶς» (Ἡσ. γ´, 12). Καὶ «ὅτι οὐ κενὰ τὰ ρήματα μαρτυρεῖ τὰ πράγματα». 

 *

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1053-1056.

Ὑμνολογία, ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ καὶ ποιμαντικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας Β΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Ἀκόμη, πολλὲς φορές, ποιμένες καὶ λαϊκοί, ἀλλὰ πιὸ πολὺ οἱ ἱεροψάλτες, βρισκόμαστε στὴ θέση νὰ μὴν εἴμαστε προσεκτικοὶ στὰ νοήματα τῶν ψαλλομένων ἀλλὰ νὰ περιφέρεται ἡ σκέψη μᾶς ἀλλοῦ. Εἶναι χαρακτηριστικὸς ἕνα ὕμνος τῆς Ἐκκλησίας μας, ποῦ λέγει τὰ ἑξῆς: «Πολλάκις τὴν ὑμνωδίαν ἐκτελῶν, εὑρέθην τὴν ἁμαρτίαν ἐκπληρῶν, τὴ μὲν γλώττη ἄσματα φθεγγόμενος, τὴ δὲ ψυχὴ ἄτοπα λογιζόμενος»[i]. Δηλαδή: Πολλὲς φορὲς ἐνῶ ἔψαλλα ἕνα ὕμνο, βρέθηκα νὰ ἁμαρτάνω, διότι μὲ τὴ γλώσσα μου ἔψαλλα ἄσματα ἐνῶ μὲ τὴ ψυχή μου σκεφτόμουν ἄτοπα. Ἡ σκέψη μας καὶ ὁλόκληρος ὁ ἐαυτὸς μᾶς πρέπει νὰ βρίσκεται προσηλωμένος στὰ λόγια τῶν ὕμνων καὶ νὰ βιώνουμε συνεχῶς τὶς ἀλήθειες ποῦ κρύβει ἡ ἐκκλησιαστικὴ ποίηση καὶ τὶς ὁποῖες προσπαθεῖ ἡ ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ νὰ τονίσει μὲ τὸν δικό της τρόπο.

Ἡ ψαλμωδία εἶναι ὑπόθεση ὄχι μόνο των ἱεροψαλτῶν ἀλλὰ καὶ τῶν ποιμένων. Οἱ ποιμένες, ἀσκώντας τὸ ποιμαντικό τους ἔργο στὴν ἐπισκοπὴ καὶ στὴν ἐνορία, πρέπει νὰ χρησιμοποιήσουν τὴν ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ στὴν καθημερινὴ πράξη τῆς Ἐκκλησίας. Μποροῦν νὰ συγκροτήσουν βυζαντινὲς χορωδίες, νὰ διοργανώσουν ἡμερίδες καὶ συνέδρια, μὲ σκοπὸ τὴν προβολὴ τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς καθὼς καὶ τῆς ὑμνογραφίας τῆς Ἐκκλησίας μας, νὰ ἐκδώσουν ποικίλα βιβλία, ποῦ νὰ περιέχουν μετάφραση ἢ ἑρμηνεία τῶν ὕμνων τῆς Ἐκκλησίας μας. Εἶναι σημαντικὸ οἱ νέοι νὰ ἔχουν μιὰ σωστὴ προσέγγιση στὴν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας καὶ νὰ μποροῦν νὰ κατανοοῦν τὴ γλώσσα, ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ Ἐκκλησία μας.

(συνεχίζεται)

---

[i] Παρακλητική, Στιχηρὸ ἀπόστιχο, ὄρθρου Δευτέρας πρωί, ἦχος Γ΄.

Μποροῦμε νὰ ἀμνηστεύουμε τὶς αἱρέσεις ἐν ὀνόματι τῆς «Ἀγάπης»; Α΄.

Μακαριστοῦ ἁγίου Γέροντος
Ἀρχιμ. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου

 

(Ἀπόσπασμα ἀνοικτῆς ἐπιστολῆς, τὴν ὁποία ἀπέστειλε ὁ ἅγιος Γέροντας, τὸ ἔτος 1969,
πρὸς τὸν τότε Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην Ἀθηναγόραν)

Παναγιώτατε·

ψάλλετε καὶ Ὑμεῖς καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες Ὑμῖν, εἰς πάντας τοὺς ἤχους τὸ τροπάριον τῆς «Ἀγάπης». Ἀγάπη, ἀγάπη, ἀγάπη! «Ἀγάπη ἄνευ ὅρων καὶ ὁρίων». Ἐν ὀνόματι τῆς ἀγάπης τοῦτο, ἐν ὀνόματι τῆς ἀγάπης ἐκεῖνο, ἐν ὀνόματι τῆς ἀγάπης τὸ ἄλλο…

Περίεργον ὄμως!

Ἐφ᾽ ὅσον ἡ καρδία Ὑμῶν ἐκχειλίζει ἐξ ἀγάπης καὶ ἐξ αὐτῆς ἐκπηγάζουσι πολύρροα ρεύματα, φθάνοντα μέχρι τῶν ἐσχατιῶν τῆς Δύσεως καὶ δημιουργοῦντα πελάγη, εἰς ἃ ἀνέτως καὶ μετ᾽ εὐφροσύνης κολυμβῶσι πασῶν τῶν ἀποχρώσεων οἱ αἱρετικοί, πῶς δὲν διατίθενται ὀλίγαι σταγόνες ἀγάπης καὶ διὰ τοὺς ταλαιπώρους Ὀρθοδόξους; Δι᾽ ἐκείνους ἐκ τῶν Ὀρθοδόξων, οἴτινες σκανδαλίζονται, βλέποντες τὸν Ὀρθόδοξον Πατριάρχην Κων/πόλεως νὰ ἀθετῇ –ἐν ὀνόματι τῆς ἀγάπης!– ἱεροὺς Κανόνας, νὰ ἀνατρέπῃ αἰωνοβίους Παραδόσεις, νὰ κρημνίζῃ τείχη ἀσφαλείας, νὰ μεταίρῃ ὅρια ἃ ἔθεντο ἁγιώτατοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας; Δι᾽ αὐτοὺς ἐστείρευσαν οἱ πηγαὶ τῆς ἀγάπης Ὑμῶν, Παναγιώτατε; Δι᾽ αὐτοὺς δὲν ὑπάρχει οὔτε μόριον στοργῆς; Οὔτε κἂν ἴχνος εὐσπλαγχνίας ἢ οἴκτου;

Ἀγάπη λοιπὸν πρὸς τοὺς αἱρετικούς, ἀλλ᾽ ἀδιαφορία καὶ περιφρόνησις πρὸς τοὺς Ὀρθοδόξους!

Ἐπὶ τέλους, Παναγιώτατε, ποῦ ὁδηγεῖτε τὴν Ἐκκλησίαν;

Ἆράγε ὅμως ἀγαπᾶτε πράγματι τοὺς αἱρετικούς; 

 *

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1053-1056.

Ὑμνολογία, ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ καὶ ποιμαντικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας A΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Ἡ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μᾶς εἶναι πολὺ πλούσια καὶ γεμάτη ἀπὸ ὑψηλὰ νοήματα, ὅπως καὶ ὅλες οἱ ἐκκλησιαστικὲς τέχνες. Πιὸ κάτω θὰ δοῦμε μὲ ποιὸ τρόπο οἱ ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, ἐπίσκοποι καὶ ἱερεῖς, μποροῦν νὰ χρησιμοποιήσουν τὴν ὑμνολογία καὶ τὴν ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ στὸ ποιμαντικό τους ἔργο.

Ἀρχικὰ θὰ μπορούσαμε νὰ διαπιστώσουμε πῶς μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ποίηση οἱ ὑμνογράφοι ἐκφράζουν τὰ ὀρθόδοξα δόγματα καὶ γενικὰ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας. Στὸν μικρὸ ἐσπερινὸ[i] κάθε ἤχου ὑπάρχουν τὰ λεγόμενα Δογματικὰ Θεοτοκία, τὰ ὁποῖα, ὅπως τὸ λέγει καὶ ἡ λέξη, περιέχουν δογματικὲς ἀλήθειες τῆς Ἐκκλησίας μας. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὰ πρῶτα Θεοτοκία στὸν ἑσπερινὸ κάθε ἤχου[ii]. Ἔτσι μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο οἱ πιστοὶ μποροῦν εὔκολα καὶ ἀβίαστα νὰ μάθουν τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας. 

Ἡ ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ σκοπὸ ἔχει νὰ ὑποβοηθεῖ, ἔτσι ὥστε οἱ πιστοὶ νὰ μποροῦν νὰ κατανοήσουν καὶ νὰ βιώσουν καλύτερά τα νοήματα, ποῦ ὑπάρχουν στὴν ἐκκλησιαστικὴ ὑμνολογία. Ἡ μουσικὴ αὐτὴ καθ’ ἐαυτὴ δὲν εἶναι αὐτοσκοπὸς ἀλλὰ ἕνα μέσο καὶ ἕνας τρόπος, μὲ τὸν ὁποῖο εἰσέρχονται στὴν ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου τὰ νοήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ποιήσεως. Ὅταν ἡ ἐκκλησιαστικὴ μουσικὴ αὐτονομηθεῖ καὶ γίνει αὐτοσκοπός, τότε ἁπλὰ ἐξυπηρετεῖ τὴν ἀνθρώπινη ματαιοδοξία καὶ τὴν ἐπίδειξη τῶν φωνητικῶν ἱκανοτήτων τοῦ ἱεροψάλτη. Δυστυχῶς τὶς περισσότερες φορὲς στὴ σημερινὴ πραγματικότητα οἱ μελωδοὶ συνθέτουν ὕμνους, οἱ ὁποῖοι δὲν βοηθοῦν τὸ σκοπὸ γιὰ τὸν ὁποῖο ὑπάρχει ἡ μουσική, ἀλλὰ μὲ τὶς μελωδικές τους γραμμὲς σκοπὸ ἔχουν νὰ ἐντυπωσιάσουν τὸ ἐκκλησίασμα μὲ τὶς ἐντυπωσιακές τους «θέσεις» (μελωδικὲς γραμμές). Γι’ αὐτὸ βλέπουμε σήμερα ὅτι ἔχει ἐπεκταθεῖ ἡ ἔκταση τῆς κλίμακας καὶ τῶν μελωδικῶν γραμμῶν κάθε ἤχου, ἔτσι ὥστε νὰ ἀνταποκρίνονται οἱ ἦχοι στὶς σημερινὲς ἀπαιτήσεις τοῦ ἱεροψάλτη. Ἡ ἔκταση τῆς κλίμακας κάθε ἤχου στὰ κλασσικὰ κείμενα εἶναι πολὺ μικρότερη ἀπὸ τὴ σημερινὴ ἔκταση τῆς κλίμακας τῶν ἤχων. Εἶναι καὶ αὐτὸ δεῖγμα τῆς προσπάθειας τῶν μελωδῶν νὰ ἐπιδείξουν τὶς φωνητικὲς ἱκανότητες τοῦ ἱεροψάλτη καὶ ὄχι νὰ τονίσουν τὸ νόημα τῶν ὕμνων.

(συνεχίζεται)

---

[i] Ὁ μικρὸς ἑσπερινὸς κάθε ἤχου τελεῖται τὸ ἀπόγευμα τοῦ Σαββάτου, ὅταν πρόκειται τὸ βράδυ τῆς ἴδιας μέρας νὰ τελεστεῖ ἀργυπνία.

[ii] Βλ. Πρῶτο θεοτοκίο τοῦ Ἃ΄ ἤχου: «Τὴν παγκόσμιον δόξαν, τὴν ἐξ ἀνρθρώπων σπαρείσαν, καὶ τὸν Δεσπότην τεκοῦσαν, τὴν ἐπουράνιον πύλην, ὑμνήσωμεν Μαρίαν τὴν Παρθένον, τῶν Ἀσωμάτων το ἄσμα καὶ τῶν πιστῶν το ἐγκαλώπισμα. Αὕτη γὰρ ἀνεδείχθη οὐρανός, καὶ ναὸς τῆς θεότητος. Αὕτη τὸ μεσότοιχον τῆς ἔχθρας καθελοῦσα, εἰρήνην ἀντεισῆξε καὶ τὸ Βασίλειον ἠνέωξε...».

Οἱ Ἅγιοι δεκατρεῖς ὁσιομάρτυρες τῆς Μονῆς Καντάρας Β΄.

Τὸ παρεκκλήσιον τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σταυροβουνίου, μέσα στὸ δάσος τοῦ Σταυροβουνίου, ἀφιερωμένο εἰς τὴν μνήμην τῶν “13 ὁσιομαρτύρων τῆς Μονῆς Καντάρας, τῶν ὑπὸ τῶν παπικῶν βασανισθέντων καὶ καέντων”. (Ὁ ἴδιος Ναὸς εἶναι ἀφιερωμένος ἐν ταυτῷ καὶ εἰς τὴν μνήμην τοῦ Ἁγίου Φανουρίου)

Ὁ μαρτυρικὸς θάνατος τῶν 13 αὐτῶν Ὁσιομαρτύρων καὶ Ὁμολογητῶν σὲ ὅλους μας καὶ σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες διασαλπίζει περιτράνως ὅτι ἡ διαφορὰ Ὀρθοδοξίας καὶ Παπισμοῦ (τοῦ λεγομένου Ρωμαιοκαθολικισμοῦ) δὲν εἶναι καθόλου παρωνυχίδα, ὅπως θέλουν πολλοὶ νὰ τὴν παρουσιάζουν. Ἀπὸ θεολογικῆς καὶ σωτηριολογικῆς ἀπόψεως ἡ διαφορὰ αὐτὴ εἶναι τόσο μεγάλη, ὅση ἀκριβῶς εἶναι ἡ ἀπόστασι, ποὺ χωρίζει τὸν Παράδεισο ἀπὸ τὴν Κόλαση. Γι᾽ αὐτὸ ἀκριβῶς τὸ λόγο προτίμησαν οἱ ἅγιοι Μοναχοὶ τὸν θάνατο, παρὰ νὰ «ἐκλατινίσουν», ἔστω καὶ κατ᾽ ἐλάχιστο, τὴν ἀτόφια Ὀρθόδοξον Πίστι τους. Γι᾽ αὐτὸ ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴ μνήμη τους στὶς 19 Μαΐου κάθε χρόνο καὶ δοξολογεῖ τὸν Θεόν, τὸν «θαυμαστὸν ἐν τοῖς ἁγίοις Αὐτοῦ»!

 *

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1041-1042.

H ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΘΩΜΑ ΣΤ΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Ἡ παράδοση φέρει τὸν ἀπόστολο Θωμᾶ νὰ εὐαγγελίζεται τὸ χαρμόσυνο μήνυμα τοῦ Κυρίου στὶς ἀνατολικὲς χῶρες μεταξὺ τῆς Συρίας, Περσίας και Ἰνδιῶν. Ἕνα ἀπόκρυφο σύγγραμμα, οἱ Πράξεις, περιγράφει τὸ ἔργο τοῦ Θωμᾶ στὶς Ἰνδίες σὲ δεκατρία ἐπεισόδια, καὶ μετὰ ἀκολουθεῖ ἡ διήγηση γιὰ τὸ μαρτύριο τοῦ ἀποστόλου. Ὅταν οἱ ἀπόστολοι ἔβαλαν κλήρους γιὰ νὰ καθορίσουν τὶς περιοχὲς τῆς ἱεραποστολῆς, στὸν Θωμᾶ ἔπεσε ὁ κλῆρος νὰ κηρύξῃ τὸ Εὐαγγέλιο στὶς Ἰνδίες. Ἐπειδὴ αὐτὸς ἀρνήθηκε νὰ ἀναλάβῃ τὴν ἀποστολή, ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς τὸν πώλησε σὲ ἕνα Ἰνδὸ ἔμπορο, ἀφοῦ ἔλαβε καὶ κανονικὴ ἀπόδειξη ἀγορᾶς. Ὁ Θωμᾶς ὁδηγήθηκε στὸν βασιλιᾶ τῶν Ἰνδῶν Ὑνδοφέρνη. Ὁ βασιλιᾶς ἔδωσε στὸν Θωμᾶ χρήματα, γιὰ τὴν ἀνέγερση ἀνακτόρου. Ὅταν τὸν ρώτησε γιατὶ καθυστερεῖ ἡ ἀνέγερση, αὐτὸς ἀπάντησε ὅτι ἤδη ἔκτισε γι’ αὐτὸν ἀνάκτορο στοὺς οὐρανούς, διότι τὰ χρήματα τὰ ἔδωσε στοὺς πτωχούς. Ἡ ἐπιφανὴς γυναῖκα Μυγδονία ἀφοῦ ἄκουσε τὸ κήρυγμα τοῦ ἀποστόλου Θωμᾶ ἐγκατέλειψε τὸν σύζυγό της, ὁπότε ὁ ἀπόστολος ρίπτεται στὴν φυλακή, ὅπου προέφερε τὸν ἐξαιρετικὸ ὕμνο τῆς ψυχῆς. Ἀφοῦ βγῆκε ἀπὸ τὴ φυλακὴ ἔπεισε καὶ αὐτὴ τὴν σύζυγο τοῦ νέου βασιλιᾶ Μισδαίου Τερτία νὰ ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τὸν ἄνδρα της καὶ βαπτίζει τὸν γιὸ τοῦ βασιλιᾶ τὸν Ἰουζάνη. Κατὰ διαταγὴ τοῦ βασιλιᾶ φονεύτηκε στὸ ὅρος[1].

Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται τὴν 6^η Ὀκτωβρίου.

---

[1] Βλ. Π. ΧΡΗΣΤΟΥ, «Θωμᾶς», ΘΗΕ (1965), τ. 6, στ. 573-574.

Οἱ Ἅγιοι δεκατρεῖς ὁσιομάρτυρες τῆς Μονῆς Καντάρας A΄.

Τὸ 13ο αἰώνα ἡ Κύπρος καταδυναστευόταν ἀπὸ τοὺς τότε κατακτητές της Φράγκους (Λουζινιανούς). Ὁ Ὀρθόδοξος κλῆρος διωκόταν βάναυσα καὶ ὁ λαὸς ἐταλαιπωρεῖτο ἀφάνταστα, γιὰ νὰ ἐξαναγκαστῇ νὰ φραγκέψῇ. Κύριο καὶ ῥωμαλέο στήριγμα τοῦ λαοῦ στὸν ἀγώνα του νὰ μὴ χάσῃ τὴν ἐθνική του αὐτοσυνειδησία καὶ τὴν Ὀρθόδοξη Πίστι του ὑπῆρξαν ἅγιοι Μοναχοί, μὲ χαρακτηριστικώτερο παράδειγμα τοὺς 13 Ὁσιομάρτυρες τῆς Μονῆς τῆς Παναγίας τῆς Κανταριώτισσας, ποὺ βρισκόταν στὴν ὀροσειρὰ τοῦ Πενταδακτύλου. Ἡγούμενος τῆς Μονῆς αὐτῆς ἦταν τότε ὁ Ἰωάννης, καὶ τὰ ὀνόματα τῶν ὑπολοίπων ἦταν: Κόνωνας, Ἱερεμίας, Μᾶρκος, Θεόκτιστος, Κύριλλος, Βαρνάβας, Μάξιμος, Ἰωσήφ, Γερμανός, Γεράσιμος καὶ Γεννάδιος (οἱ δύο τελευταῖοι προέρχονταν ἀπὸ τὴ Μονὴ Μαχαιρᾶ).

Γιὰ τὴν ἐμμονή τους στὴν Ὀρθόδοξον Πίστι καὶ Παράδοσι, φυλακίστηκαν ἀπὸ τὴν Λατινικὴ-Παπικὴ ἐξουσία, στὴν ὁποίαν ἦταν ὑπόδουλη τότε ἡ Νῆσος μας, στὶς φυλακὲς τῆς Λευκωσίας, ὅπου παρέμειναν γιὰ τρία χρόνια, ὑφιστάμενοι ἀπάνθρωπα καὶ ἀπερίγραπτα μαρτύρια. Τελικὰ τοὺς κατεδίκασαν σὲ θάνατο, τοὺς ἀφαίρεσαν τὰ ἅγια «μοναχικὰ σχήματά» τους, τοὺς ἔδεσαν τὰ πόδια σὲ ἄγρια ἄλογα, τοὺς λιθοβόλησαν καὶ κατόπιν τοὺς ἔσυραν πάνω στὶς κοφτερὲς πέτρες τῆς κοίτης τοῦ ξεροποτάμου Πεδιαίου, ὅπου σήμερα εὑρίσκεται τὸ προάστειον τῆς Λευκωσίας “Ἅγιοι Ὁμολογιταί”, κτυπώντας τους ταυτοχρόνως χωρὶς ἔλεος, μὲ ῥαβδιά. Τέλος, τὰ κατακομματιασμένα καὶ καθῃμαγμένα σώματα τῶν Ἁγίων τὰ ἔριξαν στὶς φλόγες μεγάλης φωτιᾶς ποὺ ἄναψαν σὰν τάχα “αἱρετικούς”, καὶ μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο τελειώθηκαν. Ἔτσι παρέδωσαν στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ τὴν μακάριαν ψυχή τους καὶ δέχτηκαν ἀπ᾽ Αὐτὸν τριπλοῦς τοὺς στεφάνους: Τῶν Ὁσίων, τῶν Ὁμολογητῶν καὶ τῶν Μαρτύρων. Ἡ ἡμέρα τῆς ἐν Κυρίῳ τελειώσεώς τους ἦταν ἡ 19η Μαΐου τοῦ ἔτους 1231.

*

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1041-1042.

H ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΘΩΜΑ E΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Στὸ κατὰ Ἰωάννη Εὐαγγέλιο ἐπίσης ὁ Θωμᾶς ἀναφέρεται μέσα στοὺς πέντε μαθητές, οἱ ὁποῖοι συμμετέσχαν στὴ θαυμαστὴ ἀλιεία στὴ λίμνη τῆς Τιβεριάδας[1]. Ἀπὸ αὐτὸ συμπεραίνεται ὅτι ὁ Θωμᾶς ἦταν ἀλιέας στὸ ἐπάγγελμα.

Ἡ πρώτη Κυριακὴ μετὰ τὸ Πάσχα εἶναι ἡ Κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ ἢ τοῦ Ἀντίπασχα. Εἶναι Δεσποτικὴ ἑορτὴ καὶ ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τὴν ψηλάφηση τῆς πλευρᾶς τοῦ Κυρίου ἀπὸ τὸν Θωμᾶ.

Καὶ ἡ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας τονίζει «Ὦ καλὴ ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ! Τῶν πιστῶν τὰς καρδίας εἰς ἐπίγνωσιν ἧξε καὶ μετὰ φόβου ἐβόησεν. Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου, δόξα σοι». Δηλαδὴ ἡ καλὴ ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ ὁδήγησε τὶς καρδιὲς τῶν πιστῶν στὴν ἐπίγνωση τῆς δόξας τοῦ Κυρίου. Καὶ ἕνα ἄλλο τροπάριο ἀπὸ τὴν Πέμπτη ᾠδή τοῦ Κανόνα τῆς Κυριακῆς τοῦ Θωμᾶ ἀναφέρει: «Ὦ τῆς ἀληθῶς ἐπαινουμένης τοῦ Θωμᾶ, φρικτῆς ἐγχειρήσεως! Τολμηρῶς γὰρ ἐψηλάφησε τὴν πλευράν, τὴν τῷ θείῳ πυρὶ ἀπαστράπτουσαν». Ἐδῶ ὁ ὑμνογράφος ἐπαινεῖ τὸ φρικτὸ ἐγχείρημα τοῦ Θωμᾶ, ὁ ὁποῖος μὲ τόλμη ἐψηλάφησε τὴν πλευρὰ τοῦ Κυρίου, ἡ ὁποία ἀπαστράπτει τὴ θεία φωτιά.

(συνεχίζεται)

---

[1] Ἰω. κα΄, 2.

Οἱ 800.000 Μάρτυρες τῆς Σερβίας Γ΄.

Στὴ Νυρεμβέργη δίκασαν τοὺς ἐγκληματίες τοῦ ναζισμοῦ. Γιατὶ ὅμως δὲν δικάστηκαν καὶ οἱ δολοφόνοι τῶν 800.000 ἀδελφῶν μας τῆς Ὀρθόδοξης Σερβίας καὶ ὁ μέγας ὑπεύθυνος γιὰ τὶς σφαγὲς Πάπας τῆς Ρώμης; Δὲν ἀποτελεῖ ἆραγε ἔγκλημα τὸ ὅτι στὸ Γιασένοβατς καήκαν ζωντανοὶ χιλιάδες Ὀρθόδοξοι Σέρβοι; Δὲν ἀποτελεῖ ἔγκλημα τὸ ὅτι στὸ Ζάγκρεμπ ὁ διαβόητος Ἄντε Πάβελιτς ἔδειχνε μὲ περηφάνεια ἕνα τεράστιο καλάθι τὸ ὁποῖο (καυχιόταν) ὅτι περιεῖχε 20.000 μάτια Ὀρθόδοξων Σέρβων;

Κι ὅμως! Ὄχι μόνο δὲν τιμωρήθηκαν ποτὲ αὐτοὶ οἱ δολοφόνοι, ἀλλά, ἐπιπλέον, οἱ παπικοὶ κατέβαλαν ὅλες τὶς δυνάμεις καὶ τὴν ἐπιρροή τους γιὰ νὰ ἀποσιωπηθεῖ ἡ σφαγὴ αὐτὴ τῶν 800.000 (μάλιστα: ὀκτακόσιων χιλιάδων!) Ὀρθοδόξων Σέρβων. Ἔτσι τὸ 1945, ὕστερα ἀπὸ τὴν ἦττα τοῦ ναζισμοῦ, ὁ Ἄντε Πάβελιτς κι ὁ ἀρχηγὸς τῆς Κρατικῆς Ἀσφάλειάς του δραπέτευσαν καὶ κατέφυγαν στὸ Βατικανὸ καὶ ἔγιναν καλόγηροι! Ἐκεῖ παρέμειναν γιὰ πολύ, κρυμμένοι μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Βατικανοῦ, ἀπὸ ὅπου φυγαδεύτηκαν στὴν Ἀργεντινή, ὅπου καὶ ἐθεῶντο μέχρι πρόσφατα, ἀφοῦ στὸ μεταξύ, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Καρδινάλιου Σπέλμαν, πῆραν ξένη ὑπηκοότητα.

Οἱ 800.000 (ὀκτακόσιες χιλιάδες) μάρτυρες τῆς Σερβίας μὲ τὸ τίμιο αἷμα Τους ἔγραψαν στὴν Ἱστορία μιὰ ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ὁμαδικὲς θυσίες τῆς Ὀρθοδοξίας ἡ ὁποία, στολισμένη μὲ τὸ ἡρωϊκό τους αἷμα σὰν πορφύρα καὶ βύσσο, ἱκετεύει τὸν Κύριο νὰ τὴ διασώζῃ ἀπὸ τὴν αἵρεσι καὶ τὸ σχίσμα. Ἂς ἐλπίσουμε ὅτι ἡ Ἐκκλησία μας θὰ ὁρίσῃ σύντομα τὴν ἐπίσημη μέρα, ποὺ θὰ ἑορτάζεται ἡ ἱερὴ μνήμη τους, ὤστε ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ νὰ τοὺς ἀποδίδῃ τὴν προσήκουσα τιμή.

Ἀπὸ τὸ βιβλίο, «Ὀρθοδοξία καὶ Παπισμὸς σὲ διάλογο»,
ἔκδοσις Ἱερᾶς Μονῆς Σταυροβουνίου, Λευκωσία 1983

*

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1043-1046.

H ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΘΩΜΑ Δ΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Μετὰ ἀπὸ ὀκτὼ μέρες πάλιν οἱ μαθητὲς ἦσαν μαζεμένοι στὸ σπίτι καὶ μαζὶ μὲ αὐτοὺς ἦταν καὶ ὁ Θωμᾶς. Τότε, ἐνῷ οἱ πόρτες τοῦ ὑπερώου στὰ Ἱεροσόλυμα ἦταν κλειστὲς καὶ ἡ εἴσοδος διὰ μέσου αὐτῶν ἀδύνατη, ἐμφανίστηκε σ’ αὐτοὺς ὁ Κύριος καὶ τοὺς λέγει: «Εἰρήνη ὑμῖν». Τότε λέγει καὶ στὸν Θωμᾶ: «φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε καὶ ἴδε τὰς χεῖράς μου, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου καὶ βάλε εἰς τὴν πλευράν μου, καὶ μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός». Τότε ὁ Θωμᾶς, ὁμολογώντας πίστη στὴ θεανδρικὴ πραγματικότητα τοῦ ἀναστάντος Κυρίου, ἀποκρίθηκε πρὸς Αὐτὸν καὶ εἶπε: «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου». Λέγει λοιπὸν σ’ αὐτὸν ὁ Κύριος: «Ὅτι ἑώρακάς με πεπίστευκας. Μακάριοι οἱ μὴ ἰδόντες καὶ πιστεύσαντες». Δηλαδή: «Ἐπίστεψες ἐπειδὴ μὲ εἶδες. Εἶναι μακάριοι ὅμως καὶ καλότυχοι αὐτοί, οἱ ὁποῖοι ἂν καὶ δὲν εἶδαν μὲ τὰ μάτια τους, ὅπως εἶδες ἐσύ, πίστεψαν»[1].

Δὲν γνωρίζουμε ἂν ὁ ἀπόστολος Θωμᾶς μετὰ τὴν πρόσκληση τοῦ Κυρίου γιὰ νὰ ψηλαφήσῃ τὴν πλευρά, τὴν ἐψηλάφησε. Ἀντίθετα μάλιστα μόλις ὁ Κύριος τὸν προσκάλεσε νὰ ψηλαφήσῃ τὴν πλευρά, ὁ Θωμᾶς ἀνεφώνησε «ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου». Αὐτὸ δείχνει μᾶλλον ὅτι ὁ Θωμᾶς δὲν προέβη στὴν ψηλάφηση τῆς πλευρᾶς τοῦ Κυρίου. Ἡ Ὀρθόδοξη ὑμνολογία καθὼς καὶ ἡ εἰκονογραφία παρουσιάζουν τὸν Θωμᾶ νὰ ἐκτελῇ τὴν πρόσκληση τοῦ Κυρίου γιὰ νὰ ψηλαφήσῃ τὴν πλευρά Του.

(συνεχίζεται)

---

[1] Ἰω. κ΄, 19-29.

Οἱ 800.000 Μάρτυρες τῆς Σερβίας Β΄.

Στὸ μεταξὺ, ἐνῶ ὁ παπικὸς Ἀρχιεπίσκοπος Στέπινατς εὐωχεῖτο μὲ τοὺς ἐκπροσώπους τοῦ Χίτλερ καὶ τοῦ Μουσολίνι, τὴν ἰδίαν ἡμέρα, ἡ Γκεστάπο συλλαμβάνει τὸν Ὀρθόδοξο Σέρβο Πατριάρχη Γαβριήλ, στὴ Μονὴ τοῦ Ὄτρογκ, μαζὶ μὲ ἄλλους Ὀρθόδοξους Ἐπισκόπους, γιὰ νὰ τοὺς ὀδηγήσῃ στὸ στρατόπεδο τοῦ θανάτου, στὸ φρικτὸ Μαουτχάουζεν.

Τὴν ἴδια ὤρα χιλιάδες Ὀρθόδοξοι κλείστηκαν σὲ ναὸ τῆς περιοχῆς Γκλίνα, τὴν 21ην Αὐγούστου 1941, καὶ ἀφοῦ ἔψαλλαν τὴν νεκρώσιμη ἀκολουθία τοῦ ἐαυτοῦ τους, σφαγιάστηκαν ὅλοι μέσα στὸ ναό. Μόνον ὁ νεαρὸς Λιοῦμχο Γιάντακ ἐπέζησε γιὰ νὰ διηγηθῇ ἀργότερα τὰ φοβερὰ συμβάντα.

Οἱ κεφαλὲς τῶν ὀρθοδόξων ἱερέων, ποὺ σφαγιάστηκαν κατόπιν τρομερῶν βασανιστηρίων, περιφέρονταν στὶς ὁδοὺς καὶ στὶς ἀγυιὲς χλευαστικά. Ὁ γνωστὸς γιὰ τὴν ὀρθόδοξη δράση του Σέρβος Μίλας Τέσλιτς διαμελίστηκε ζωντανός, ἐνῶ ὁ παπικὸς σαδιστὴς δολοφόνος του φωτογραφίστηκε μὲ τὴν πάλλουσα ἀκόμη καρδιὰ τοῦ γενναίου ἱερομάρτυρα στὰ αἱμοσταγῆ χέρια του. Ὁ διαβόητος παπικὸς ἱερέας Βλάχο Μαργκέτιτς ἐπιδόθηκε στὸν προσηλυτισμὸ τῶν Ὀρθοδόξων στὴν παπικὴ αἵρεση. Ὅποιος ἀρνιόταν τὸν ἔγδερναν ζωντανό!

(συνεχίζεται)

*

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1043-1046.

H ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΘΩΜΑ Γ΄.

Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Μετὰ τὴν ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ὁ Ἰησοῦς ἐμφανίστηκε στοὺς μαθητές του, στὸ σπίτι, ὅπου ἦσαν μαζεμένοι αὐτοί, ἐξ αἰτίας τοῦ φόβου, ποὺ εἶχαν γιὰ τοὺς Ἰουδαίους. Ὅμως ὁ Θωμᾶς, οἰκονομικῶς, ὅπως ἀναφέρει ἡ ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μας, δὲν ἦταν μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους μαθητές, ὅταν ἐμφανίστηκε σ’ αὐτοὺς ὁ Κύριος. Ὅταν λοιπὸν ἦλθε ὁ Θωμᾶς, τοῦ ἔλεγαν οἱ ἄλλοι μαθητὲς ὅτι εἶδαν τὸν Κύριο. Ὁ Θωμᾶς ὅμως τοὺς ἀπάντησε: «Ἐὰν μὴ ἴδω ἐν ταῖς χερσὶν αὐτοῦ τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὸν δάκτυλόν μου εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων, καὶ βάλω τὴν χεῖρά μου εἰς τὴν πλευράν αὐτοῦ οὐ μὴ πιστεύσω»[1]. Ὁ Θωμᾶς ζητᾶ νὰ δῇ αὐτὸς προσωπικὰ τὸν Κύριο. Καὶ ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλὰ ζητᾶ νὰ ψηλαφήσῃ καὶ τὸν τύπο τῶν ἥλων. Καὶ δὲν μένει μέχρι ἐδῶ, ἀλλὰ ζητᾶ νὰ βάλῃ τὸ δάκτυλό του στὸν τύπο τῶν ἥλων καὶ τὸ χέρι του στὴν πλευρὰ τοῦ Κυρίου[2].

Ὅπως ἀναφέρει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, ὁ ἀπόστολος Θωμᾶς ζητοῦσε τὴν πίστη, ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν παχυτάτη αἴσθηση, καὶ δὲν πίστεψε οὔτε σὲ αὐτὰ ποὺ ἔβλεπε. Δὲν εἶπε «ἂν δὲν δῶ» ἀλλὰ «ἂν μὴ ψηλαφήσω», διότι ἴσως θὰ πίστευε ὅτι αὐτὸ ποὺ βλέπει εἶναι φαντασία[3]. Ὁ Θωμᾶς δὲν πίστεψε στὰ λόγια τῶν ἀποστόλων, ὄχι τόσο ἀπιστῶν στὰ λόγια τους, ἀλλὰ θεωρώντας ὅτι εἶναι ἀδύνατο κάποιος νὰ ἀναστηθῇ ἀπὸ τοὺς νεκρούς[4]. «Σὺ δὲ», λέγει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, «ὅταν ἴδῃς (αὐτὸν) ἀπιστοῦντα τὸν μαθητήν, ἐννόησον τοῦ Δεσπότου τὴν φιλανθρωπίαν, πῶς καὶ ὑπὲρ μιᾶς ψυχῆς δείκνυσιν ἑαυτὸν τραύματα ἔχοντα, καὶ παραγίνεται ἵνα διασώσῃ καὶ τὸν ἕνα, καίτοι τῶν ἄλλων παχύτερον ὄντα»[5].

(συνεχίζεται)

---

[1] Ἰω, κ΄, 25. Ὁ Θωμᾶς δείχνει καὶ ὁμολογεῖ τὴν ἀπιστία του. Ἐνυπάρχει μάλιστα καὶ ἰσχυρογνωμοσύνη καὶ σ’ αὐτὰ τὰ λόγια του, ἀφοῦ ἐπαναλαμβάνει τὶς ἰδιες λέξεις. Καὶ οἱ ὑπόλοιποι ἀπόστολοι εἶχαν ἀπιστήσει στὰ λόγια τῶν μυροφόρων, ἀλλὰ ἡ ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ ἦταν λιγότερο δικαιολογημένη, ἐφ’ ὅσον τὴν ἐμφάνιση τοῦ Κυρίου μαρτυροῦσαν ἐπιπρόσθετα καὶ οἱ δέκα ἀπόστολοι.

[2] «Ζητεῖ γὰρ αὐτὸς ἰδεῖν αὐτόν. Καὶ οὐ τοῦτο μόνον, ἀλλὰ καὶ τὸν τύπον τῶν ἥλων. Καὶ οὐ μέχρι τούτων ἵστησι τὸ περίεργον, ἀλλὰ καὶ βαλεῖν τὸν δάκτυλον εἰς τὸν τύπον τῶν ἥλων καὶ τὴν χεῖρα εἰς τὴν πλευρὰν αὐτοῦ». ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΖΙΓΑΒΗΝΟΥ, Ἑρμηνεία τοῦ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγελίου, κ΄, PG 129, 1488C.

[3] «Τὴν διὰ τῆς αἰσθήσεως τῆς παχυτάτης ἐζήτει πίστιν, καὶ οὐδὲ τοῖς ὀφθαλμοῖς ἐπίστευεν. Οὐ γὰρ εἶπεν, Ἂν μὴ ἴδω, ἀλλ’ Ἐὰν μὴ ψηλαφήσω, φησί, μή πως φαντασία τὸ ὁρώμενον ᾖ. Καὶ μὴν οἱ μαθηταὶ ταῦτα ἀπαγγέλλοντες ἀξιόπιστοι τότε ἦσαν, καὶ αὐτὸς ὑπισχνούμενος. Ἀλλ’ ὅμως, ἐπειδὴ πλέον ἐζήτησεν, οὐδὲ τούτων αὐτὸν ἀπεστέρησεν ὁ Χριστός». ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΜΟΥ, Ὁμιλία ΠΖ΄, PG, 59, 473.

[4] «Τοῖς γὰρ ἀποστόλοις εἱρηκόσιν, ὅτι Ἑωράκαμεν τὸν Κύριον, οὐκ ἐπίστευσεν, οὐ τοσοῦτον ἐκείνοις ἀπιστῶν, ὅσον τὸ πρᾶγμα ἡγούμενος ἀδύνατον εἶναι, τουτέστιν, τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν». ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Ὁμιλία ΠΖ΄, PG, 59, 473.

[5] ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ, Ὁμιλία ΠΖ΄, PG, 59, 473.

Οἱ 800.000 Μάρτυρες τῆς Σερβίας Α΄.

Ἡ πονεμένη Ὀρθοδοξία δὲν εἶχε οὔτε κι ἔχει τὴν πολιτικὴ καὶ οἰκονομικὴ δύναμι γιὰ νὰ προβάλῃ τὰ πάθη καὶ τὰ μαρτύρια τῶν ἡρωικῶν παιδιῶν Της στὴν (τότε) Γιουγκοσλαβία κατὰ τὸ Β´ Παγκόσμιο πόλεμο. Ὁ κόσμος γνωρίζει καλὰ τὶς φρικαλεότητες τῶν Γερμανῶν ἐναντίον τῶν Ἑβραίων. Κι ὅμως, ἔγκλημα αποτρόπαιο, μιὰ φρικτὴ σφαγή, ἕνα ὁμαδικὸ μαρτύριο, ὄχι μόνο μὲ τὴν ἀνοχὴ ἀλλὰ δυστυχῶς καὶ μὲ τὴν εὐλογία τοῦ αἱρετικοῦ Παπισμοῦ, τελεσιουργήθηκε στὴν Κροατία τῆς Γιουγκοσλαβίας τὸ 1941, τὸ ὁποῖο ὅμως φοβερὸ αὐτὸ ἔγκλημα παρασιωπήθηκε ἔντεχνα ἀπὸ τὰ μέσα μαζικῆς ἐνημέρωσης μετὰ τὸ τέλος τοῦ πολέμου, καὶ ὁ πολὺς κόσμος τελείως τὸ ἀγνοεῖ!

Συγκεκριμένα, ἀκριβῶς μετὰ τὴν Γερμανοϊταλικὴ ἐπίθεσι ἐναντίον τῆς Γιουγκοσλαβίας, τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1941, οἱ παπικοὶ καὶ Γερμανοϊταλόφιλοι Κροᾶτες ἐπαναστατοῦν, καὶ μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Πάπα καὶ τοῦ Μουσολίνι τοποθετεῖται σὰν ἀρχηγός τους ὁ Ἄντε Πάβελιτς. Ἀμέσως ὕστερα, στὶς ἐπαρχίες Κροατία καὶ Σλοβενία, ἀκολουθοῦν γενικὲς σφαγὲς τῶν Ὀρθοδόξων Σέρβων, ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἴσως ποὺ συνέβησαν στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὅλοι οἱ ἐκεῖ εὑρισκόμενοι Ὀρθόδοξοι ἱερεῖς ἐκτελοῦνται, κυρίως μὲ λιθοβολισμό. Κι ὕστερα ἀκολουθεῖ γενικὴ σφαγή. Οἱ 800.000 (ὀκτακόσιες χιλιάδες) Ὀρθόδοξοι τῶν δύο ἐπαρχιῶν, ἀπὸ παιδιὰ τῶν πρώτων τάξεων τοῦ δημοτικοῦ μέχρι καὶ τοὺς κατάκοιτους γέροντες, δίνουν μιὰ καὶ μόνο ἀπάντησι στοὺς παρισταμένους πάντοτε κατὰ τὴν σφαγὴν καθολικοὺς ἱερεῖς ποὺ προσφέρονται νὰ τοὺς χαρίσουν τὴν ζωὴ ὑπὸ τὸν ὅρο νὰ ἀπαρνηθοῦν τὴν Πίστι τους καὶ νὰ γίνουν Καθολικοί: «Θέλουμε νὰ πεθάνουμε Χριστιανοὶ Ὀρθόδοξοι», ἦταν ἡ σταθερὴ καὶ μόνιμος ἀπάντησί τους. Καὶ οἱ παπικοὶ ἱερεῖς ἔδιναν τότε τὸ σῆμα τῆς ἄμεσης ἐκτελέσεώς τους!

*

Ἀπὸ τὸ τεῦχος 142-149, Μάιος, 2020 τοῦ περιοδικοῦ τῆς Ἱ. Μονῆς Σταυροβουνίου «Ο ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ». σσ. 1043-1046.