ΚΩΛΥΜΑΤΑ ΙΕΡΩΣΥΝΗΣ, ΑΠΟΡΡΕΟΝΤΑ ΑΠΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ

Κανὼν 18 τῶν ἁγίων Ἀποστόλων

Αὐτὸς ποὺ παντρεύτηκε χήρα ἢ γυναίκα διωγμένη ἀπὸ τὸν ἄντρα της ἢ πόρνη ἢ δούλη ἢ ἠθοποιὸ δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἐπίσκοπος ἢ πρεσβύτερος ἠ διάκονος ἢ γενικὰ νὰ συγκαταλέγεται στὸν ἱερατικὸ κατάλογο[1].

Ἑρμηνεία

Ἂν ἴσως στοὺς ἱερεῖς τῶν Ἰουδαίων ἦταν ἐμποδισμένον, τὸ νὰ παίρνουν γυναῖκες, πόρνη, ἢ διωγμένη ἀπὸ τὸν ἄντρα της, ἢ νὰ ἔχῃ ὄνομα κατηγορημένο: ‘γυναῖκα γάρ φησι πόρνην, καὶ βεβηλωμένην οὐ λήψονται, καὶ γυναῖκα ἐκβεβλημένην ἀπὸ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς. Ὅτι ἅγιός ἐστι Κυρίῳ τῷ Θεῷ αὐτοῦ. Πόσῳ μᾶλλον εἶναι ἐμποδισμένον τοῦτο εἰς τοὺς ἱερεῖς τοῦ Εὐαγγελίου; Ἰδοὺ γάρ φησιν μεῖζον τοῦ ἱεροῦ ᾧδε’. Γιὰ αὐτὸ καὶ ὁ ἀποστολικὸς κανόνας διορίζει ὅτι ὅποιος πάρῃ γυναῖκα χήρα, ἢ διωγμένη ἀπὸ τὸν ἄντρα της ἢ πόρνη ἢ δούλη ἢ μία ἀπὸ τὶς γυναῖκες ἐκείνες, ποὺ βρίσκονται στὶς κωμῳδίες καὶ σκηνές, καὶ ὑποκρίνονται διάφορα πρόσωπα, δὲν μπορεῖ νὰ γίνῃ ἐπίσκοπος, ἢ πρεσβύτερος ἢ διάκονος ἢ νὰ συγκαταριθμηθῇ σὲ ἱερατικὸ τάγμα. Ἐπειδὴ ὅλες αὐτὲς οἱ γυναῖκες εἶναι διαβεβλημένες, καὶ κατηγορημένες. Οἱ δὲ ἱερωμένοι ἀπὸ παντοῦ πρέπει νὰ εἶναι ἀκατηγόρητοι, καὶ ἀνεπίληπτοι, καθὼς λέγει ὁ μακάριος Παῦλος. Ὁ δὲ γ΄ τῆς στ΄ λέγει ὅτι οἱ πρεσβύτεροι, διάκονοι, ἢ ὑποδιάκονοι, ποὺ ἔλαβαν χήρα, ἢ μετὰ τὴ χειροτονία ἔπεσαν σὲ γάμο παράνομο, αὐτοὶ ἀφοῦ χωρίσουν ἀπὸ τὶς γυναῖκές τους, νὰ ἀργοῦν ἀπὸ τὴν ἱερωσύνη σὲ λίγο διάστημα καιροῦ, καὶ νὰ ἐπιτιμοῦνται. Ὕστερα νὰ ἐπαναλαμβάνουν τοὺς οἰκείους βαθμοὺς τῆς ἱερωσύνης, σὲ μεγαλύτερο ὅμως βαθμὸ νὰ μὴ προκόπτουν, ἀγκαλὰ καὶ ἡ στ΄ συγκαταβατικὰ οἰκονόμησε τότε αὐτούς, ἀπὸ τότε ὅμως καὶ ὕστερα, ὥρισεν ἡ ἴδια σύνοδος νὰ κρατῇ πάλιν ὁ ἀποστολικὸς κανόνας.

***

«Εἰδικὰ Κωλύματα»:… Τὰ μόνα κωλύματα γιὰ τὴν εἴσοδο στὸν ἱερὸ κλῆρο, τὰ ὁποῖα ἀναφέρονται σαφῶς στοὺς ἀποστολικοὺς κανόνας εἶναι ἡ διγαμία», καὶ ὁ γάμος μὲ δύο ἀδελφὲς ἢ μὲ μία ἀνεψιὰ ἢ μὲ μίαν, ἡ ὁποία δὲν ἦταν παρθένος...»[2].

***

«Κατὰ τὸν ἕκτο αἰῶνα μ.Χ. οἱ κανονισμοὶ γιὰ τὴν εἴσοδο στὸν ἱερὸ κλῆρο διευθετήθησαν ἀπὸ τὴ νομοθεσία τῆς πολιτείας. Ὁ αὐτοκράτορας Ἰουστινιανὸς Α΄ (527-565 μ.Χ.) θεσπίζει ὡς ἀκολούθως: ‘Δὲν ἐπιτρέπεται νὰ χειροτονοῦνται κληρικοί, παρὰ μόνο ἐὰν... ἔχουν ὀρθὴ πίστη καὶ ἔχουν βίο σεμνὸ καὶ οὔτε νὰ ἔχουν πατρευτῇ γυναῖκα, ποὺ συμβιοῦσε μὲ ἄνδρα χωρὶς γάμο...’[3].

***

«Ἀκολασίες τῶν συζύγων τῶν ἱερέων: Σὲ μερικὲς περιπτώσεις ἡ ἁγνότητα τῆς ἱερατικῆς τάξεως διαφυλασσόταν περισσότερο μὲ τὴν τιμωρία τῶν ἱερωμένων γιὰ τὴν ἀκολασία τῶν συζύγων τους. Ἡ σύνοδος στὴν Ἐλβίρα 31μ.Χ. (κανόνας 56^ος) θέσπισε ὅτι ἕνας κληρικὸς ὀφείλει νὰ ἀποπέμψῃ τὴ σύζυγό του ἐὰν αὐτὴ ἔπεσε στὸ ἁμάρτημα τῆς μοιχείας ἢ ἐὰν ἐπιθυμῇ ὅπως συζῇ μετ’ αὐτῆς, ὀφείλει ὅπως ζητήσῃ γιὰ αὐτὸν τὴν καθαίρεσή του ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία. Ἡ Α΄ σύνοδος στὸ Toledo 398μ.Χ. (κανόνας 7^ος) προτρέπει τοὺς κληρικοὺς καὶ τοὺς ἐξουσιοδοτεῖ, ὅπως σὲ περίπτωση κατὰ τὴν ὁποία οἱ σύζυγοί τους ἔπεφταν στὸ ἁμάρτημα τῆς μοιχείας, τὶς ἐγκλείσουν σὲ φυλακὲς καὶ τὶς ὑποβάλλουν σὲ μετάνοια μὲ τὴν ἐξάσκηση τῆς σωματικῆς νηστείας. Καὶ ἡ σύνοδος στὴ Νεοκαισάρεια 315μ.Χ. (κανόνας 8^ος) ἐθέσπισε ὅπως στὴν ἰδία περίπτωση ὁ κληρικὸς ἀποπέμψῃ τὴ μοιχαλίδα σύζυγό του ἀπὸ κοντά του ἢ ὅπως αὐτὸς καθ’ ἑαυτὸν παύσῃ νὰ ἐξασκῇ τὰ ἱερατικά του λειτουργήματα, ἐὰν ἐπιθυμῇ ὅπως συζήσῃ μαζί της, ὅταν πλέον καθαιρεθῇ ἀπὸ τὴν ἱερωσύνη... Τὸ ἴδιο ἀναφέρεται ὁμοίως καὶ στοὺς κανόνες τοῦ Φωτίου σὲ σχέση μὲ τοὺς ἱερεῖς καὶ διακόνους, τῶν ὁποίων οἱ σύζυγοι εἶχαν κακοποιηθῇ ἀπὸ τοὺς βάρβαρους στοὺς διαφόρους πολέμους καὶ τὶς βαρβαρικὲς εἰσβολές»[4].

---

[1] «Ὁ χήραν λαβών, ἢ ἐκβεβλημένην, ἢ ἑταίραν, ἢ οἰκέτιν, ἢ τῶν ἐπὶ σκηνῆς, οὐ δυναται εἶναι Ἐπίσκοπος, ἢ Πρεσβύτερος, ἢ Διάκονος, ἢ ὅλως τοῦ καταλόγου τοῦ ἱερατικοῦ».

[2] Ἰακώβου (Γεωργίου) Πηλίλη (ἐπισκόπου Κατάνης), Ἡ χριστιανικὴ ἱερωσύνη, Ὀργανισμὸς ἐκδόσεων Καμπανᾶ, 1988, σ. 716.

[3] «Κληρικοὺς οὐκ ἄλλως χειροτονεῖσθαι συγχωροῦμεν εἰ μὴ... καὶ ὀρθὴν πίστιν καὶ βίον ἔσχον καὶ οὐδὲ παλλακὴν... ἔσχον...». Ἰακώβου (Γεωργίου) Πηλίλη (ἐπισκόπου Κατάνης), Ἡ χριστιανικὴ ἱερωσύνη, Ὀργανισμὸς ἐκδόσεων Καμπανᾶ, 1988, σ. 717.

[4] Ἰακώβου (Γεωργίου) Πηλίλη (ἐπισκόπου Κατάνης), Ἡ χριστιανικὴ ἱερωσύνη, Ὀργανισμὸς ἐκδόσεων Καμπανᾶ, 1988, σ. 833.