Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης
Κρητιδογραφία (ἔργον μὲ ῾῾παστέλ᾽᾽), ὑπὸ τῆς Μονῆς μας (2016)

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης
Ἀρχαγγὲλσκ 1829 - Ἁγία Πετρούπολι 1908 

Ἅγιος θαυματουργός, ποὺ ὅλη του ἡ ζωὴ περιελουζόταν μέσα στὸ θαῦμα ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος ἀποτελοῦσε ἕναν καθ᾽ ἑαυτὸν ὁλοζώντανο ἔνθεο θαῦμα!

Γεννήθηκε τὴν 19ην Ὀκτωβρίου τοῦ ἔτους 1829 στὸ χωριὸ Σούρα τῆς ἐπαρχίας Ἀρχαγγέλσκ, μίας ἀκραίας βορεινῆς περιοχῆς τῆς Ῥωσίας. Οἱ πάμπτωχοι ὡς πρὸς τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ γονεῖς του, τὸν ἀνέθρεψαν μέσα στὰ πλουσιοπάροχα νάματα, τῆς ῥέουσας ἰάματα, Ὀρθοδόξου Πίστεως!

Ἂν καὶ κατὰ τὰ παιδικά του χρόνια παρουσίαζε μονίμως μίαν νοητικὴν ἀδυναμίαν, ὡσὰν ὑστέρησιν, ἐντούτοις ὅμως, κατόπιν τῶν ταπεινῶν καὶ ἐνθέρμων προσευχῶν πρὸς τὸν ζῶντα Θεόν, τοῦ ἰδίου καὶ τῶν γονέων του, Ἠλία καὶ Θεοδώρας, ἐντελῶς ξαφνικά, μέσα σὲ μίαν καὶ μόνο νύκτα, τὸ μέχρι τότε “σκοτισμένο” του μυαλὸ «ξεκαθάρισε» καὶ διέλαμψε θαυματουργικά! Ἐξεδήλωνε πλέον ὅλως ἰδιαίτερην πεφωτισμένην ὀξύνοιαν, γιὰ νὰ λάμπῃ, ἀπὸ τότε καὶ στὸ ἑξῆς, ἀλλὰ καὶ γιὰ πάντα, μέσα στὸ ἀνέσπερο φῶς τῆς ἁγιοπνευματικῆς ζωῆς! Μετὰ ἀπ’ αὐτὸ τὸ πρωτάκουστο καὶ ἐξαίσιο θαῦμα μπόρεσε καὶ ἀπεφοίτησε ἀριστοῦχος ἀπὸ τὸ σχολεῖο καὶ ἀκολούθως σπούδασε, ὅπως ποθοῦσε, τὰ Ἱερὰ Γράμματα, ἀγωνιζόμενος ταυτοχρόνως νὰ διάγῃ μίαν ἁγίαν βιοτή, μὲ ἐγκράτεια, νηστεία, προσευχή, σύνεσι, ταπείνωσι, ἀνεξικακία, ὁλόθερμη πίστι καὶ ἀπροσμέτρητον βαθείαν ἐν Χριστῷ ἀγάπην!

Μὴ δυνάμενος, κατὰ τὰ τότε εἰωθότα στὴν ῥωσικὴν ἐπικράτειαν νὰ ὑπηρετήσῃ μέσα στὸν κόσμο ὡς ἄγαμος κληρικός, ἐπέλεξε νὰ νυμφευθῇ μίαν σεμνὴν καὶ ἁγνὴν θυγατέρα, καὶ μὲ κοινὴν ἀπόφασί τους, καὶ τὴν εὐλογημένην συναίνεσιν τοῦ πνευματικοῦ τους πατρός, ἐπέλεξαν ἐνσυνειδήτως καὶ ἀπαρεγκλίτως νὰ ζήσουν σὲ ἀπόλυτον καὶ καθαρὰν παρθενία καθόλη τὴν διάρκεια τῆς ἐγγάμου ἐπίγειας ζωῆς τους, ὅσα χρόνια θὰ τοὺς χάριζε ὁ Θεός, οὕτως ὥστε ἀπερίσπαστα ἀπὸ βιοτικὲς μέριμνες νὰ δύναται νὰ ἀφιερώνωνται ὁλοκληρωτικὰ στὸ μέγα ἔργο τῆς διακονίας τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ πλησίον!

Ἀφοῦ χειροτονήθηκε διάκονος καὶ ἐν συνεχείᾳ ἱερέας, διωρίστηκε ἐφημέριος στὸν Καθεδρικὸ ναὸ τοῦ «Ἀποστόλου Ἀνδρέου» στὴν Κρονστάνδη. Ἦταν τότε ἡ Κρονστάνδη τὸ ἐπίνειο (λιμάνι) τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως, ταυτόχρονα ὅμως ἦταν καὶ τόπος ἐξορίας ἀλλὰ καὶ χῶρος καταφυγῆς ὅλων τῶν «κοινωνικῶν ἀποβλήτων» τῆς πόλεως καὶ τῆς εὐρύτερης ἐπαρχίας τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως.

Εἰς αὐτὸν τὸν χῶρο τῆς Κρονστάνδης, τόπον συσσωρεύσεως πλήθους ἀποκλήρων, ἀναξιοπαθούντων, τῶν “ἀποβλήτων” τῆς κοινωνίας, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐν πολλοῖς βουτηγμένων στὰ πολυποίκιλα πάθη τῆς σαρκός, τῆς ὀλιγοπιστίας, τῆς ἀλαζονίας, τῆς ἀνεργίας, τόπο καταφυγῆς τῶν μεθύσων, τῶν παρασυρμένων ἀπὸ τὶς μεθοδίες τοῦ διαβόλου, ὅσων ἐξέπεφταν στὶς ἐσχατιὲς τῆς ποικίλης ἁμαρτίας. Ἐκεῖ, μέσα σ᾽ αὐτὸ τὸ περιβάλλον τῆς ἀπωλείας, ὁ εὐσπλαχνικότατος καὶ ἁγιώτατος κληρικὸς Ἰωάννης ἐκλήθη γιὰ νὰ διακονήσῃ. Νὰ ἀγκαλιάσῃ μὲ θυσιαστικὴν ἀγάπην ὅλους τοὺς παραπεταμένους ἀπὸ τὴν κοινωνίαν, τοὺς καταφρονημένους ἀπὸ τὸν κόσμο, τοὺς καταπονημένους ἀπὸ τὸν διάβολον, ἔχοντας ἀμετάθετον στόχο νὰ τοὺς ἐπανατοποθετήσῃ στὴν ἀγκάλη τοῦ Θεοῦ!

Στὰ ἀναρίθμητα ποιμαντικά του ἔργα συγκαταλέγεται καὶ ἡ ἵδρυσι ἐξ ὑπαρχῆς ἑνὸς ὁλοκλήρου προαστείου εἰδικὰ γιὰ τοὺς πονεμένους καὶ ἐξουθενωμένους, γι’ αὐτοὺς ποὺ ζητοῦσαν παρηγοριὰ καὶ λύτρωσι! ᾽Εκεῖ ὁ Ἅγιος ἀνήγειρε Ναό, ἐργαστήρια γιὰ τὴν χρήσιμη ἐνασχόλησι τοῦ πονεμένου λαοῦ, μαγαζιά, κέντρα ὑγιοῦς ψυχαγωγίας, σχολεῖα κ.ἄ!

Τελοῦσε ἀδιαλείπτως καὶ καθημερινῶς τὴν Θεία Λειτουργία, ξεκινώντας λίαν πρωΐ, ὄρθρου βαθέως καὶ τελειώνοντας κατὰ τὰς μεταμεσημβρινὰς ὥρας!

Πλήθη, ποὺ ἀναζητοῦσαν αὐθεντικὴν χαρὰν καὶ παρηγορίαν, συνέῤῥεαν στὶς ἀνελλιπεῖς καὶ κατανυκτικὲς Ἱερὲς Ἀκολουθίες, ποὺ τελοῦσε ὁ ἅγιος ἱερέας.

Ἡ ἀδιάλειπτή του ἔνθερμη καὶ ἔνθεη προσευχὴ ῥάγιζε ἀμετακίνητους πνευματικοὺς βράχους καὶ λύγιζε σκληρὲς καρδιές!

Ἐπιτελοῦσε καθημερινῶς, ὡς ἦτο ἑπόμενον πολλὰ θαύματα σὰν νἆταν αὐτὰ κάτι τὸ πολὺ ἁπλὸ καὶ σύνηθες, ἀπαλύνοντας τὸν πόνο χιλιάδων ἀνθρώπων, θεραπεύοντας, εἰρηνεύοντας, μεταμορφώνοντας ψυχές, μετατρέποντας τέως «ἀγρίους» σὲ ὑποψήφιους ἁγίους.

Ἡ φήμη του σύντομα ἐξαπλώθηκε ταπεινὰ καὶ σταθερὰ καὶ μὲ ἐπιταχυνόμενον ῥυθμὸν σ’ ὅλην τὴν ἐπικράτεια τῆς ἀχανοῦς Ῥωσίας. Ἡ συῤῥοὴ ἀπεράντου πλήθους ἐπιστολῶν ἀπὸ πονεμένους ανθρώπους πρὸς τὸν ἅγιον ἱερέα Ἰωάννη, ἐξηνάγκασε τὶς ταχυδρομικὲς ὑπηρεσίες τῆς πόλεως νὰ ἀνοίξουν εἰδικὸ παράρτημα τοῦ ταχυδρομείου γιὰ τὰ ἀποκλειστικῶς προσωπικά του γράμματα, ποὺ ἀποστέλλονταν ἀπὸ παντοῦ.

Ἡ δύναμι τῆς προσευχῆς του ἐπεσκίαζε παρηγορητικὰ ὅλη τὴν Ῥωσία!

Ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ τὸν ἀκολουθοῦσε κατὰ πόδας, ὅπου κι ἂν μετέβαινε. Ὅταν π.χ. κάποτε ἐπισκέφθηκε τὴν πόλι Χάρκοβο, ἡ Δοξολογία ἐψάλη κατ’ ἀνάγκη στὴ μεγαλυτέραν πλατεῖαν τῆς πόλεως καὶ οἱ πιστοί, ποὺ συνέρρευσαν γιὰ νὰ λάβουν τὴν εὐλογίαν του ὑπερέβαιναν τὶς 60.000!

Γι’ αὐτοὺς καὶ πολλοὺς παρομοίους καὶ εὐνοήτους λόγους, κατὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς του ἀπεκαλεῖτο αὐθορμήτως καὶ δικαίως ὡς ὁ «ἱερέας πασῶν τῶν Ῥωσιῶν»!

Κατόπιν τριετοῦς ὀδυνηρᾶς ἀσθενείας ὁ ἀνεπανάληπτος ἱερέας, Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης, ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ τὴν 20ην Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 1908, σὲ ἡλικία 80 ἐτῶν. Ὁ τάφος του εὑρίσκεται στὸ ὑπόγειο παρεκκλήσιον τῶν Ἁγίων «Προφήτου Ἠλιοῦ καὶ Ἁγίας Θεοδώρας» (Ἠλίας καὶ Θεοδώρα ἦταν τὰ ὀνόματα τῶν γονέων του), ποὺ ᾠκοδόμησε ὁ ἴδιος σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς ἱερὲς Μονές, ποὺ ἵδρυσε. Ἡ συγκεκριμένη γυναικεία μονὴ Ἰωάννοφσκυ βρίσκεται στὶς ὄχθες τοῦ ποταμοῦ Κάρποφκα τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως.

Στὸν τάφο του συῤῥέουν πλήθη πιστῶν. Καὶ συνεχῶς, ὄχι μόνον ἐνόσῳ ἐζοῦσε ἀλλὰ καὶ μετὰ τὸν θάνατό του, ὁ πιστὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ τὸν σεβάσθηκε βαθύτατα, τὸν ἠγάπησε ὅλως ἰδιαιτέρως καὶ τὸν ἐτίμησε ὡς ἕνα ὄντως αὐθεντικὸν καὶ γνήσιον ἄνθρωπον τοῦ Θεοῦ!

Στὴν συνείδησι καὶ στὶς καρδίες τοῦ εὐσεβοῦς λαοῦ τῆς Ῥωσίας κατέχει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης παρομοίας ἐμβελείας πνευματικὴν θέσι, ἰσότιμον, μὲ ἐκείνην τοῦ ἁγίου Σεραφεὶμ τοῦ Σαρώφ!

Ἡ ἁγία αὐτοῦ μνήμη ἑορτάζεται τὴν 20ην Δεκεμβρίου.

Ταῖς αὐτοῦ ἁγίαις πρεσβείαις ὁ Θεός, Ἐλέησον καὶ σῶσον ἡμᾶς! Ἀμήν!!

Θεοδώρα Βλασίεβνα Σεργιέβα, 
ἡ ἁγιασμένη μητέρα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κρονστάνδης, 
πάμπτωχη ὡς πρὸς τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ἀλλὰ πάμπλουτη εἰς ἀρετάς,
καταξιωμένη ἀπὸ τὸν Κύριον, ἔφερε στὸν κόσμο, 
γαλούχησε καὶ ἀνέδειξε διὰ τῶν θερμῶν της προσευχῶν 
ἕναν ἅγιον τοῦ Θεοῦ, εὐεργέτην πλήθους λαοῦ, 
ὄχι μόνον τὸν ἀναδειχθέντα κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς ἐπιγείου του ζωῆς, 
ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἐν Κυρίῳ κοίμησίν του, 
ὁσιώτατον ἅγιον Ἰωάννη τῆς Κροστάνδης, τὸν θαυματουργόν

Στὰ παιδικά του χρόνια, ἀδύναμος νοητικά. Ἐντούτοις ὅμως, κατόπιν τῶν ἐνθέρμων καὶ ἐνθέων προσευχῶν τῶν γονέων του καὶ τοῦ ἰδίου, θαυματουργικῶς, μέσα σὲ μίαν καὶ μόνον νύκτα, τὸ μέχρι τότε ἀδύναμο νοητικὰ μυαλό του ῾῾καθάρισε᾽᾽, ὁ νοῦς του ἔλαμψε, ἀνεδείχθη ἐξαίφνης καὶ ἀπεδείχθη ἄριστος μαθητὴς στὸ σχολεῖο καὶ καταξιώθηκε νὰ γίνῃ γνήσιος φίλος τοῦ Χριστοῦ, ζώντας ὅλην τὴν ζωήν του μέσα στὴν πλουσίαν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Τὸ κατ᾽ ἀρχὰς ἀσήμαντο κατὰ κόσμον παιδάκι, μέσα στὴν ἐν Χριστῷ περαιτέρω πορείαν τῆς ζωῆς του, κατέστη ἐντέλει τετελειωμένος οὐρανομήκης Ἅγιος τοῦ Θεοῦ!

Ἡ Μονὴ Ἰωάννοφσκυ παρὰ τὶς ὄχθες 
τοῦ ποταμοῦ Κάρποφκα τῆς Ἁγίας Πετρουπόλεως, 
ἔνθα καὶ ὁ τάφος τοῦ Ἁγίου.

Πηγή: O ΖΩΟΠΟΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ, Μάιος 2020, 'Αρ. τεύχους 142-149, Περιοδικὴ ἔκδοσις τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Σταυροβουνίου.

Χριστόδουλος Βασιλειάδης chrvassiliades.blogspot.com