ΟΡΘΡΟΣ H΄.

(Πίνακας: Αλεξία Φιλίππου)

25. ΤΟ ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ ΤΩΝ ΑΙΝΩΝ. Ἡ Στιχολογία τῶν Αἴνων, ὅπως ὅλες οἱ στιχολογίες τοῦ Σαββαΐτικου τυπικοῦ, τελειώνει μὲ τοὺς ἐπείσακτους στίχους: «Δόξα Πατρί... Καὶ νῦν...». Ὁ ὕμνος αὐτός, κυρίως ἐξαιτίας τῆς μουσικῆς του ἰδιαιτερότητας, δεσπόζει ἀνάμεσα στὰ ὑπόλοιπα Στιχηρὰ τῶν Αἴνων, ὡς πανηγυρικότερος, γιατὶ σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ Δοξαστικό, τὰ ἄλλα Στιχηρὰ τῶν Αἴνων εἶναι, κατὰ κανόνα, Προσόμοια (δηλαδή, δὲν ἔχουν δική τους μουσική, ἀλλὰ ἀντιγράφουν μουσικὰ καὶ μετρικὰ κάποιον ἄλλο ὕμνο, ποὺ ὀνομάζεται Πρωτομελὸν ἢ Αὐτομελόν). Τέλος, ὅσον ἀφορᾶ τὸ μουσικὸ μέλος τῶν διαφόρων Δοξαστικῶν τῶν Αἴνων, σήμερα τὸ βρίσκουμε καταγεγραμμένο σὲ εἰδικὲς ἐκδόσεις μουσικῶν βιβλίων, ὅπως, τὸ Δοξαστάριον κ.ἄ.

Ὁ 2ος στίχος («Καὶ νῦν...») στὸν ὄρθρο τῆς Κυριακῆς «Ὑπερευλογημένη ὑπάρχεις...» πάντα ψάλλεται σὲ ἦχο β´ ὅπως ἤδη ἀναφέραμε. Τέλος, ἀνάμεσα στὰ Δοξαστικὰ τῶν Αἴνων δεσπόζουν (ὡς πρὸς τὴ λειτουργική τους ἀξία) τὰ ἕνδεκα (11) Ἀναστάσιμα Δοξαστικὰ (ἢ Ἑωθινά), ποὺ ψάλλονται στοὺς ὄρθρους τῶν Κυριακῶν. Σὲ παράρτημα στὸ τέλος τῆς Παρακλητικῆς ὑπάρχουν καταγεγραμμένα τὰ ἕνδεκα (11) Ἀναστάσιμα Δοξαστικὰ τῶν Αἴνων, μαζὶ μὲ τὰ ἀντίστοιχα Ἀναστάσιμα Ἐξαποστειλάρια, ποὺ τὰ συνοδεύουν.

26. Η ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ. Ἐὰν εἶναι Κυριακὴ ψάλλεται ἡ Δοξολογία στὸν ἦχο τῆς ἑβδομάδας καὶ ὄχι στὸν ἦχο τοῦ Δοξαστικοῦ· ἐὰν εἶναι ἑορτὴ Ἁγίου στὸν ἦχο τοῦ Δοξαστικοῦ ἢ στὸν ἦχο τοῦ ἀπολυτικίου.

Στὸ τέλος τοῦ Ὄρθρου, ἀπὸ ἦχο α´ ἕως καὶ δ´ τὶς Κυριακὲς ψάλλεται τὸ «Σήμερον Σωτηρία», ἐνῷ ἀπὸ ἦχο πλ. α´ ἕως καὶ πλ. δ´ τὸ «Ἀναστὰς ἐκ τοῦ μνήματος», τὶς δὲ καθημερινὲς τὸ ἀπολυτίκιο τοῦ Ἁγίου.