ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΥΜΝΟΛΟΓΙΑΣ, ΕΙΣΑΓΩΓΗ Δ΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Μερικοὶ ἀπὸ τοὺς ξένους μελετητὲς προσπάθησαν νὰ διασυνδέσουν τὴν ἀρχὴ τῆς χριστιανικῆς ὑμνογραφίας μὲ τὴ συριακή. Ὅμως πολὺ μεγαλύτερη ἐπίδραση εἶχε ἡ χριστιανικὴ ὑμνογραφία ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη τῶν ἑβδομήκοντα, ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη, ἀπὸ τοὺς Ἕλληνες Πατέρες, καθὼς καὶ τὰ ἁγιολογικὰ κείμενα, ποὺ γράφτηκαν στὰ ἑλληνικά, καθὼς καὶ ἀπὸ τὴν ἑβραϊκή. Ὅμως ἡ ἐπίδραση, ποὺ ἄσκησε ἡ ἑβραϊκὴ ποίηση, ἦταν μέσῳ τοῦ κειμένου τῶν ἑβδομήκοντα.

Μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μελετητὲς τῆς ἑλληνικῆς ὀρθοδόξου ὑμνογραφίας εἶναι ἀπὸ τοὺς βυζαντινοὺς ὁ Θεόδωρος ὁ Πρόδρομος, Γρηγόριος ὁ Κορίνθου, ἀπὸ δὲ τοὺς νεώτερους ὁ Λέων Ἀλλάτιος[1], ὁ Κωνσταντῖνος Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οἰκονόμων, ὁ Ἀθανάσιος Παπαδόπουλος - Κεραμεύς, ὁ Ἐμμανουὴλ Παντελάκης, ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης[2] καὶ ἄλλοι. Ὑπάρχει τέλος καὶ ἡ ἔκδοση ὑμνολογικῶν κειμένων, ὅπως παλαιότερα τοῦ μεγάλου πατέρα της Ἐκκλησίας Νικοδήμου Ἁγιορείτη. Σύγχρονοὶ ἐκδότες ποιητικῶν συλλογῶν εἶναι τοῦ καθηγητῆ Schirὸ καὶ τῶν Ἰταλῶν καὶ Ἑλλήνων συνεργατῶν του, μὲ τὰ Analecta Hymnica στὴ Ρώμη. Τέλος ὁ καθηγητὴς Ν. Δ. Τωμαδάκης ἐξέδωσε στὴν Ἀθῆνα τὸ 1965 τόμο μὲ τίτλο «Βυζαντινὴ Ὑμνογραφία καὶ Ποίησις», στὸν ὁποῖο βρίσκει κανεὶς τὴ μέχρι τότε σχετικὴ βιβλιογραφία.

(συνεχίζεται)

---

[1] Ὁ Λέων Ἀλλάτιος ἦταν Ἕλληνας λόγιος τοῦ 17^ου αἰῶνα ἀλλὰ φανατικὸς Παπικός.

[2] Ὁ Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης ἦταν πρώην ἐπίσκοπος Λεοντοπόλεως τῆς Αἰγύπτου, ποὺ ἐγκατέλειψε τὸ ἀξίωμά του καὶ νυμφεύθηκε. Παρὰ ταῦτα ὑπέγραφε «πρώην Λεοντοπόλεως»! Γράφει πολὺ πικρόχολα κατὰ τοῦ Ἁγίου Ποιμένος. Βλ. Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, σ. 396.