Εὐλογητάρια A΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

(Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη)

Τὰ εὐλογητάρια ἦταν τροπάρια, τὰ ὁποῖα ἐψάλλοντο μετὰ τὸν Ἄμωμον[1], τὰ ὁποῖα σταδιακὰ ὑποκατέστησαν τὸν Ἄμωμο. Τὰ εὐλογητάρια πῆραν τὸ ὄνομά τους ἀπὸ τὸν στίχο, ὁ ὁποῖος ἀπαγγέλλεται πρὶν ἀπὸ αὐτά: «Εὐλογητός εἶ, Κύριε, δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου». Ὁ στίχος αὐτὸς (12^ος) εἶναι παρμένος ἀπὸ τὸν 118^ο ψαλμό (Ἄμωμο). Τὸ προτελευταῖο τροπάριο τῶν εὐλογηταρίων εἶναι Δοξαστικὸ (προτάσσεται αὐτοῦ τὸ «Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ Ἁγίω Πνεύματι...») καὶ εἶναι τριαδικὸ (ἀναφέρεται στὴν Ἁγία Τριάδα), ἐνῷ τὸ τελευταῖο εἶναι Θεοτοκίο.

Ἔχουμε δύο ὁμάδες «Εὐλογηταρίων», 1. τὰ ἀναστάσιμα καὶ 2. τὰ νεκρώσιμα. Τὰ ἀναστάσιμα εὐλογητάρια ἀναφέρονται στὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καὶ ψάλλονται:

α. στὸν ὄρθρο τῆς Κυριακῆς, μετὰ τὰ ἀναστάσιμα καθίσματα καὶ πρὶν τὴν ὑπακοή,

(συνεχίζεται)

---

[1] Ἄμωμος λέγεται ὁ 118^ος ψαλμός. Ἔχει 176 στίχους καὶ εἶναι ὁ πιὸ μεγάλος σὲ ἔκταση. Τὴν ὀνομασία του «Ἄμωμος» τὴν ἔλαβε ἀπὸ τὸν πρῶτο στίχο, ὁ ὁποῖος ξεκινᾷ ὡς ἑξῆς: «Μακάριοι οἱ ἄμωμοι ἐν ὁδῷ, οἱ πορευόμενοι ἐν νόμῳ Κυρίου».