ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ, Α. ΚΥΡΙΑΚΟΥ, Α. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗ, ΤΟ ΜΥΣΤΉΡΙΟΝ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΕΚΡΩΣΙΜΗ ΑΚΛΟΥΘΙΑ

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ

_____________

Άριστου Θουκυδίδη, Το μυστήριο του Θανάτου και της πέραν του τάφου ζωής μέσα από την νεκρώσιμη ακολουθία, εκδ. Αγία Ταισία, Λευκωσία Ιανουάριος 2018, σς. 128.

Του κ. Ανδρέα Κυριακού, θεολόγου

=====

Με το «όντως φοβερώτατον» μυστήριο του θανάτου καταπιάνεται ο συγγραφέας που σημειωτέον είναι και δόκιμος ψάλτης. Πρόκειται για τη διπλωματική του εργασία, που εξεπόνησε στα πλαίσια μεταπτυχιακού προγράμματος Θεολογίας του πανεπιστημίου Λευκωσίας. 

Αναλύει τα δεδομένα μέσα από τα ποιητικά κείμενα του Αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού, που, ως γνωστόν, συνέγραψε τους ύμνους αυτούς. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η νεκρώσιμη ακολουθία αποτελεί την περιεκτική διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας αναφορικά με το μυστήριο του θανάτου, αλλά και της ζωής». Καταρχήν μας παρουσιάζει συνοπτικά το Βίο του Αγ. Ιωάννη του Δαμασκηνού και στη συνέχεια εισέρχεται στην Ακολουθία αυτήν καθ’ εαυτήν, παραθέτοντας σε γενικές γραμμές την τυπική της διάταξη, χωρίς να καταφεύγει σε μακροσκελείς αναλύσεις που απλώς κουράζουν. 

Ακολούθως, στο α΄κεφαλαιο αναφέρεται αναλυτικά στη δημιουργία του ανθρώπου και την πτώση του στην αμαρτία, που εξηγούν την παρουσία του θανάτου, που εισήλθεν στον κόσμο «φθόνω διαβόλου». 

Επισημαίνει πιο κάτω πολύ σωστά ότι «με τον θάνατο του Θεανθρώπου πάνω στο σταυρό, ο θάνατος, που κληρονομήσαμε από τον Αδάμ κατεπόθη και εξαφανίστηκε από τη θεότητα». 

Στο β΄κεφάλαιο τον απασχολεί «η πέραν του τάφου ζωή του ανθρώπου και η ανάστασή του». Εκεί ξεδιπλώνει τη διδασκαλία της Εκκλησίας για την πέραν του τάφου ζωή, με βάση πάντα το κείμενο της Νεκρώσιμης Ακολουθίας και τις θέσεις της Γραφής και των Πατέρων. Όλες οι πτυχές του θέματος και τα ερωτήματα που προκύπτουν αναπτύσσονται με επάρκεια με σεβασμό προς το μέσο αναγνώστη. 

Κοντολογίς ο συγγραφέας δεν επιτρέπει στον εαυτό του να παρασυρθεί (σαν ορισμένους) σε ερμηνευτικούς ακροβατισμούς, που όζουν αναβίωση του ωριγενισμού, αλλά στέκεται με σέβας μπροστά στη διδασκαλία της Εκκλησίας. Δείχνει απόλυτη προσήλωση στην Παράδοση, παρουσιάζοντας μας όχι στοχασμούς ή «λόγους και εντάλματα ανθρώπων», αλλά το αυθεντικό περιεχόμενό της απαλλαγμένο από ανθρώπινα καρυκεύματα.