Ὁ ἅγιος ᾿Ιωάννης τῆς Κλίμακας Β΄.

Εικόνα Χριστόδουλου Βασιλειάδη

Ὁ ὅσιος εἶναι γνωστὸς γιὰ τὴ συγγραφὴ τῆς Κλίμακας. Στὸ ἔργο αὐτὸ ὁ ἅγιος παρουσιάζει μὲ τρόπο συστηματικὸ τὶς ἰδέες καὶ ἐμπειρίες, τὶς ὁποῖες εἶχε ἀπὸ τὴ μοναχικὴ ζωή. Στόχος του εἶναι ἡ ἀναμόρφωση τοῦ ἑαυτοῦ μας καθ’ ὁμοίωσιν τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, ποὺ εἶναι τὸ πρότυπό μας.

          ᾿Αναφέρει ὁ ἅγιος ποιητικὰ καὶ παραστατικά· «Ἄρχων δαιμόνων ὁ πεσὼν ἑωσφόρος καὶ ἄρχων παθῶν, ὁ λαιμὸς τῆς κοιλίας». Καθὼς μελετᾷς τὴν Κλίμακα, παρατηρεῖς ὅτι τὰ τελευταῖα ἀξιόλογα πορίσματα τῆς ψυχολογίας τοῦ βάθους ἦταν γνωστὰ στοὺς Πατέρες τῆς ἐρήμου.

          Τὸ «ἀριστούργημα αὐτὸ τοῦ ἀνατολικοῦ ἀσκητισμοῦ», ἡ Κλίμακα, μᾶς ὑπενθυμίζει ἐπίσης τὶς τάσεις τῆς ὑπαρξιακῆς φιλοσοφίας, ἡ ὁποία κυριάρχησε στὶς ἀρχὲς τοῦ 20οῦ αἰώνα καὶ συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Μετεφράσθη σὲ δεκάδες γλῶσσες καὶ διαλέκτους καὶ ἄσκησε ἐπίδραση, τόσο στὸν ᾿Ορθόδοξο χῶρο (Ῥωσσία, Σερβία, Ῥουμανία), ὅσο καὶ στὸν Δυτικὸ (Γαλλία, Ἱσπανία).

          Ἀναφέρει σχετικὰ ὁ ἅγιος ᾿Ιωάννης γιὰ τὴν μετάνοια· «Σημεῖο τῆς πραγματικῆς μετάνοιας εἶναι τὸ νὰ θεωροῦμε τὸν ἑαυτό μας ἄξιο γιὰ ὅλες τὶς θλίψεις ποὺ μᾶς συμβαίνουν: τὶς ὁρατές, οἱ ὁποῖες προέρχονται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους, καὶ τὶς ἀόρατες, οἱ ὁποῖες προέρχονται ἀπὸ τοὺς δαίμονες, καὶ γιὰ πολὺ περισσότερες».

          Σκεφτήκαμε ποτὲ ὅτι γιὰ ὅ,τι περνᾶμε τώρα ὡς ἔθνος τὴν εὐθύνη φέρομε ἐμεῖς καὶ οὐδεὶς ἄλλος; Καὶ τί δέον γενέσθαι; Νὰ μετανοήσωμε, νὰ ἀλλάξωμε τρόπο σκέψεως καὶ ζωῆς, νὰ ξεφύγωμε ἀπὸ τὴ μαζικοποιημένη ἀστικὴ κοινωνία καὶ νὰ γίνωμε πρόσωπα, νὰ ξεφύγωμε ἀπὸ τὰ περιορισμένα πλαίσια τοῦ «ἐγὼ»  καὶ νὰ ἀγαπήσωμε πραγματικὰ τὸν Χριστό, ὅπως μᾶς ἀγάπησε κι ᾿Εκεῖνος.

Χριστόδουλος Βασιλειάδης, Κείμενα ἐπὶ ζητημάτων τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, Ἐορτολόγιο, Τριώδιο-Πεντηκοστάριο, Ὀρθόδοξοι προβληματισμοί, ἐκδόσεις Ἁγία Ταϊσία, Λευκωσία 2017.