Παπαδιαμάντης καὶ Ὀρθοδοξία Ε΄.

του Χριστόδουλου Βασιλειάδη

Σκίτσο: Χριστόδουλου Βασιλειάδη

          Καὶ ἦταν μία πραγματικὰ ἁγία ψυχὴ ὁ Παπαδιαμάντης. ᾿Ασκητὴς σωστός. Δίκαια τοῦ δόθηκε τὸ προσωνύμιο ὁ «κοσμοκαλόγερος». ᾿Αγαποῦσε τὶς ἀκολουθίες, ὅσο ἐλάχιστοι. Γι’ αὐτὸ δὲν εἶναι παράξενο ὅτι τὸν ἀπέῤῥιψαν οἱ σύγχρονοί του καὶ ἡ κατοπινὴ γενιά, ποὺ ἦταν ἄνθρωποι ψωριασμένοι ἀπὸ τὴν Εὐρωπαϊκὴ διανόηση, ἀκαδημαϊκοί, θεολόγοι, λόγιοι διαφωτιστὲς καὶ ἕνα σωρὸ ἄλλοι ἐκπρόσωποι τῆς νεοελληνικῆς νεοειδωλολατρίας.

          Στὰ 1878 γράφει τὸ πρῶτό του μυθιστόρημα «Ἡ Μετανάστις» καὶ ὕστερα ἀπὸ τέσσερα χρόνια στὰ 1882 τὸ δεύτερό του μυθιστόρημα «Οἱ ἔμποροι τῶν ἐθνῶν». Μὲ αὐτὰ τὰ δύο μυθιστορήματα ἐξοφλεῖ τοὺς λογαριασμούς του μὲ τὴν Ρωμαιοκαθολικὴ Δύση.

          Στὴ συνέχεια γράφει τὸ τρίτο του μυθιστόρημα «Τὴ Γυφτοποῦλα», μὲ τὸ ὁποῖο λυτρώνεται ἀπὸ τὴν ἀρχαιοπληξία, καθὼς καὶ ἀπὸ τὴν γοητεία του παγανιστικοῦ ἀνθρωπισμοῦ τῶν ἀρχαίων, καθὼς καὶ τῶν νεωτέρων ἀπομιμήσεών του.

          Δηλαδὴ βλέπουμε τὸν ᾿Αλέξανδρο στὴν ἠλικία τῶν εἴκοσι ἑπτὰ μόλις χρόνων νὰ προβληματίζεται ποιὸ δρόμο νὰ ἀκολουθήσῃ. Αὐτὸν τῆς Δύσεως; Τὸν παγανιστικὸ ἀνθρωπισμὸ τῶν ἀρχαίων ἢ τὴν Ἑλληνικὴ ᾿Ορθοδοξία; Καὶ προτιμᾶ τὸν τελευταῖο.

Χριστόδουλος Βασιλειάδης, Κείμενα ἐπὶ ζητημάτων τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, Ἐορτολόγιο, Τριώδιο-Πεντηκοστάριο, Ὀρθόδοξοι προβληματισμοί, ἐκδόσεις Ἁγία Ταϊσία, Λευκωσία 2017.

(συνεχίζεται)